Kanserle Dans Derneğinden dikkat çeken tespit: 2040 yılında akciğer kanseri sıklığı ve ölümü yüzde 50’den fazla artacak

ÖZEL HABER: ESRA SARI

Kanserle Dans Derneğinin ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya KDD AKADEMİ projesine gönüllü destek veren Memorial Ankara Hastanesi İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Demirci, SBÜ Gülhane Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Ertürk, SBÜ Gülhane Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Hülya Şirin, Uzman Psiko-onkolog Sibel Cesur Akyunak ve İstanbul Galata Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Acıbadem Altunizade Hastanesi’nden Doç. Dr. Dilşat Baş (Onkoloji Diyetisyeni) ile sağlık muhabirleri katıldı.

Toplantıda konuşan Kanserle Dans Derneği Başkanı Sevil Gürkan, kanser hastaları ile yakınlarının ihtiyaçlarını belirleyen geniş katılımlı bir anket çalışması sonrasında kanserde güvenilir ve güncel bilgiye erişim noktası olacak dijital bilgilendirme platformu KDD AKADEMİ’yi kurduklarını söyledi.

Gürkan, “KDD AKADEMİ” projesinin Bristol Myers Squibb (BMS) firmasının koşulsuz desteğiyle 2022 yılında bin 188 hasta ve hasta yakınının katılımıyla gerçekleştirilen “Kanser Hastalarının İhtiyaç ve Beklentileri Anketi” sonuçlarından yola çıkılarak hazırlandığını ifade etti. Anketin çarpıcı sonuçlarını paylaşan Gürkan, ankete katılanların yüzde 90’dan fazlasının ücretsiz diyetisyen desteği ve psikolojik destek almak istediğini, yüzde 60’ının KETEM’lerden (Kanser Erken Teşhis ve Eğitim Merkezi) haberdar iken yüzde 82’sinin bu merkezlerden yararlanmadığını ifade etti. Gürkan, bu doğrultuda hasta ve hasta yakınlarına yönelik desteklerini artırmak amacıyla alanında deneyimli hekim ve uzmanların desteğiyle dijital bir bilgilendirme platformu altyapısı kurduklarını dile getirdi.

Platformun kanser hastaları ve yakınları için farklı kanser türlerine ilişkin güvenilir ve güncel bilgiye erişim noktası olmasını hedeflediklerini belirten Gürkan, ilk etapta akciğer, mide, özafagus kanserleri, tarama ile kanser sürecinde beslenme ve psikolojik destek konularında çekilen 55 videoya Kanserle Dans Derneği web sitesi (www.kanserledans.org) ile Instagram, Facebook ve YouTube (Kanserle Dans) gibi sosyal medya hesaplarından ulaşılabileceğini kaydetti.

"TÜRKİYE, DÜNYARA AKCİĞER KANSERİ EN SIK GÖRÜLEN ÜLKELERDEN BİRİ"

İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Demirci, toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin akciğer kanserinin dünyada en sık görüldüğü ülkelerden biri olduğunu belirtti. Demirci, her beş-altı kanser ilişkili ölümün birinden bu kanser türünün sorumlu olduğunu ifade etti.

Akciğer kanserinde sigaranın en önemli risk faktörü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Demirci, şöyle konuştu: “Her dört akciğer kanserinden üçü aktif sigara içen veya bırakmış kişilerde gelişmektedir. Diğer risk faktörleri ise genetik özellikler, yaşam tarzı ve çevresel faktörler (pasif içicilik, radon maruziyeti) de rol oynamaktadır.”

Medikal tedavideki gelişmelerin son 10 yılda akciğer kanserini önemli ölçüde değiştirdiğine dikkati çeken Prof. Dr. Demirci, “Yoğun sigara içicilerde düşük doz akciğer tomografi taramaları, cerrahi ve radyoterapideki gelişmeler, tümör biyolojisinin daha iyi anlaşılması ile medikal tedavideki gelişmeler son 10 yılda akciğer kanseri tedavisini dramatik olarak değiştirmiştir. Bu gelişmeler ile yaşam süreleri uzamış ve yaşam kalitesi de daha iyi korunmaktadır.” dedi.

“SİGARA, AKCİĞER KANSERİ RİSKİNİ 10-30 KAT ARTIRIYOR”

2040 yılında akciğer kanseri sıklığı ve ölümlerinde yüzde 50’nin üzerinde bir artış beklendiğine dikkati çeken Prof. Dr. Demirci, “2020 yılında dünya popülasyonun beşte biri sigara içicisi iken bu popülasyonun önemli bir kısmını gençler (15-24 yaş) oluşturmaktadır. Sigara içimi akciğer kanseri riskini 10-30 kat arttırmakta iken sigara bırakılması akciğer kanseri gelişimini ve ilişkili ölümleri önemli ölçüde azaltmaktadır” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Demirci özellikle elektronik sigara kullanımının 25 yaş altı popülasyonda arttığına işaret etti.

“BAZI DİYETLER TÜMÖR OLUŞUMUNU ÖNLÜYOR”

Onkoloji Diyetisyeni Doç. Dr. Dilşat Baş ise tüm kanser hastalarının yaklaşık yarısının sağ kalımı arttırmak için beslenme alışkanlıklarını değiştirdiklerine dikkat çekti. Buna karşın kansere bağlı ölümlerin yüzde 20’sinin beslenme yetersizliği (malnütrisyon ve kaşeksi) sorumluyken yüzde 20’sinin obeziteye bağlı olduğunu belirtti.

“YETERLİ BESLENME İLE AĞIRLIK VE KAS KAYBINI ÖNLEMEK MÜMKÜN”

Doç. Dr. Baş, konuşmasında akciğer kanseriyle beslenme ilişkisinde şunlara dikkat çekti: “Akciğer kanseri ve vücut kompozisyonu ilişkisinin araştırıldığı yakın zamanlı bir çalışmada vücut kompozisyonunun değişiminin klinik sonuçlar (hastalıkla ilişkili sağ kalım ve genel sağ kalım) üzerinde önemli, bağımsız ve potansiyel olarak hastalığın seyriyle ilgili etkisi olduğu bildirilmiştir. Bu çalışma düşük kas ve yağ dokusuna sahip bireylerde sağ kalım sürelerinin önemli ölçüde kısaldığını bildirmiştir.”

Doç. Dr. Baş, ‘Ağırlık kaybını, kas kaybını önlemek ve yeterli beslenmeyi sağlamak yakın takip ile mümkün." ifadesini kullanarak “Hastalarımızın beslenme ile ilişkili sorularının yanıtlanması bireysel beslenme takibinin önemli bir parçasıdır. Kanser hastalarının bireysel beslenme takibi onkoloji ekibinin önemli bir parçası olan onkoloji diyetisyenleri tarafından yürütülmelidir.” dedi.

“KANSER HASTALARINDA GRUP TERAPİLERİ FAYDALI OLUYOR”

Uzman Psikolog ve Psikoonkolog Sibel Cesur Akyunak, kanser hastaları ve yakınları için psikoterapinin öneminden bahsetti. Psikolojik desteğin, kanserle mücadele eden bireyler ve aileleri için hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Akyunak, “Kanser hastaları ve yakınları için psikolojik destek, hastalığın zorlu süreçlerinde hem duygusal hem de fiziksel iyilik halini korumaya yardımcı olur. Bu destek, hastaların ve ailelerinin hastalıkla başa çıkma halini güçlendirir.” diye konuştu.

“MİDE KANSERİ VAKALARI DOĞU BÖLGELERİMİZDE FAZLA”

İç Hastalıkları ve Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Doç. Dr. İsmail Ertürk de toplantıda mide ve özofagus (yemek borusu) kanserleriyle ilgili bilgi verdi. Sindirim sistemi kanserlerinin genellikle 40-50 yaş üstü kişilerde görüldüğünü belirten Doç. Dr. Ertürk, mide ve özofagus kanserlerinde erken tanının hayat kurtarıcılığına dikkati çekti. Ertürk, mide kanserinin dünyada en sık görülen dördüncü kanser türü olduğunu, ülkemizde de özellikle Doğu bölgelerinde mide kanserine sık rastlandığını vurguladı.

KETEM’LERDE YAPILAN KANSER TARAMA TESTLERİ ÜCRETSİZ”

Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Hülya Şirin ise Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri (KETEM) hakkında detaylı bilgi verdi. Doç. Dr. Şirin, 2004 yılında 11 merkezle çalışmaya başlayan KETEM’lerin 2023 yıl sonu itibarıyla 44 mobil araç dahil olmak üzere 381 merkezle hizmet vermeye devam ettiğini anımsattı. Konuşmaların ardından uzmanlar basın mensuplarının sorularını yanıtladı.