Tüketici hakem heyetlerine düzenleme

Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci, Tüketici hakem heyetlerinin yeniden yapılandırılması konusunun 1 Aralık 2017 Cuma günü toplanan Ekonomik Koordinasyon Kurulu’nun gündeminde tartışıldığını ve bir an evvel faaliyete geçirilmesinin kararlaştırıldığını bildirdi.

Tüfenkci, söz konusu çalışmanın tüketici hakem heyetlerinin kapatılması çalışması değil tüketici hakem heyetlerinin güçlendirilerek yeniden yapılandırılması ve böylelikle de tüketicilerin yaptığı başvurularının karar mercilerinin değiştirilmesi çalışması olduğuna dikkat çekti.

Aylık 1-2 başvuru olan heyetler var

Tüketici hakem heyetlerinin 2017 yılı itibariyle 3 bin 610 TL'ye kadar olan uyuşmazlıklarda tarafları bağlayıcı nitelikte karar verdiğini ve kayıtlı ekonomiye katkı sağladığını ifade eden Tüfenkci, “Tüketici hakem heyetlerinde tüketici bilinciyle paralel olarak 2012 yılında 446 bin 54, 2013 yılında 833 bin 854, 2014 yılında 5 milyon 445 bin 308, 2015 yılında 3 milyon 118 bin 842, 2016 yılında 1 milyon 408 bin 390 ve 2017 yılının ilk 10 ayında ise 487 bin 623 adet başvuru gerçekleşmiştir. 2015 yılı ve sonrasında tüketici hakem heyetlerinin başvuru sayılarında azalma görülmektedir. Hali hazırda 2017 yılı başvuru sayılarına bakıldığında başvuru sayısı 300’ün altında yaklaşık 700 adet tüketici hakem heyetinin olduğu tespit edilmiştir” ifadelerini kullandı.
Bakan Tüfenkci, aylık 1 veya 2 başvuru yapılan tüketici hakem heyetlerinin üye ve raportörlerine huzur hakkı veya ücreti ödemesi yapıldığını bildirerek, şunları kaydetti:

“Aynı zamanda başvuru sayıları az olmasına rağmen iş ve işlemlerinde kullanılması amacıyla söz konusun hakem heyetlerine demirbaşlar da Bakanlığımız tarafından sağlanmaktadır. Bu noktadan hareketle, tüketici hakem heyetlerinin işlem yoğunluğu, usul ekonomisi ve benzeri hususlar göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İl ve ilçelerimizde kurulu bulunan bin 11 adet tüketici hakem heyetinin, coğrafi konumları ve şikayet sayıları dikkate alınarak merkezde ya da yakın ilçelerde merkezler oluşturmak suretiyle bir araya getirilmesini sağlayacak çalışma taslağı hazırlanmıştır.”

"211 adeti aktif kalacak"

Hazırlanan çalışma taslağıyla büyükşehir statüsünde olmayan illerin ilçelerinde kurulu bulunan tüm tüketici hakem heyetlerinin merkezde bir araya getirildiğini aktaran Bakan Tüfenkci, “Büyükşehir statüsündeki illerimizin ilçelerinde kurulu bulunan tüketici hakem heyetleri ise illerin merkez ilçelerinde kurulu bulunan tüketici hakem heyetlerinde bir araya getirilmiştir” dedi.

Bakan Tüfenkci, Tüketici hakem heyetlerinin 211 adedinin aktif olarak kalacağı bu çalışma sayesinde erişilebilir, hakkaniyetli ve kaliteli hizmet sunumu, personel ve kaynakların etkin kullanımı, ihtisaslaşma ölçeğinden azami faydalanmanın hedeflendiğine dikkati çekti.

Yürütülen bu çalışmanın tüketici hakem heyetlerinin kapatılması çalışması olmadığının altını çizen Tüfenkci, “İlçe tüketici hakem heyetlerinde Kaymakamlıklarda bulunan “Tüketici Hakem Heyeti” tabelası kalmaya devam edecektir. Tüm İlçe tüketici hakem heyetlerinde koordinasyonu sağlaması amacıyla asgari sayıda görevlendirme ile çalışan raportör bulundurulmaya devam edecektir. Görevlendirmeli raportörler tarafından tüketici hakem heyetine yapılan başvurular doğrudan TÜBİS sistemine aktarılacaktır. Diğer taraftan tüketici hakem heyetlerine gelen tüketicilere, satıcı veya sağlayıcılara bilgilendirme yapılacaktır. Görevlendirmeli raportörler tarafından aktif çalışan tüketici hakem heyetlerinin bilirkişi görevlendirmelerinde koordinasyon sağlanacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Tüfenkci, yürütülen çalışmada tüketicilerin yeniden yapılandırma sonucunda herhangi bir hak kaybına uğramamaları için gerekli tüm tedbirlerin alınacağının öngörüldüğünü sözlerine ekledi.

Tüketici hakem heyetlerine başvuruda parasal sınır artırıldı

Öte yandan Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edilen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılacak başvurularda uygulanan parasal sınırlar da artırıldı.

Buna göre değeri 4 bin TL'nin altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine, 6 bin TL'nin altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 4 bin TL ile 6 bin TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu olacak. Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamayacak.

Mevcut uygulamada değeri 2 bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetleri,3 bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 2 bin Türk Lirası ile 3 bin Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri görevliydi. Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamıyordu.

Meclis’ten geçen düzenleme ile ayrıca, ilamsız takip yolu işlemlerine ilişkin yaşanan belirsizliklerin ortadan kaldırılması amacıyla, ilamsız takip yolunda Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvuru zorunluluğu aranmaksızın 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerinin uygulanabileceği konusu da açıklığa kavuşturuldu.

Tüketicinin taraf olduğu uyuşmazlıklarda İcra ve İflas Kanunu'nun uygulanamayacağı şeklindeki değerlendirmelerin ortadan kaldırılmasına yönelik değişiklikle; icra iş ve işlemlerine ilişkin hususlarda tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunluluğu aranmaksızın İcra ve İflas Kanunu hükümleri uygulanabilecek.