15
Sabah Gazetesi'nden Mete Dirici'nin haberine göre, aralık ayı enflasyon verileri, milyonlarca kişinin merakla beklediği bir konu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 3 Ocak Çarşamba günü Aralık ayı enflasyonunu açıklayacak
Bu veri, refah payı dışında, emekli kök maaş zammını ve memur zam oranını belirleyecek. Ocak 2024’ün ilk yarısında, milyonlarca kişinin gelirinde 3 önemli değişiklik olacak:
SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin kök maaşlarına zam yapılacak
25
En düşük emekli maaşı yeniden ayarlanacak
Memur ve memur emeklilerinin maaşlarına zam yapılacak
Bunların yanı sıra, refah payı da gündemde. Refah payı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesi için Meclis’ten kanun çıkması gerekiyor. Merkez Bankası, 2023 yılı için son enflasyon beklentisini açıkladı.
Aralık ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre, 2023 yılı sonu enflasyon beklentisi yüzde 65,39 olarak belirlendi. Bu beklenti gerçekleşirse, Tüketici Fiyat Endeksi 1866,34 seviyesine yükselecek.
35
Bu rakamlara göre; 6 aylık enflasyon beklentisi: Yüzde 38,08 Refah payı hariç SSK ve Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 38,08 Memur enflasyon farkı: Yüzde 30,26 Toplu sözleşme zammı: Yüzde 15 Memur zammı: Yüzde 49,80 SSK ve Bağ-Kur emeklileri, yılda iki kez, Ocak ve Temmuz aylarında zam alıyor. Zam oranı, 6 aylık enflasyon oranına göre belirleniyor.
Son zamanlarda, bu orana ek olarak refah payı da veriliyor. Kasım ayı enflasyonu yüzde 3,28 olarak açıklanırken, 5 aylık enflasyon oranı da Merkez Bankası’nın 2023 yılı sonu tahminiyle uyumlu olarak yüzde 33,66 oldu.
45
Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 65 olduğuna göre, 6 aylık enflasyon oranı da yüzde 37,76 olacak. Memur ve memur emeklileri de SSK ve Bağ-Kur’lular gibi yılda iki kez zam alıyor.
Memurlar, enflasyon farkının yanı sıra toplu sözleşme zammı da alıyor. Enflasyon farkı, bir önceki dönemde verilen toplu sözleşme zammının yeni 6 aylık enflasyon oranından çıkarılmasıyla hesaplanıyor. Bu oran, yeni toplu sözleşme zammıyla birlikte kullanılarak memur zammı ortaya çıkıyor.
Merkez Bankası’nın son piyasa katılımcıları anketine göre, 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 38,08. Emekli maaşı zammı, refah payı hariç yüzde 38,08 olacak. Bu orana, memur zammı referans alınarak 10-12 puanlık bir refah payı eklenmesi mümkün. En düşük emekli maaşı, 2023 yılında iki kez zam alarak 3500 TL’den 7500 TL’ye çıkarıldı.
55
Bu seviyenin altında maaş alan emeklilerin maaşları, Hazine desteğiyle tamamlanıyor. Örneğin, kök maaşı 6000 TL olan bir emeklinin maaşına, yüzde 4’lük ek ödeme ekleniyor. Bu şekilde 6240 TL olan maaşa, 1260 TL de Hazine desteği ekleniyor ve ödeme 7500 TL oluyor.
En düşük emekli maaşı artışı için Meclis düzenlemesi şart. Bunun için kanun teklifi hazırlanıp Meclis’e sunuluyor. En düşük emekli maaşı için 10 bin ila 11 bin 500 TL arasında bir rakam öngörülüyor. Yüzde 65,39’luk son enflasyon tahminine göre, 6 aylık enflasyon farkının yüzde 30,26 olması bekleniyor.
Bu oran, yüzde 15’lik toplu sözleşme zammıyla birleştirildiğinde, yüzde 49,80’lik bir memur zammı veriyor. Yani, beklentiler doğrultusunda giderse, memur zammı Ocak ayında yüzde 49,80 olacak. 6 aylık enflasyon, memurların ve emeklilerin maaş artışlarını etkiliyor. Burada, son memur zam oranı, sosyal yardımları da doğrudan belirliyor.
Yani, sosyal yardımlar, yani 65 yaş aylığı, evde bakım parası, engelli maaşı gibi ödemeler, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memur maaşına yapılan zam oranında artıyor. Örneğin, 6 aylık artış memurlar için yüzde 50 olursa, sosyal yardımlar da aynı oranda artacak. Merkez Bankası’nın Aralık Ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre, taban aylıklar, maaş katsayısı ve ek gösterge gibi unsurlar da zamdan etkilenecek.