Deprem sonrası yöre çiftçilerinin sorunları

Fahri Uluç Özbayoğlu

Depreme maruz kalan bölgelerde ve depremden olumsuz etkilenen 14 milyon civarında insanımızın yaşadığı illerdeki tarımsal üretim, büyük ölçüde sekteye uğramayla karşı karşıya. GAP Güneydoğu Projesi içinde bulunan 5 ilimizin, ülke genelinde tarımsal üretimi hayli önemli. Deprem bölgesi içinde bulunan Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Diyarbakır ve Kilis bilindiği kadarıyla tarımsal üretim açısından, ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayan illerdendi. Söz konusu tarımsal arazi miktarıysa yaklaşık 2.6 milyon hektar.

Deprem sonrası, ortaya çıkan sorunlar nedeniyle, zaten son zamanlarda ekonomik sıkıntılar yaşayan ülke tarımı, bu olumsuz koşullardan olumsuz etkileneceği gün gibi aşikar. Deprem önceki rakamlara göre, bu illerde 2 milyonun üzerinde büyükbaş ve 9 milyon 500 bin küçükbaş hayvan vardı. Bütün bunların tarımsal yükü ise sisteme kayıtlı olan 300 bin civarındaki çiftçi üzerindeydi. Depremden sonra, söz konusu bu rakamların büyük ölçüde değişebileceği düşünülüyor.

Bu koşullarda, deprem illerindeki tarımsal üretimin, gerçekçi planlamalarla ele alınması ve gerekli desteklerin acilen sağlanması söz konusudur. Yöredeki yetkililerin bildirilerine göre, bir çok hayvan depremde oluşan enkazların altında kaldı. Yöredeki koşullar hayli olumsuz. Yeni gelişmeler takip ediliyor. Ne yazık ki durum hiç de hoş değil. Deprem yörelerindeki tarımsal üretim acilen gözden geçirilmeli ve oluşan üretim hasarlarının en kısa zamanda telafi edilmesi için ne mümkünse yapılması gerekiyor.

Yöreden gelen haberlere göre, birçok hayvan enkaz altında kaldı. Bunlar arasında yaralı ve hasta olanlar var. Enkaz altında kalıp ölen hayvanlar da önemli hijyen sorunları oluşturmakta. Üstelik tam da yavrulama zamanı yöre de bazı yerlerde kar var. Tam olarak kış mevsiminden çıkılmadığı da dikkate alınırsa, durumun vehameti ortaya çıkıyor. Bu koşullarda, doğacak olan yavru hayvanlar ölüm veya hastalanma riski ile karşı karşıya kalacak.

Tarımla ilgili iş makineleri, traktörler ve alet edevat göçük altında. Bazı yörelerde söz konusu bu tarımsal aletleri ve traktörleri kullanacak çiftçiler, çalışabilecek durumda değil. Ölenler var. Hasar gören tarım araçlarının bir an önce onarımı ve devreye sokulması söz konusu. Gübre satan bayiler ve tarımla ilgili teknik servis sağlayan yerler de söz konusu bu depremden hayli etkilenmiş olacağı da gün gibi aşikar. Açıkçası, deprem yöresinde tarımsal üretimle ilgili bu sorunların, bir an önce giderilmesi ve ülke ekonomisine kazandırılması sağlanmalıdır.