Gazze'de insani yardımlara ilişkin karar tasarısının oylanması dördüncü kez ertelendi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), Gazze'deki insani yardımlara dair müzakerelerin sürdüğü ancak henüz anlaşmaya varılamayan karar tasarısının oylaması dördüncü kez ertelendi.

BM kaynaklarından alınan bilgilere göre, karar tasarısının oylaması yarına bırakıldı.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, BMGK üyeleriyle yaptığı kapalı oturumun ardından, Birleşik Arap Emirlikleri'nin sunduğu Gazze karar tasarısı üzerinde son bir haftadır yoğun bir çalışma yürütüldüğünü açıklamıştı.

Greenfield, kabul edilmesi durumunda kararın ihtiyaç sahiplerine insani yardım sağlayacağını ve talep ettikleri değişikliklerle birlikte tasarıyı destekleyeceklerini ifade etmişti.

Ancak beklenen oylama bir kez daha gerçekleşmedi ve dördüncü kez ertelendi.

İlk tasarıda tartışmalı olan ve ABD'nin itiraz ettiği noktalardan biri, insani yardımların engelsiz bir şekilde ulaştırılabilmesi için "çatışmalara ara verilmesi" talebiydi.

Yeni tasarıya göre ise Gazze'de genişletilmiş insani yardımların kesintisiz ve güvenli bir şekilde ulaşabilmesi için "acil adım atılması" ve çatışmalara sürdürülebilir bir biçimde ara verilmesi için gerekli koşulların oluşturulması çağrısı yapıldı.

Diğer bir tartışma konusu ise karar tasarısındaki "BM Genel Sekreteri'nin yardımların denetlenmesi için bir mekanizma kurması" talebiydi.

Taraflar, yoğun müzakerelerin ardından bu mekanizma yerine "Gazze'deki sivil topluma yardımların ulaşımını hızlandırmak için Genel Sekreterin Kıdemli İnsani ve Yeniden Yapılanma Koordinatörü" ataması konusunda anlaşmaya vardı.

Tasarıda, atanan koordinatörün Gazze'ye yardımların hızlı bir şekilde sevkini sağlamak ve kolaylaştırmak amacıyla bir mekanizma kurması istendi.

Koordinatör atanmasının hemen gerçekleştirilmesi çağrısında bulunulan tasarıda, BM yetkisi altında çalışacak ve BMGK'nın belirlediği görevleri yerine getirecek olan koordinatörün, çalışmaları hakkında ilk 20 gün içinde BMGK'ye bilgi sunması öngörüldü.

Karar tasarısında, Gazze'deki sivil topluma "yeterli miktarda yardım ulaştırılması" vurgulandı; bunun içinde gıda, su, temizlik malzemesi, elektrik, telekomünikasyon ve tıbbi hizmetler yer alıyor.

Tasarıda, Gazze'ye temel gıda ve hizmetlerin ithalatının yeniden başlamasının önemi vurgulanırken, yardımların sivil halka "sapma" olmadan ulaştırılması gerektiği özellikle vurgulandı.

Taraflara uluslararası hukuk ve insancıl hukuk kurallarına uygun olarak sivilleri koruma sorumluluğunu hatırlatan tasarıda, tarafların Gazze'ye yardımların erişimini artırmak için tüm mevcut yolları kolaylaştırmaları talep edildi.

Yardımların dağıtımı için gerekli olan yakıtın sağlanması konusuna vurgu yapılan tasarıda, hastaneler, tıbbi tesisler, okullar, ibadet alanları ve BM tesisleri ile bu kurumların personeli, tıbbi personel ve araçlarının uluslararası insancıl hukuk kurallarına uygun bir şekilde korunması gerektiği belirtildi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze'deki insani felaketi önlemek amacıyla BM Şartı'nın 99. maddesini kullanarak görev süresi boyunca ilk defa yetkisini kullanmış ve 6 Aralık'ta BMGK'ye bir mektup göndermişti.

Guterres, "Güvenlik Konseyi üyelerini insani felaketi önlemek için baskı yapmaya çağırıyorum ve insani ateşkes talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil." ifadelerini kullanmıştı.

Bunu takiben, 8 Aralık'ta BMGK'de yapılan oylamada Gazze'de acil bir insani ateşkes talep edilen karar tasarısı ABD tarafından veto edilmişti.

ABD, BM Genel Kurulu'nda 13 Aralık'ta 153 ülkenin "evet" oyu kullandığı Gazze'de acil bir insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de "hayır" oyu kullanarak, bu konudaki tutumunu bir kez daha teyit etmişti.

ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekim'de de BMGK'de Gazze'ye dair sunulan karar tasarılarını reddetmişti.