Çok şükür, bir 5 yıllığına daha yerel seçim defterini kapattık. Şükür çekmemin sebebi, seçimlerin Türkiye üzerinde oluşturduğu gerilim ve ekonomi üzerindeki baskılarıdır.
Oluşan gerilimi; seçmenlerdeki gerçeklikten uzak, aşırı asabiyet üzerinden okuyabiliriz. Tabii bu vaziyetin en bariz göstergesi de sosyal medya üzerinden yapılan tartışmalar, üfürülen yalanlar, savurulan küfürler vesairedir.
Elbette seçim, demokrasinin en temel olgusu ve millî iradenin yönetime yansıyacağı mihenk taşıdır.
Bununla birlikte, seçim ortamının getirdiği toplumsal sıkıntıları da gözden kaçırma lüksümüz yok. Her neyse, geçti gitti.
KAZANANDAN ZİYADE KAYBEDEN
Seçmen iradesinin çizdiği tabloyu, bir önceki yerel seçimle kıyaslayarak, şu şekilde özetleyebiliriz:
31 Mart 2019 ve 31 Mart 2024 Yerel Seçim Sonuçları: | ||||||
| Mart 2019 | 31 Mart 2024 | Kayıp/Kazanç | |||
| Toplam | Yüzdesi | Toplam | Yüzdesi | Sayısal | Yüzdelik |
Toplam Seçmen | 57.093.410 | 100 | 61.430.934 | 100 | 4.337.524 | 7.06 |
Kullanılan Oy | 48.340.184 | 84.67 | 48.256.541 | 78.55 | -83.640 | -6.12 |
Geçerli Oy/Toplam Oy | 46.431.717 | 81.33 | 46.046.499 | 74.95 | -385.218 | -6.38 |
AK Parti | 20.584.029 | 44.33 | 16.339.771 | 35.48 | -4.244.258 | -8.85 |
CHP | 13.983.928 | 30.12 | 17.391.548 | 37.76 | 3.407.620 | 7.64 |
İyi Parti | 3.459.599 | 7.45 | 1.735.924 | 3.76 | -1.723.675 | -3.69 |
MHP | 3.394.477 | 7.31 | 2.297.662 | 4.98 | -1.096.815 | -2.33 |
HDP/DEM | 1.970.370 | 4.24 | 2.625.588 | 5.7 | 655.218 | 1.46 |
SP | 1.257.482 | 2.71 | 503.210 | 1.09 | -754.272 | -1.62 |
YRP | - | - | 2.851.784 | 6.19 | 2.851.784 | 6.19 |
Diğerleri | 1.781.831 | 3,83 | 4.540.146 | 9.85 | 2.758.315 | 5.92 |
Evet, bu seçimde Cumhur İttifakı partileri AK Parti ve MHP ciddi oranda belediye kaybetmiştir.
Buna karşılık CHP, çok sayıda belediyeyi iktidar partilerinin elinden almıştır. Bu, CHP adına önemli bir başarıdır.
Madalyonun bir de öteki yüzü bulunuyor: Aslında CHP’nin kazancından ziyade AK Parti-MHP cephesinin kaybından söz etmek lazım.
Son seçimdeki kayıtlı seçmen sayısı, bir öncekine göre 4 milyon 337 bin 524 (% 7.06) artarken; kullanılan oy sayısı 83 bin 640 (% 6.12), geçerli oy sayısı ise 385 bin 218 (% 6.38) azalmıştır.
AK Parti ve MHP’nin kaybettiği toplam 5 milyon 341 bin 73 oyun (% 11.18) kahir ekseriyeti, sandığa gitmeyen veya geçersiz oy kullanan 4 milyon 722 bin 742 seçmen içinde yer almaktadır. İlaveten, YRP’nin aldığı oyun 840 bini Saadet Partisi kaynaklıyken; geriye kalan 2 milyon 11 bin oyun, muhtemelen yüzde 99’unun AK Parti’den kaydığını söylemek yanlış olmaz.
Özetle söylemek gerekirse; AK Parti-MHP’nin kaybettiği yüzde 11.18’lik oyun, sandığa gitmeyen veya geçersiz oy kullanan yüzde 6.38 ile YRP’ye giden yüzde 6.19’luk (yani toplam yüzde 12.57) oy içerisinde aramak daha isabetli bir değerlendirme olur.
Aynı şekilde CHP’nin 3 milyon 407 bin 620’lik oy artışını da büyük ölçüde İyi Parti ve HDP seçmenlerinde aramak doğru olur. İlaveten, haritadan silinmiş Masa ortakları DEVA, Gelecek ve Demokrat Parti’nin sıfırlanmış oylarını da CHP oyları içinde bulabiliriz. Elbette AK Parti’den de CHP’ye kayan belli bir oy vardır. Fakat bu oylar, neticeyi daha az etkilemiştir.
DEMOKRATİK OLGUNLUK
İnsanların kişiliği, özellikle yaşadıkları şok veya beklemedikleri olumsuz olaylar karşısındaki tavırlarıyla kendini gösterir. Siyasette de durum farklı değildir.
Siyasî hayatında ilk defa seçim kaybeden Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın 31 Mart gecesi sergilediği duruş ve demokratik tavır, dünya siyaset tarihine geçecek bir olgunluk örneğidir.
Biz, her seçim gecesi, kaybeden tahammülsüz muhaliflerin sokağa dökülüp, “Oylarımız çalındı, trafoya kedi girdi, seçime hile karıştı, bu millet aptal, makarnacılar, koyun sürüsü, bidon kafalılar…” gibi saygısızlıklarına çokça tanık olmuş bir milletiz.
Seçimden galip çıktıklarından olsa gerek, bu defa ne oylar çalındı, ne trafoya kedi girdi, ne hile yapıldı, ne de millet (haşa) koyun sürüsü…
Demek ki, seçimleri kaybeden her partinin sokağa dökülüp, milletin huzurunu bozmasına gerek yokmuş.
Buna karşılık, Başkan Erdoğan’ın, “Seçmenin mesajını aldım. Başımız gözümüz üstüne. Kendimizi yenileyip, gereğini yapacağız…” diye gözetlenebilecek demokratik olgunluğu, tahammülü ve millet iradesine saygılı duruşu, aslında bu seçimdeki en büyük kazançlarımızdan birisidir.
Muhtemelen Başkan Erdoğan, Cumhur İttifakı adına yaklaşan tehlikeyi önceden görmüş olmalı. Ki, sonuçları fevkalade serinkanlı karşıladı.
İnşallah bu demokratik, olgun ve seçmene saygılı duruş, gelecekte seçim kaybedecek CHP ve saz arkadaşlarında da neşvünema bulur.
NEREDE DİKTATÖR?
Seçimin, içerideki ve dışarıdaki millî irade düşmanlarının gözüne soktuğu önemli bir husus da ‘diktatör’ söylemi üzerinden yürütülen algı operasyonunun yerle yeksan olmasıdır.
İçimizdeki ‘İrlandalılar’ ile dışımızdaki Müslüman-Türk düşmanları, artık şu sorunun cevabını vermek zorundadır: “Tarih boyunca hangi diktatör, yerel seçimleri kaybetmiş ve bunu da saygıyla karşılamıştır?”
Bu da onlara kapak olsun.
Cumhur İttifakı partilerinin 31 Mart 2024 Yerel Seçimlerini kaybedebileceğine dair aylar öncesinden gelen işaretlere ilişkin tespitlerimiz ve bu işaretler hakkında son birkaç ayda kaleme aldığımız yazıların ana fikirleri de bir sonraki yazımızın konusu olsun.