Sanayi devriminin dördüncüsü olarak adlandırılan “Endüstri 4.0” bilişim teknolojileri ile birlikte üretimin yaygın otomasyonunun sağlanmasıyla başladı. “Endüstri 4.0”ın tarım alanına olan etkisi ile ortaya çıkan teknolojileri ifade etmek içinde 2011 yılından sonra “Tarım 4.0” terimi kullanılmaya başlandı.
Geliştirilen modern bilişim ve otomasyon teknolojilerinin tarımda kullanılmasına “Tarım 4.0”, akıllı tarım veya hassas tarım denilmektedir. Ülkemizde akıllı tarımla ilgili çalışmalar 1980’ li yıllarda başlamıştır.
Akıllı Tarımın Çalışma Konuları
Bitki türüne özgü yapay zekâ algoritması.
Otomatik akıllı sulama sistemleri.
Sensörler yardımıyla verilerin toplanması, kontrolü ve karar vericilere doğru bilgi aktarma sistemleri (bitkilerin büyümesi için gerekli olan ısı, ışık, nem, besin elementleri v.b değerleri hassas algılayıcılar yardımıyla ölçülmekte, yazılıma aktarılmakta ve değerlendirilmektedir).
Tarımsal alanlarda telefon veya bilgisayar yardımıyla uzaktan erişim ve kontrol sağlanması.
Bulutta toplanan verilerin analizi.
Tarım makinalarının birbirleri ile eş zamanlı ve etkileşim halinde çalışması.
Çeşitli sensörler ve drone’ler aracılığıyla toprağın altını, üstünü ve tüm üretim aşamasını hava ve nem durumunu, hastalık veya zararlı olup olmadığını, varsa yoğunluğunu görüp gözlemleme ve çözüm imkânını sağlayan sistemler.
Akıllı tarım teknolojileri ile doğal kaynakların tüketilmesine, kimyasal ilaç ve gübre kullanımının engellenmesine veya azaltılmasına kolayca çözüm bulunabilmektedir.
Tarım alet ve makinalarının, dijital algılayıcılarla donatılması ile üreticilerin iş yükü ve maliyetlerinin azaltılması yanında, ekili alanlarda ne kadar ve ne tür gübre kullanılması gerektiğini, bitkilerin ihtiyacı olan besin maddelerinin durumunu, sulama zamanı ve miktarını, tahmini hasat zamanı da belirlenebilmektedir.
Akıllı sulama sistemleri sayesinde, bitkinin ihtiyacına göre sulama yapılmakta, böylece hem su israfının önüne geçilmekte hem de sağlıklı bitki gelişimi sağlanmaktadır. Çiftliklerde kurulan meteoroloji istasyonları sayesinde güneş ve rüzgâra göre buharlaşma oranı tespit edilmekte ve sulama saatleri ve miktarı ayarlanmaktadır.
Akıllı tarımı, yaygın olarak ABD, Avusturalya ve Avrupa Ülkeleri gibi büyük ölçekli arazileri olan ülkeler yaygın olarak kullanılmaktadır. Akıllı tarım uygulamaları pahalıdır. Küçük ölçekli işletmelerde kullanılması bu sistemleri daha da pahalı hale getirmektedir. Bu yüzden bu sitemi kurmak isteyen üreticilere hibe ve destekler daha fazla verilmelidir. Üreticilerinde birlik veya kooperatif çatısı alında bir araya gelerek bu sistemlere daha az para ödeyerek sahip olabilme yollarını araştırmaları gerekmektedir.
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ile Ziraat Fakültelerinin bünyesinde çok sayıda araştırma projesi yürütülmektedir. Bu projelerin bazıları TÜBİTAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenmektedir. Ayrıca özel sektör kuruluşlarından, TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri A.Ş, Toros Tarım, Türk Telekom Gurubu, Türkcell İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş akıllı tarım sistemleri ile ilgili araştırmalar yapmakta veya bu alanda yapılan çalışmalara destek olmaktadırlar.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Ziraat Fakülteleri ile Tarım Makineleri Üreticileri Birliği bir araya gelerek akıllı tarım çalışmalarının ve araştırmalarının koordine edilmesi için Akıllı Tarım Platformunu kurmuşlardır. Bu platformun kurulmasında emeği geçenleri kutluyorum.
Azalan genç çiftçi sayısı ve her geçen gün daha fazla terk edilen tarım arazilerimizde, yarınlarda tarımsal üretimimizi garanti edebilmenin yolu; tarıma gençlerin ilgisini çeken, tarımsal üretim hızı ve verimini arttıran akıllı tarım teknolojilerini daha fazla desteklemek ve yaygınlaştırmaktan geçmektedir.