İsim tamlaması nedir? İsim tamlaması türleri nelerdir?

İsim tamlamaları Türkçede dil bilgisini öğrenmek için anlatılan temel konular arasında yer alıyor. Birçok sınavda da isim tamlamaları ile ilgili sorular soruluyor. İsim tamlaması nedir? İsim tamlaması türleri nelerdir? Detaylar haberimizde...

İSİM TAMLAMASI NEDİR?

Türkçede isim tamlaması, bir ismin diğer bir isimle bir araya gelerek, yeni bir anlam oluşturduğu bir dil yapısıdır. İsim tamlaması, genellikle bir nesnenin veya kavramın ne hakkında olduğunu daha ayrıntılı bir şekilde ifade etmek için kullanılır. İsim tamlamaları genellikle iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur.

İSİM TAMLAMASI TÜRLERİ NELERDİR?

İsim tamlamaları, yapılarına göre dört çeşittir:

• Belirtili isim tamlaması: Hem tamlayan hem de tamlanan ek alır.
• Belirsiz isim tamlaması: Sadece tamlanan ek alır.
• Zincirleme isim tamlaması: Birden fazla isim tamlamasının birbirini takip etmesi ile oluşur.
• Takısız isim tamlaması: Hem tamlayan hem de tamlanan ek almaz.

Belirtili İsim Tamlaması

Belirtili isim tamlamasında, tamlayan ve tamlanan ek alır. Tamlayan, -in, -ın, -ün, -un, -nın, -nin, -nun, -nün eklerinden birini alır. Tamlanan ise -ı, -i, -u, -ü eklerinden birini alır.

Örnekler:

• Kapının kolu (kapı kelimesi tamlayan, kol kelimesi tamlanan)
• Kızın eli (kız kelimesi tamlayan, el kelimesi tamlanan)
• Kitabın sayfası (kitap kelimesi tamlayan, sayfa kelimesi tamlanan)

Belirsiz İsim Tamlaması

Belirsiz isim tamlamasında, sadece tamlanan ek alır. Tamlanan, -ı, -i, -u, -ü eklerinden birini alır.

Örnekler:

• Kırmızı elma (elma kelimesi tamlanan)
• Büyük ev (ev kelimesi tamlanan)
• Yeşil kalem (kalem kelimesi tamlanan)

Zincirleme İsim Tamlaması

Zincirleme isim tamlamasında, birden fazla isim tamlamasının birbirini takip etmesi ile oluşur. Her bir isim tamlamasında tamlayan ve tamlanan ek alır.

Örnekler:

• Çocuğun sırt çantası (çocuk kelimesi tamlayan, sırt kelimesi tamlanan, çanta kelimesi tamlanan)
• Kızın pembe elbisesi (kız kelimesi tamlayan, pembe kelimesi tamlanan, elbise kelimesi tamlanan)
• Şehrin büyük parkı (şehir kelimesi tamlayan, büyük kelimesi tamlanan, park kelimesi tamlanan)

Takısız İsim Tamlaması

Takısız isim tamlamasında, hem tamlayan hem de tamlanan ek almaz.

Örnekler:

• Otomobil (otomobil kelimesi tamlanan)
• Kâğıt (kâğıt kelimesi tamlanan)
• Süt (süt kelimesi tamlanan)

İsim Tamlamalarının Özellikleri

• İsim tamlamaları, bir cümlede özne, nesne, yüklem, yer tamlayıcısı, durum tamlayıcısı veya zarf tamlayıcısı olarak kullanılabilir.
• İsim tamlamaları, cümlede genellikle bitişik yazılırlar.
• İsim tamlamaları, birbirinden ayırt etmek için tamlayan ve tamlanana soru sorarak ayırabiliriz.