Anadolu’nun Değerleri: Hacı Bayram-ı Veli

HAZIRLAYAN: CANSU BALOĞLU

Anadolu coğrafyası zengin kültürel yapısıyla birçok değeri kendisinde bulundurmuştur. Tarihi, yüz yıllar öncesine dayanan bu topraklarda bir daha eşine rastlanmayacak maneviyatı yüksek yol gösterici insanlar yetişti. Ankara’da türbesi bulunan Hacı Bayram-ı Veli de Anadolu topraklarında yetişen en önemli mutasavvıflardan bir tanesi oldu. Hacı Bayram-ı Veli Türbesi, yolu Ankara’ya düşen herkesin uğraması ve görmesi gereken bir değer olarak günümüzdeki önemini ve yerini korumaya devam ediyor.

HOŞGÖRÜNÜN SİMGESİ HACI BAYRAM-I VELİ

14. ve 15. yüzyılda yaşamını sürdüren Hacı Bayram-ı Veli, Osmanlı döneminde Ankara’nın Çubuk ilçesine bağlı Solfasol Köyü’nde doğdu. Hacı Bayram-ı Veli yaşadığı müddetçe daima ilmin ve bilginin peşinden giden biri olarak çok sayıda eser üretti ve dönemin dini ve ilmi dersler veren hocalarından eğitim aldı. Böylece, kendi ilmini gelecek kuşaklara aktaran, çok sayıda insan yetiştiren bir önder olarak Anadolu’da sevildi ve sayıldı.

Hacı Bayram-ı Veli yaşadığı topraklarda yazdığı şiirler, verdiği öğütlerle her zaman hoşgörüyü aşılayan ve yaymaya çalışan biri oldu. Hacı Bayram-ı Veli sayesinde ondan ders almış nice öğrencisi de bu yola ömrünü adayarak, hoşgörü ve iyi niyet elçisi oldu.

KERAMETİ DÖNEMİN PADİŞAHI TARAFINDAN BİLİNİYORDU

Hacı Bayram-ı Veli öylesine ön görülü bir kamildi ki İstanbul’un Fethi'ni bile öncesinden tahmin etmişti. Onun maneviyatı yüksek bir insan olduğunu anlayan Sultan Murat’ın bir fermanında, Hacı Bayram-ı Veli ve öğrencilerinin yalnızca ilimle uğraşması gerektiği ve askerlikten muaf tutulduğu bildirilmiştir.

Şiirlerinde 'Bayrami' mahlasını kullanan Hacı Bayram-ı Veli’ye bu ismi hocası Somuncu Baba hediye etmiştir. Anlatılanlara göre Şüca-i Karamani, ismindeki bir kişi, “Hocam Hamideddin-i Veli’nin selamını iletiyorum. Sizi Kayseri’ye davet etmek amacıyla buradayım.” dedi. Bu sözleri duyan Hacı Bayram Veli, Hamideddin ismini işitince hemen cevap verdi: “Elbette, bu davete icabet etmemiz gerekiyor. Hemen hazırlıklara başlayalım.” dedi ve Kayseri’ye doğru yola çıktı. Hamideddin-i Veli olarak bilinen Somuncu Baba ile Kurban Bayramı’nda buluştular. Bu buluşma sırasında Hamideddin-i Veli, “İki bayramı birden yaşıyoruz!” şeklinde bir ifade kullanarak ona 'Bayram' lakabını verdi ve öğrenciliğe kabul etti. O günden sonra Hacı Bayram-ı Veli şiirlerinde 'Bayrami' mahlasını kullanmıştır.

Anadolu mutasavvıfları denilince akla gelen ilk isimlerden olan Hacı Bayram-ı Veli’nin türbesi Altındağ’da Hacı Bayram-ı Veli Camii’nin bitişiğinde bulunuyor. Verdiği eserlerle hala tüm insanlığa yoldaşlık eden Hacı Bayram-ı Veli, mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerden bir tanesi.