Eide: 'Yarın Kıbrıs için tarihi bir gün olacak'

Liderlerin bugünkü ikinci görüşmesinde karşılıklı haritaların sunulacağını vurgulayan Eide, neredeyse tüm konulara dokunduklarını ve bir kısmını da çözdüklerini belirtti.

BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Eide, Cenevre'de Pazartesi günü başlayan müzakerelerin planlandığı gibi gittiğini belirterek, uzun zamandır görüşülen bazı zor konuların çözüme kavuştuğunu, diğer konularda da çözüme yakın olduklarını kaydetti.

Eide, yapılması gereken daha çok iş olduğuna dikkat çekerek, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis'in dışında uzmanların da aralıksız çalışmaya devam ettiğini aktardı.
Müzakerelerin kendi dinamikleri içerisinde devam ettiğini söyleyen Esben Barth Eide, haritalarla ilgili anayasal değişiklikler dahil, birçok konuda uzlaşma olduğunu belirtti. “Genel anlamda olmamız gereken noktadayız” diye konuşan Eide, “Gece yarısı daha rahat birşeyler söyleyebileceğime inanıyorum. Bence şu anda görüşmelerin en önemli noktası, çözüm için çalışmayı sürdürüyoruz” diye konuştu.
Eide, “Herşey ancak varılacak bir mutabakattan sonra konuşulabilecektir. Ancak konferans bir son değildir” dedi. Eide, 5’li konferansın en iyi şans olduğunu belirterek, en iyi sonuç için de zamana ihtiyaç olduğunu söyledi.

Dün gece yarısına kadar çalışan liderlerin bugün de geç saatlere kadar çalışmayı sürdürdüklerini ifade eden Eide, amaçlarının yarın garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'ye ilaveten AB'nin de "özel gözlemci" statüsünde katılacağı uluslararası konferansa en iyi şekilde hazırlanmak olduğunu belirtti.
Yarın tarihi bir gün olacağını kaydeden Eide, “Sonuç ne olursa olsun tarihi olacak. Çünkü bu süreçte ilk defa garantör güçler ile Kıbrıslı liderlerin hepsi birarada olacak” dedi.

-Konferans dışişleri bakanları seviyesinde
Kıbrıs konusunda yarın yapılacak uluslararası konferansın, garantör ülke dışişleri bakanlarının katılımıyla gerçekleşeceğini açıklayan Eide, "Dışişleri bakanlarını burada görmekten mutlu olacağım” ifadesini kullandı.
Espen Barth Eide, garantör ülkelerin son birkaç günde kendi aralarında yürüttüğü diplomasi sonucunda yarınki konferansa dışişleri bakanları seviyesinde katılma kararı aldıklarını belirterek, "Bu oldukça normal bir prosedür. Onlar bu seviyede başlamak istediler ve gelişmelerin nasıl seyredeceğini görecekler" dedi.
Kıbrıs'taki tarafların kendi haritalarını bugün sunacaklarını, haritaların BM'nin muhafazası altında olacağını ve kamuoyu ile paylaşılmayacağını duyuran Eide, bazı medya organlarında yayınlanan haritaların gerçeği yansıtmadığını, haritayı sadece “Kıbrıslı” iki lider ve iki harita uzmanıyla kendisinin göreceğini belirtti.
Haritaların sunulmasının ardından süreçte oluşacak yeni duruma ilişkin konuşan Edie, her iki taraflatan harita uzmanlarının parametreler açısından değerlendirmeler yapacağını, sonrasında ise ne olacağının görüleceğini kaydetti.

Eide, basında yer alan haritaların doğru olmadığını, nihai haritaları kendisinin de henüz görmediğini söyledi.

-“Güvenlik ve garantilerde ciddi etkileşim”

Güvenlik ve garantilerle ilgili olarak da Eide, taraflar arasında ciddi etkileşimler olduğunu ve BM Genel Sekreterinin de orda olacağını ifade ederek, tüm garantör ülkeler ve iki liderin katılımı ile yapılacak toplantıda ‘şu konuşulacak’ demenin mümkün olmadığını kaydetti.
Garantör ülkelerin liderlerinin katılıp katılmayacağına ilişkin olarak ise Eide, normal seyirde liderlerin katılımının söz konusu olmadığını, liderlerin en üst seviyeye gelindiğinde dahil olacağını anımsatarak, şu an için dışişleri bakanları ve liderlerin katılımının olacağını, gerekmesi durumunda hafta sonu katılabileceklerini belirtti.

-"En iyi şansla karşı karşıyayız”
Espen Barth Eide,“Tüm konulara değindik ve bazılarına henüz girmedik. Güvenlik, garantiler, mülkiyet ve toprak konuları var. Şu an en iyi şansla karşı karşıyayız” ifadesini kullandı.
Bir son tarih olmadığını ve ne kadar zaman gerekirse o kadar zaman isteneceğini anlatan Eide, çözülmemiş konuları çözmek ve garantilerle ilgili çerçeve ile kapsamlı çözüm için anlaşmaların, anayasanın zaman alacağını, referandum için de zamana gerek olduğunu söyledi.
Şu an için belirli engellerin aşıldığını ancak hedef için daha ödevler olduğunu ve belirli bir tarih söyleyemeyeceğini kaydeden Eide, yapılacak şeyler bulunduğunu belirtti.

-Refedandum tarihi
Eide, bir referandum tarihiyle ayrılmanın mümkün olup olmayacağıyla ilgili soruyu yanıtında, bu noktada çözümün neye benzeyeceğinin anlaşılacağını, kurucu devletler anayasası ve siyasi mutabakatın özünün anlaşılmış olacağını, böylece de neye oy verildiğinin bilinebileceğini söyledi.
Cenevre’den bir anlaşmayla dönmeyi beklememek gerektiğini belirten Eide, yeni bir konferans olacağını söyleyemeyeceğini, tam tarih vermenin mümkün olmayacağını da ifade etti.
Haritaların konferans masasında olacağını da söyleyen Eide, IMF, Dünya Bankası, Avrupa Merkez Bankası yetkilileriyle mülkiyet ve toprakla ilgili danışmanların da Cenevre’de olduğunu anımsattı ve çalışmaları için teşekkür etti.

Eide, bir ülkeyi birleştirmek açısından çok önemli bir şey için çalıştıklarını ve Avrupa Komisyonu’nun süreç içinde olduğunu kaydederek, BM’nin tam bir AB üyesi oluşturmak için çalıştığını söyledi.