ÖZEL HABER: ORHAN KEMAL ERKILIÇ
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Cumhuriyet mucizesi’nin içini dolduran değerlerinden biri de kendi parasıyla satın aldığı toprak üzerine kurdurduğu Devlet Üretme Çiftlikleri’dir.
Bu çiftlikler, 1 Haziran 1937 tarihinde Atatürk tarafından Hazine’ye bağışlandı. Çiftliklerin başına süreç içinde işler geldi ama ne olursa olsun bir gerçek var ki o da şu: Atatürk’ün kurdurduğu tüm çiftlikler tarımsal üretimde halka örnek olmuştur…
Atatürk’ün değişik bölgelerde kuruluşunu sağladığı çiftlikler toplam 154 bin 729 dekar alana sahipti. Bunlar içinde en büyüğü ve bilineni Ankara’daki Atatürk Orman Çiftliği’dir.
ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİNN KURULUŞU
“Milli ekonominin temeli tarımdır. Bunun içindir ki tarımda kalkınmaya büyük önem vermeliyiz. Köylere kadar yayılacak programlı ve pratik çalışmalar bu amaca ulaşmayı kolaylaştıracaktır. Fakat bu hayati işi isabetle amaca ulaştırabilmek için ilk önce ciddi etütlere dayalı bir tarım siyaseti uygulamak ve onun içinde her köylünün ve bütün vatandaşların kolayca kavrayabileceği ve severek uygulayabileceği bir tarım rejimin kurmak lazımdır” diyen Atatürk, “Yeşili görmeyen gözler renk zevkinden mahrumdur” diyecek kadar samimi bir çevreci olarak, AOÇ’nin bugün üzerinde kurulu olduğu kurak / çorak araziyi göstererek, “Burasını öyle ağaçlandırınız ki kör bir insan dahi yeşillikler arasında olduğunu fark etsin” talimatını vermişti.
Büyük Atatürk, ağaç bile yetişmeyen böyle bir yerde oluşturulacak mucizeyi herkese göstermek istiyordu.
Atatürk Orman Çiftliği, bir üretim öncüsü olmasının yanında başkentte yaşayanların gezip eğlenebileceği, dinlenip nefes alacağı; yaz / kış yeşil kalabilecek bir özelliğe sahip olacaktı. Bu hedefe ulaşıldı…
Atatürk, ülkenin tanınmış tarımcılarını 1925’te köşke çağırtarak, Ankara civarında modern bir çiftlik kurma istediğini söyler ve bu amaca uygun bir arazi bulunmasını ister. Uzmanların buldukları yerleri beğenmeyerek şimdiki ‘Orman Çiftliği’nin yeri olan çorak bir yeri tercih ederek, kendi kendine ‘burası olacak’ der ama bir de yabancı uzmanların görüşünün alınmasını ister.
Davet edilen yabancı uzmanların verdikleri raporlar da ‘Bu topraklar üzerinde herhangi bir tarım faaliyetinin yapılamayacağı’ yönündedir. Aynı zamanda ‘sıkı bir mücadele ile ıslah edilebileceğini’ söyleyenlerde vardı.
KURULUŞ AŞAMASINA GELİNDİ
AOÇ’nin kuruluşu için ilk olarak çitlik idare merkezi ve parklar ile sebze bahçelerinin de üzerinde bulunduğu 20 bin dönüm arazi, Merhum Abidin Paşa’nın eşi Faika Hanım’dan satın alınır. Atatürk’ün bu araziye ödediği yüksek fiyat, çevredeki arazi sahiplerinin de arazilerini satmasına vesile oldu.
Böylece Etimesgut, Balgat, Çakırlar, Güvercinlik, Macun, Tahar ve Yağmur Baba çiftlikleri de satın alındı. Bu şekilde büyük ve modern bir tarım işletmesi için yeterli genişliğe ulaşan bir arazi üzerinde istenen çiftlik kuruldu.
Bu çiftlik Türk tarımı için öncü uygulamaların adresi olurken o dönem halkın tek mesire yeri olan Kayaş Vadisi’ni aratmayacak güzelliklere de sahip olmuştur.
ÇİFTLİĞİ MİLLETE HEDİYE ETTİ
Atatürk, “Ağaç bile yetişmiyor, burada insan nasıl yaşar” denilen yerde kurulan bu dev eseri diğer çiftlikleri ile birlikte milletine hediye etmiştir.
Çiftliklerinin ve mülklerinin devlete devir işlemleri konusunda gerekli resmî belgelerin hazırlanması için Tapu İdaresi’ne direktif veren Atatürk, hazırlanan belgeleri imzalamak üzere çiftlik içerisindeki Marmara Köşkü’ne gelmiş, devirle ilgili işlemlerden sonra Başbakanlığa yazdığı 11 Haziran 1937 tarihli bir tezkere ile “bütün tesis, hayvan varlığı ve demirbaşları ile beraber tasarrufu Orman Çiftliği ile birlikte diğer çiftliklerini hazineye bağışladığını” bildirmiştir.