Tunus'un kuzeydoğusundaki Nabul vilayetinde yer alan Şeybe Barajı sayesinde hayata tutunan su kaplumbağaları bölgedeki kuraklık nedeniyle doğal yaşam alanlarını kaybetme tehlikesi yaşıyor.
Şeybe Vadisi kuraklıktan dolayı son dönemde felaketi andıran bir tabloyla karşı karşıya.
Nabul Tarım Bölge Müdürlüğünün açıkladığı verilere göre, bölgede 1963'te inşa edilen Şeybe Barajı'nda su seviyesi yüzde 0,1'e geriledi.
Bu oran, yaklaşık 3,8 milyon metreküp kapasiteli barajda 2 bin metreküp su miktarına denk geliyor.
Bölgede bol suya alışkın kaplumbağalar, barajın geniş alanından geriye kalan küçük su birikintisine ulaşmak için mücadele ederken yerde oluşan dip çamuru onlara engel oluyor.
Nabul'e bağlı Kurma kentinde yaşayan çevre aktivisti Yusuf el-Cerbi, "Baraj suyundaki ciddi azalma nedeniyle yetkililer gelecek yaz mevsimi için çiftçileri, bölgede meşhur olan domates ve biber gibi büyük miktarlarda sulama gerektiren sebzeleri ekmemeleri konusunda uyardı." dedi.
KURAKLIK HAYVANLARI ETKİLİYOR
Yaklaşan yaz mevsimi nedeniyle kuraklığın süreceğini öngören Cerbi, sonbahar yağışlarıyla barajın eski haline dönmesini umduğunu belirtti.
"Bölgedeki hayvanlar, su kıtlığına alışmış durumda"
Çevre bilimi ve biyoçeşitlilik yönetimi araştırmacısı Abdulkadir el-Cebali, baraj sularının çekilmesinin kısa vadede bölgedeki biyoçeşitliliğin devamı için bir tehdit oluşturmadığı görüşünde.
KUZEY AFRİKA YAZLARI ÇOK SICAK VE KURAK GEÇİYOR
Cebali, başta su kuşları ve su sürüngenleri olmak üzere bölgedeki canlıların yüzyıllardır yazları çok sıcak ve kurak geçen Kuzey Afrika iklimine uyum sağladığını söyledi.
Yağış azlığının sık yaşandığına dikkati çeken Cebali, "Bölgemizde ortalama her 3 yılın 2’si az yağışla geçer. Bölgedeki hayvanlar, su kıtlığına alışmış durumda ve zor şartlara uyum sağlama konusunda müthiş bir kapasiteye sahip." dedi.
BİRÇOK HAYVAN TÜRÜ GÖÇ EDİYOR!
Cebali, canlıların su kıtlığına karşı aldığı önlemlere ilişkin şunları söyledi:
"Birçok hayvan türü hayatta kalmak için her zaman sulak olan bölgelere göç ediyor ya da tatlı su kaplumbağaları gibi bazı türler yaz uykusuna geçmek gibi önlemler alıyor."
Cebali, "Yaban hayatı için tehlike, kuraklığın peş peşe uzun yıllar sürmesi durumunda ortaya çıkar." dedi.
KAPLUMBAĞA ÖLÜMLERİ DİKKATİ ÇEKİYOR
Şeybe Barajı'nda çalışan işçiler bölgede son dönemde kaplumbağa ölümlerinde artış görüldüğünü aktarıyor.
Barajdaki suların çekilmesinin kaplumbağalar için ciddi bir tehdit olmadığını savunan Cebali ise, "Buradaki kaplumbağalar, yüzergezer canlılardır ve suların çekilmesi onların hayatını tehlikeye atmaz ancak barajda yüzmek gibi günlük aktivitelerinin önemli bir bölümünü kaybettirir."
Bununla birlikte Cebali de tehlike kuraklığın gelecek yıllarda Tunus'ta bilinen iki tür tatlı su kaplumbağası olduğunu söyleyen Cebali, sözlerine devam etti:
"Bunlardan birinin sayıları az ve sınırlı coğrafi dağılımları nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Dolayısıyla özellikle kuraklığın gelecek yıl devam etmesi, daha da uzaması ve su kütlelerinin tükenmesi durumunda bunların tehlike altında olması kesinlik kazanıyor."
Tatlı su kaplumbağalarının yaşam döngüsüne değinen Cebali, "Tatlı su kaplumbağaları sadece su kütlelerine değil, aynı zamanda yumurtlamak için kullandıkları yumuşak kumsallara, zorlu hava dönemlerinde onlara sığınak olan kalın bitki örtüsüne ve çamurlu alanlara sahip eksiksiz bir ekosisteme de ihtiyaç duyarlar."
Cebali, art arda gelen kuraklıkların bitki örtüsüne zarar verip ıslak arazileri kurutarak kaplumbağaların muhtemel barınma alanlarını tahrip ettiğini, bununla birlikte kaçak avlanma gibi faaliyetlerin de kaplumbağaların doğal yaşamını tehdit altında bıraktığını belirtti.
TUNUS'TAKİ BARAJLARDA SU ORANI DÜŞTÜ
Tunus'taki barajlarda su oranının düşmesinde küresel iklim değişikliğinin rolüne ilişkin Cebali, sözlerini şöyle tamamladı:
"Dünyadaki iklim değişikliğinin inkar edilemez bir gerçek haline geldiği doğru. Ancak bu durum, hem insanlar hem de biyoçeşitlilik için tehlikeli bir yaşam sorunu haline gelen su kıtlığı sorununa karşı önlem almamızı engellemez."