Yapay zekâ ile insan ömrü uzar mı? Ankara’dan Amerika’ya giden bilim insanı açıkladı

ÖZEL HABER: ORHAN KEMAL ERKILIÇ

Tarih boyunca farklı medeniyet ve imparatorluklara katkı sunan; günümüzde de dünyanın pek çok ülkesinde başarıları ile göğsümüzü kabartan nice Türk elçisi bulunmaktadır.

Anadolu gibi dünyanın en büyük kültürel ve tarihi zenginliklerini barındıran bu topraklardan çıkan her bilim insanı da dünyaya çalışmaları ve projeleri ile örnek oluyor, geleceğe ışık tutuyor…

İşte o önemli elçilerden biri Dr. Sinef Huvaj Aksoy…

Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Amerika Pittsburg’daki UPMC Hillman Kanser Merkezi’ne görevli giden Aksoy ile radyoloji alanındaki çalışmalarını, ülkemizin sağlık sistemini ve olmazsa olmaz yapay zekâyı konuştuk.

İLK KABUL EDİLEN ARAŞTIRMALARA SAHİP

*Ankara’dan Amerika’ya başarı yolculuğunuz nasıl başladı?

Bence bu yolculukta üç faktör rol oynadı. Bunlardan ilki Ankara Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi’nde 10 yılı aşkın süre çalışmamdır. Çünkü bu hastanemiz, iyi tanınan ve kanser konusunda ileri tecrübeye sahip çok değerli bir kurumumuzdur. İkincisi, kanser konusunda ve aynı zamanda kanser araştırmaları açısından tecrübeli bir radyolog doktor olmamdır. Üçüncü olarak tıp literatüründe ilk kabul edilen bazı bilimsel araştırmalarda yer almış olmamdır.

RADYOLOJİ TEMELİNDE VERİ ANALİZİDİR

*Yapay zekâ hayatın her alanında varlığını artırıyor. Sağlık ve özellikle de sizin alanınızda yapay zekâ ne aşamada?

Bugün için ABD’de yapay zekâ teknolojileri tıp alanında geliştirilme sürecinde, ayrıca yapay zekâ bağlantılı FDA onayı almış bazı çalışmalar kullanılmaya başlandı. Bu gelişmelerin önemli yeniliklerin öncüsü olduğu söylenebilir.

Yapay zekâ teknolojilerinin en hızlı ilerleme potansiyeli olan tıp branşının, radyoloji olduğunu düşünüyorum. Çünkü radyoloji temelinde veri analizidir bu noktada yapay zekâ önemli bir rol üstlenme potansiyeline sahiptir. Tüm radyoloji filmleri önemli bir veri paketini içerir. Bu verilerin analizi doktorlar ve onları destekleyen yapay zekâ yardımı ile gerçekleştirilmesi önemli farklar ortaya çıkaracaktır. Bu noktada yapay zekâ teknolojilerinin gelişimi ile radyoloji bilimi iki önemli kavram olan Radiomiks ve Radyogenomiks ile giderek daha fazla bütünleşmektedir. Radiomiks yöntemi, radyolojik görüntüyü oluşturan anatomik ve fonksiyonel verilerden elde edilen fakat göz ile ayırt edilemeyen niceliksel verilerin, bir dokunun patofizyolojisini oluşturduğu görüşüne dayanmaktadır. Bu yöntem ile hem kanser hem de kanser dışı hastalıklarda tanı, yanıt ve sonuçları ilişkilendirmek ve tahmin etmek için kullanılan görüntülemeye dayalı bir analizidir. Radiogenomiks ise bu bilgileri genetik bilgiler ile ilişkilendirmeye dayalı bir yöntemdir. Ayrıca radyasyon tedavisine olan yanıt ile ilişkili genetik varyasyon temelinde inceleme olanağı sağlamaktadır. Özetle yapay zekâ sadece daha fazla veriyi daha detaylı analiz etme olanağı sağlamamakta aynı zamanda farklı tipteki verileri bir arada analiz ederek onları karşılaştırma olanağı sağlamaktadır. Bu yönüyle yapay zekâ, tıpta devrimsel gelişmelere dayanak teşkil edecek potansiyel arz etmektedir.

YAPAY ZEKÂ TEKNOLOJİSİ İNSAN ÖMRÜNÜ UZATABİLİR

*Gelecekte hastalıkların tanısı ve tedavisinde yapay zekâ ile yeni teknikler insan ömrünü uzatabilir mi?

Yapay zekâ çok açık bu potansiyeli barındırıyor. Çünkü teşhis, tedavi ve takip süreçlerinde, yapay zekâ ile önemli değişiklikler ortaya çıkacaktır. Erken teşhis ve beraberinde değişen tedavi süreçleri hastalıkların iyileşmesi konusunda önemli ilerlemelere yol açacaktır. Bu noktada önemle altını çizmek istediğim konu, yapay zekâya dayalı gelişmeler hastaların tedavisinde yapay zekâ sayesinde çok daha geniş bir veri grubunun doktorlar tarafından analiz edilmesi imkânını sağlamaktadır. Biraz daha detaya girecek olursak, örneğin bir BT (Bilgisayarlı Tomografi) ya da MRG (Magnetik Rezonans Görüntüleme) filmi ile beraber yapay zekâ destekli Radiomiks yöntemi sayesinde gözle ayırt edilemeyen, anatomik ve fonksiyonel veriler de analiz edilebilir. Aynı zamanda yapay zekâ destekli, Radiogenomiks yardımı ile de hastaya ait genetik bilgiler de değerlendirmeye alınabilmektedir. Bu durum basitçe daha çok bilgi anlamına gelmektedir.

DOKTORLARA DA DESTEK OLACAK BİR TEKNOLOJİ

*Yapay zekâ ile sağlık alanında neler değişebilir?

Yapay zekâ alanındaki gelişmelerin sağlık alanında önemli değişiklikler ortaya çıkarmasını bekleniyor. Öncelikli olarak, doktorlar hasta ve hastalık ile ilgili olarak pek çok farklı alandan gelen daha büyük bir bilgi ağına erişebilecek. Bu verilerin analiz edilmesi ve karşılaştırılması sürecinde yapay zekâ, doktorlara önemli ölçüde destek sağlama potansiyeline sahiptir. İlerleyen süreçte yapay zekânın tıp alanındaki gelişimine paralel olarak, hastaların özellikleri doğrultusunda daha çok kişiye özel tedavi süreçlerinin önünün açılacağını bekliyorum. Bu ise pek çok hastalığın sürecini etkileyebileceği gibi kanser gibi hastalıklar açısından oyunu değiştirme potansiyelini de arz etmektedir.

TÜRKİYE’DE TEKNOLOJİ VE EĞİTİM İYİ DURUMDA

*Ankara’da Onkoloji Hastanesi’nde görev yaptığınız günler ile Amerika’daki çalışmalarınızı kıyaslarsanız; Türkiye ne durumda?

Türkiye’de sağlık sektörü, doktor başına düşen hasta sayısının fazla olması gibi bazı sorunlar yaşamakla beraber teknolojik ve eğitim açısından çok iyi durumdadır. Türkiye’yi, Amerika ile kıyasladığımız zaman önemli fark olarak, Amerika’da bilimsel araştırmalara daha fazla zaman ve para ayrıldığını söyleyebilirim.

SAĞLIK TURİZMİ İÇİN YENİ BİR ŞANS: YAPAY ZEKÂ

*Sağlık turizmi konusunda Türkiye önemli ülkelerden biri oldu. Bu anlamda yapay zekâ teknolojisi de ülkemizin sağlık turizmine katkı sunabilir mi?

Evet, yapay zekâ ile ilgili gelişmeler yakın gelecekte Türkiye’nin sağlık turizmine önemli avantajlar sunabilir. Yapay zekâ destekli tedaviler aranan tedavi biçimi olma yolundadır. Türkiye’nin sağlık sektöründeki potansiyelini yapay zekâya yapılacak yatırımlar ile desteklemek, yakın gelecekte sağlık turizmi açısından da önemli bir sıçramaya yol açabilecek potansiyele sahiptir.