Kış geldi çattı… Deprem bölgesinde son durum ne?

ÖZEL HABER: SAMET EKER

Kahramanmaraş merkezli depremin üzerinden aylar geçmesine rağmen etkisi hala sürüyor. Bölge halkı ya göç ediyor ya da konteyner kentlerde yaşamaya devam ediyor. Kırsal kesimde durumun merkezlere göre daha kötü halde olduğu, bölgede araştırma yapanlar tarafından aktarılıyor. Bölgenin son durumu ve kış aylarının başladığı bu günlerde bölgeye dair bilgileri Rukiye Dağhan Çetin anadolugazete.com.tr’ye açıkladı.

KONTEYNERLER SAĞLIKLI DEĞİL!

Halen resmi ve gayri resmi kamplarda yaşayan insanların bu kış ne gibi sorunlarla karşılaşacağını öngörüyorsunuz?

Rukiye Dağhan Çetin: Kahramanmaraş’ta kırsaldaki konteynerlerin genelinde su akıntısı sorunu bulunmaktadır. Kırsal ve düzensiz alanlardaki konteynerlerde ısınma için ısıtıcıların dağıtımı yapılmamış. Bazı kişiler konteynerın içine soba kurmak istediklerini belirtiyor. Isıtıcının da sobanın da ısınma için güvenli olmayacağı düşülüyor. Kırsalda dağıtılan konteynerlerin bir kısmına hala elektrik ve su bağlantıları yapılmamış. Kırsala dağıtılan konteynerler teslim edilip edilmediği, uygun alana kurulup kurulmadığı ve sonrasında elektrik, su gibi bağlantıların yapılıp yapılmadığı kontrol edilmemektedir. Kişiler bu işlemleri kendi bireysel çabaları ile hallediyor.

Adıyaman’da soğuktan korunamama, konteynerin yağmurda su alması ihtimali var. Şehir merkezine görece kaliteli ve sağlam konteyner verildiği için yerden yükselen suyun konteynere girmesi risk oluşturuyor. Bu konteynerlerin üzerine branda seriliyor, branda suyu tutup tavana baskı yapabilir ve çökmeye sebep olabilir. Mültecilerin yaşadığı alanda ve kırsalda katlamalı, kalitesiz konteynerler var.

Hatay’da resmî konteyner kentler, 21 metre kare standart 2 odalı, mutfağı ve banyosu içinde olan konteynerler için: Resmi kamplarda yaşayan insanlar için kışa hazırlık kapsamında Valilik tarafından konteynerlerin çatılarını güçlendirme çalışması yapılıyor. Konteynerlerde klima bulunduğu ve battaniye-yorgan gibi materyaller dağıtıldığı için kışa hazırlık kapsamında önlemler alındığı görülüyor.

ÇİN TİPİ TEK ODA OLAN KATLANABİLİR KONTEYNERLER

Yeni kurulan konteyner kentler genelde Çin tipi konteyner kentlerdir. Bu konteynerler katlanabilir olduğu için en ufak bir yağmurda dahi su geçirme durumuna dair sahadan geri bildirimler alıyoruz. Tuvalet, banyo ve mutfaklar konteyner kentlerde ortak alanlar dış mekân olarak kullanılıyor. Mevsim şartları değişecek ve burada yaşayan bireyler temel ihtiyaçlarını karşılamak için soğuk veya sıcağa maruz kalmak zorunda olacak.

GAYRİ RESMİ KAMPLARDA (ÇADIRLARDA) YAŞAYAN BİREYLER

Kış sezonu Hatay’da sağanak yağışlı ve soğuk geçmekte. Sağanak yağmurlarda çadır kentler su alıyor. Özellikle konteyner kentlere gitmeyen-gidemeyen insanlar çadır kentlerin zemin şartları da iyi olmadığı için her yağmurda çadırları su alıyor. Tuvalet, banyo ortak alanda karşılanıyor. Yaşam koşulları sağlıklı değildir.

HAZIRLIKLAR DEVAM EDİYOR

Kış koşulları için yeterli hazırlıklar yapıldı mı?

Rukiye Dağhan Çetin: Kahramanmaraş’ta konteyner kentlerin kışa hazır olduğu fakat kırsal alanlardaki konteneynerlerin kış koşullarına hazır olmadığı tarafımızca gözlenmekte.

Adıyaman’da Kış koşulları için çalışma gruplarında önlemler konuşuluyor ancak konteynerleri kışa hazırlamak için model çalışmalarının maliyeti yüksek bulunuyor, alternatif çözümler üstüne düşünülüyor.

Hatay’da Konteyner kentler için kışa hazırlık çalışmaları devam ediyor. Hazırlıklar, Çin tipi konteyner kentler ve çadır alanları için yeterli ve sürdürülebilir olmayacak.

KAMP SAYISI ARTIYOR

Bu zamana kadar hala kamplarda yaşayan bu kadar çok insan görmeyi bekliyor muydunuz?

Rukiye Dağhan Çetin: Evet bekliyorduk. Çünkü çalışmalar çok yavaş ilerliyor, çadırlar ilk 6 ay boyunca sahada kalmıştı. Ev yapımları yavaş ilerlemekte ve kamp sayısı da gün geçtikçe artıyor.

EN AZ 3 YIL SÜRECEK

Resmi ve gayri resmi kamplarda yaşayan insanların ne kadar süre daha bu alanlarda yaşayacağını tahmin ediyorsunuz?

Rukiye Dağhan Çetin: Kamu kurumları tarafından afet illerinde 3 sene içerisinde tüm konutların bitirilerek konteyner kentlerin kapatılacağı bilgisi paylaşıldı. En az 3 yıl ile 5 yıl arasında alanlarda konaklama yapılacağı ön görülüyor.