SpaceX'in atmosferde devasa bir delik açtığı keşfedildi

Independent Türkçe'nin haberine göre, 18 Kasım 2023'te, bugüne kadar yapılmış en büyük roket olan Starship, Teksas'tan uzaya fırlatılmıştı. İkinci test uçuşunda, roketin alt kısmı planlandığı gibi fırlatmadan 4 dakika sonra ayrıldı. Ancak bu parça, yerden yaklaşık 90 kilometre yüksekte beklenmedik bir şekilde patladı. Kısa bir süre sonra, roketin üst kısmı da benzer bir patlama yaşadı.

BİLİM İNSANLARININ TESPİTİ

Rus ve Fransız bilim insanları, roketin ikinci patlamasının yerden 150 kilometre yukarıda gerçekleştiğini ve iyonosferde devasa bir delik açtığını tespit etti. Bu katman, Dünya’yı Güneş’in zararlı ışınlarından koruyan ve iletişim açısından kritik olan elektrik yüklü parçacıklardan oluşuyor.

DELİK KISA SÜREDE KAPANIYOR

Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan bir çalışmada, patlamanın ardından oluşan deliğin genişliği tam olarak bilinmese de, Yucatán Yarımadası’ndan ABD’nin güneydoğusuna kadar uzandığı belirtildi. Araştırmacılar, deliğin yaklaşık 30-40 dakika içinde kapandığını tespit etti.

DAHA ÖNCEKİ VAKALAR

İyonosferde delik açılması, volkan patlamaları gibi doğal olaylar ya da roket fırlatmalarıyla daha önce de kaydedildi. Ancak bu olayın farkı, Starship'in patlamasıyla ortaya çıkan şok dalgasının iyonosferdeki plazmayı etkileyerek serbest elektronları dağıtması oldu.

Rusya Bilimler Akademisi'nden araştırmanın başyazarı Yury Yasyukevich, bu olayın insan yapımı bir patlama sonucu iyonosferde oluşan ve kimyasal bir etkiye dayanmayan ilk vakalardan biri olduğunu belirtti.

Bu olay, iyonosferin yapısını incelemek için bilim insanlarına benzersiz bir fırsat sundu. Araştırmacılar, bu tür felaket niteliğindeki olayların, daha küçük etkilerin gözlemlenmesini zorlaştıran durumlarda bile önemli veriler sağlayabileceğini ifade etti.

STARSHİP’İN GELECEĞİ

Elon Musk, Starship'in bir gün insanları Mars’a taşıyacağını umut ediyor. 14 Mart 2024'teki üçüncü test uçuşunda Starship yörüngeye ulaşmış, ancak dönüş sırasında Hint Okyanusu'na inemeden parçalanmıştı. Haziran ayında gerçekleştirilen bir başka fırlatmada ise iki parça da başarıyla dünyaya geri dönebilmişti.