İşyerinde mobbing ülke ekonomisi için büyük tehlike

RÖPORTAJ EYÜP KARA

Anadolu Gazetesi olarak çalışma hayatının vebası olan mobbing üzerine Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği Başkanı, Mobbing Bilirkişi ve Yazar İsmail Akgün ile bir röportaj yaptık. Gerek işyerinde gerekse gündelik hayatta sık sık karşılaştığımız mobbing belası ile nasıl baş edebileceğimizi, neler yapabileceğimizi ve haklarımızı nerede nasıl arayacağımızı öğrenebileceğiniz bu güzel röportajı sizlerle paylaşmak istiyorum.

MOBBİNG HER ŞEYE ZARAR VEREBİLİYOR

Benim gibi Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Lisesi mezunu olan Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği (MEYAD) Başkanı İsmail Akgün ile buluşup mobbing üzerine bir haber yapmak istedim. Kendisi işinin ehli ve uzmanı olunca ortaya böylesine güzel bir yazı çıktı. MEYAD Başkanı İsmail Akgün, Anadolu Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Eyüp Kara’ya yaptığı açıklamada, iş yerinde psikolojik tacizin (mobbing), “İş yerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan davranış" olarak tanımlandığını belirterek, söz konusu tutum ve davranışların mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar verdiğini” ifade etti.

TAKDİRE ŞAYAN BİR ÇALIŞMA

İdareci ve Bürokratlar Birliği Derneği’nin yürüttüğü “Kardeşlik Sınır Tanımaz” projesi ülkemizin tam da ihtiyaç duyduğu bir zamanda planlanmış olması takdire şayan bir çalışma. Dava ve gönül adamı olan ve tam bir fedakârlık örneği sergileyen Yücel Can’ın yaptığı güzel ve başarılı işler bizleri de mutlu etmektedir.

DAYANIŞMAYI VE KADER BİRLİĞİNİ ARTTIRMALIYIZ

Binlerce yıllık kadim medeniyetimiz üzerinde türlü oyunlar oynandığı aklıselim herkesin malumudur. Bu nedenle, Cennet vatanın her daim korunması için aziz milletimiz de bunun farkında olarak dayanışmasını ve kader birliğini arttırmaya devam etmektedir.

Eyüp Kara: Kardeşlik konusu ile söyleşimize başlayalım. Kardeşliğimizi nasıl tarif edersiniz?

İsmail Akgün: Kardeşlik; kardeş olma durumu, uhuvvet/kardeş kadar yakın sayılan kimse, yakın dost/birlik, beraberlik anlamlarına gelmektedir. Kardeşlik; belli istekler, belli değerler çevresinde buluşmak, bir gelecek etrafında kenetlenmek, insanlığın tamamının huzur ve barışı adına tek yürek halinde olmaktır. Ortak tarih ve kültür bilinci; insanları bir arada tutar, bir millet olarak geleceğe taşır. Kardeşlik; ülkesine, onlarla birlikte tüm insanlığa, mazlumlara, mağdurlara ulaşmak, onlara el uzatma, onlara kucak açabilmektir. Kardeşlik; bu ortak özelliklere inanmak, savunmak ve uygulamakla oluşabilir. 

Eyüp Kara: Kardeşlik bilincini nasıl yayabiliriz?

İsmail Akgün: Kardeşlik bilinci yaşamın her alanında var oldukça huzur, sevgi ve başarı olur. Çalışma hayatı da, bu alanların en önemlilerinden biridir. Kuşkusuz gün 24 saat olduğundan işe gidiş ve dönüşlerle birlikte ortalama günde on saatimiz iş yaşamında geçmektedir. Bu zaman dilimi kendimiz ve sorumlu olduklarımızın ihtiyaçlarını karşılamakla görevli olduğumuz gibi, çalıştığımız işyerinin ve ülkemizin de kalkınması ve gelişmesinden de sorumluyuz. Bu durum işveren, işveren vekili, her kademedeki yönetici ve çalışanın ortak sorumluluğudur.

Eyüp Kara: Sorumluluklarımızı yerine getirmek sorununu nasıl aşmak mümkün?

İsmail Akgün: Kuşkusuz sorumluluklarımızı yerine getirmede sorunlar yaşadığımız da bir gerçek. Kadim bir medeniyetin bakiyesi olmak aynı zamanda büyük bir hazineye sahip olmak anlamına gelmektedir. Zira yanlışlardan dersler alma, doğruları devam ettirme gücü ve imkânı verir. Kadim medeniyetten doğru dersler alındığında hazine değeri taşır. Aksi takdirde hazinenin farkına bile çoğu kez varamayız. Tarihimiz ve inancımız bize liyakat ve ehliyeti ısrarla ve üstüne basa basa tavsiye ediyor ve şunu da ekliyor; şayet uymazsanız büyük zararlar görürsünüz diye de hatırlatmaktadır. Ancak bizler bu çok önemli tavsiyelerden ders aldığımızı söyleyebiliyor muyuz? Kamu ve özel sektör ile birlikte ülkemizin güçlenmesinin ana unsuru budur. Bu gerçekleşmediğinde baskı/yıldırma/bezdiri anlamına gelen çalışma hayatının vebası olarak da nitelendirdiğim “mobbing” oluşmaktadır. 

Eyüp Kara: Çağımızın vebası mobbing nedir, kısaca onu anlatır mısınız?

İsmail Akgün: Mobbing, işyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür. (Komisyon, İ.P.T.B. Rehberi, ÇASGEM Yayınları, 2013, İ.Akgün, Çalışma Hayatının Vebası Mobbing, 2016) şeklinde tanımlanmaktadır. Mobbing olarak yapılan baskılar/yıldırmalar İslam’a göre kul hakkı olduğu ve kardeşliğimize vurulan en büyük darbelerden biri olduğu unutulmamalıdır.

Eyüp Kara: Baskılar çalışanlara, ailelerine, işyerlerine ve ülkemize ne gibi zararlar veriyor?

İsmail Akgün: Liyakat ve ehliyet kavramlarının önemi her yerde ortaya çıkmaktadır. İş yaşamında yapılan baskılar çalışanların sağlığına zarar verdiği gibi, işyerlerini, aileleri, toplumu ve ülke ekonomisini de çok olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Kardeşliğin hukuku baskılarla yok edilmektedir. Baskıların ana nedeni ise kişilik bozuklukları, liyakatsizlik ve ehliyetsizliktir. Kişi yetersizliğini baskı ile kapatma yoluna gitmekte ve işyerinde huzuru yok etmektedir. Huzurun olmadığı yerde başarıdan ve insan sağlığından asla söz edilemez. İş ortamında kinleşmeler, düşmanlıklar oluşmakta ve mecburiyetten dolayı işyerine devam edilmektedir. Oysa hayatımızın en önemli zaman diliminin geçtiği işyerleri, daha insani olmalı ve çalışana huzur vermelidir. İşyerinde Mobbinge maruz kalan çalışan sorunu eve de taşıdığından dolayı aile de maalesef olumsuz etkilenmekte, kimi zaman boşanmalara, cinayetlere kadar gidebilmektedir. En hafifi ise ailenin mutsuzluğuna yol açmaktadır. Mabbinge maruz kalan birey işyerinde verimsiz olmakta, diğer çalışanlarda da ciddi güvensizliklere yol açtığından üretimde ve kalitede düşüşlere yol açmaktadır. İşletmelerin zararı aynı zamanda ülkemizin de zararı anlamına gelmektedir. Vergide düşüşler, istihdamda daralmalara yol açmaktadır.

Eyüp Kara: Mobbing belasını yenmek bize ne kazandırır?

İsmail Akgün: İnsanlarımızın huzur ve sağlığı, aile bütünlükleri, işletmelerin başarısı, ülkemizin kalkınması ve güçlenmesini sağlayacaktır. Bilerek veya bilmeyerek yapılan baskılar, aşağılamalar iş verimini arttırma amacıyla kullanan kimi yönetici ve çalışanın bu davranışları üretimi kesinlikle arttırmadığı gibi üretimi de kaliteyi de düşürmeye neden olmaktadır. Ülke olarak daha çok üretmemiz ve daha kaliteli üretmemiz gerekmektedir. Ancak bununla dünya ölçeğinde markalar oluşturabiliriz. Dünya ölçeğinde marka değerler oluşturmadığımız sürece de istenilen düzeye çıkma isteğimiz dilekten öteye gidemeyeceği unutulmamalıdır.

Eyüp Kara: Ülkemizin bu konuda hedeflerini biraz anlatır mısınız?

İsmail Akgün: Ülkemizin 2023 ve 2071 gibi muhteşem hedefleri var. Bu hedefler doğrusu bana inanılmaz heyecan veriyor. Ancak şunu da düşünmeden edemiyorum elbette, kimlerle ve nasıl bu hedeflere ulaşacağız? İşte tam da burada içimden geçen cevabı haykırmak istiyorum.

VATAN VE MİLLET SEVGİSİ ÖNEMLİ

“Vatan ve millet sevgisi, değerlere bağlılık, liyakat ve ehliyet” bunlara önem verirsek başaramayacağımız hiçbir şey olmayacaktır. Bereketli Anadolu coğrafyası, kadirşinas milletimiz, genç ve dinamik nüfusumuz ve yeryüzünde milyonlarca kardeş ve mazlumların duası. Aslında başarmamız için her şey var. 

BAŞARI KENDİLİĞİNDEN MUTLAKA GELECEKTİR

Anaokulundan başlayarak eğitim sistemimizi kadim değerlerimiz ve fen bilimleri ile yeniden inşa etmeliyiz. Eleştirel ancak nezaket odaklı bir yaklaşım. Şeyh Edebali’nin dediği gibi;               “insanı yaşat ki devlet yaşasın” düsturu ile hareket etmeli. İnsan ve insani yaklaşım, hayatın her alanında huzuru ve sevgiyi oluşturacaktır. Bunların olduğu yerde kardeşlik ve başarı da kendiliğinden gelecektir.

AYRIMCILIKLARA KARŞI BİRLİKTE GELMELİYİZ

Değerlerimiz ve bilim, her türlü ayrımcılığa karşı gelmektedir. Yasalarımız da bunu desteklemektedir. Ancak ülkemizde bitmez, tükenmez etnik köken, mezhep, meşrep, cinsiyet vb. ayrımcılığı kimilerince körüklenmeye devam edilmektedir. 12 Eylüller,28 Şubatlar sadece ikisi. Son iki yüz yıldır gereksiz ve çoğu zaman faydasız çekişmeler ve tartışmalar yaşandı. Gelişen ülkeler bilimle uğraşırken ülkemizde kimileri insanlarımızın kıyafetleri, dili ve inanışları ile uğraştı durdu. Söylem olarak eğitimi savundu, uygulamada eğitim hakkını gasp etti. Bu zihniyet, ne yazık ki buna devam etmektedir. Oysa Yunus’un dediği gibi; “Yaratılanı severim, Yaradan’dan ötürü” düsturunu uyguladığımızda kardeşlik kendiliğinden hâkim olacaktır. Bulunduğumuz coğrafya ve vahşi emperyalizm bu sorunların her zaman kaşınacağını göstermektedir. 15 Temmuz bunun en yakın örneğidir. Tarih boyunca aziz milletimiz bunlarla baş etti, bizler de şüphesiz ki baş etmeye devam edeceğiz. Ancak liyakat, ehliyet, adalet inancı ve kaliteli eğitimi gerçekleştirmek zorundayız. Bu durum sağlandığında başarılamayacak hiçbir şey olmayacaktır.

İsmail bey bu güzel röportaj için teşekkür ediyorum. Baştan konuştuğumuz gibi mobbing belasını ve sıkıntısını el birliği ile aşmak mümkün olacaktır diye düşünüyor size iyi günler, iyi çalışmalar diliyorum.

İSMAİL AKGÜN HAKKINDA

Eğitimci-Uzman MEYAD Kurucu Üyesi ve Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM) Eğitimci Uzman. Yüksek Lisans; İşletme Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans (Yönetim ve Organizasyon-THK Ünv.) Yüksek Lisans Bitirme Projesi- İşyerinde Psikolojik Taciz. Lisans; Türkçe Öğretmenliği (Anadolu Üniversitesi) Burdur Eğitim Y.O. Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Ankara Hasanoğlan Öğretmen Lisesi. MEB Bünyesinde Uzman Öğretmen/İl Müdürü (SHÇEK). Halen, Uzman (ÇASGEM), Projeler Birimi Sorumlusu.

YAYIMLANMIŞ ESERLER VE ÇALIŞMALARI

Çalışma Hayatının Vebası “Mobbing” Türkiye Yol-İş Sendikası Yayınları. Kadın Çalışanlara Yönelik İSG, İş Stresi ve Mobbing Eğitim Projesi-2011 (Koordinatör/Eğitici). 1.Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı (Proje yazarı, düzenleyici ve yürütücüsü- 2012). ÇSGB Mobbingle Mücadele Kurulu Teknik Komite Üyesi. Türk-İş Konfederasyonu “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)” Eğitimi-2012 (İzmir, İstanbul, Tekirdağ/Çerkezköy, Kocaeli). TES-İŞ Sendikası İGDAŞ “ İşyerinde Psikolojik Taciz Eğitimi” 2012-2013 İstanbul.

İşyerinde Psikolojik Taciz Eğitim Projesi (Proje Yazarı, Koordinatör ve Eğitici, 2013 (TİSK, TÜRK-İŞ, HAK-İŞ Mensuplarına). Çalışma Genel Müdürlüğü, T.İ.H.K, TİSK, DPB, TÜRK-İŞ, HAK-İŞ,ÇASGEM İşbirliği ile “İşyerinde Psikolojik Taciz Eğiticilerin Eğitimi” Eğitici/Katılımcı. Hak-İş Konfederasyonu tarafından yürütülen “Kadınların Sendikal Katılımını Arttırma Eğitim Projesi” Mobbing Eğiticisi, 2014. Ankara Sağlık Müdürlüğü Personeline “İşyerinde Psikolojik Taciz Farkındalık Eğitimi” (2014). 23 Aralık 2014 Tarihinde “2. İşyerinde Psikolojik Taciz Çalıştayı” Düzenleyici ve yürütücüsü (Çalıştay Sonuç Bildirgesi).

“Yeterlilik Odaklı İSG Eğitim Projesi-2015 Hak-İş&Çasgem (Proje Ortak Yazarı, Eğitim Sorumlusu, Eğiticisi). “Güvenli, Huzurlu ve Verimli Çalışma Bilinci Oluşturma Eğitimi Projesi” T. Yol-İş Sendikası&Çasgem (Proje Yazarı, Eğitim Sorumlusu ve Mobbing Eğiticisi) 2015. Mobbing Eğitici Eğitimi (Koordinatör/Eğitici) SGK Üst Düzey Yönetici ve Çalışanlarına Yönelik Eğitim. 1.Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz Panel ve Çalıştayı Söyleşisi- TRT Ankara Radyosu 21 Mayıs 2012. İşyerinde Psikolojik Taciz Bilgilendirme Rehberi Kitabı (Komisyon Üyesi)- İSBN:978-975-455-190-7-2013 Çasgem Yayınları. “1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı” (Derleyici)-İSBN:978-975-455-200-3-2013-Çasgem Yayınları.

İşyerinde Psikolojik Taciz Broşürü- 2013-Çasgem Yayınları. İşyerinde Psikolojik Taciz 2013 Eğitimleri-İşveren Dergisi (Cilt 52, Sayı 1/Ocak-Şubat 2014). İşyerinde Psikolojik Taciz 2013-2014 Eğitimleri- 2014 (Sayı:6 ve 7)- ÇASGEM Bülteni. İşyerinde Psikolojik Taciz (Makale)- ASKAN-DER Dergisi ISSN-2148-5226- 2014 (Sayı 1). Gönüllü tez danışmanlıkları, bilirkişilik, Ak Parti Mobbing Çalıştayı Katılımcısı, T.H.S. Mobbing Çalıştayı Katılımcısı, KAYÇAD/KADEM Mobbing Çalıştayı Katılımcısı. www.casgem.gov.tr, www.memurlar.net İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) 2014 II. İşyerinde Psikolojik Taciz Çalıştayı. Yol İş Sendikası Eğitim Kitabı 2015.