Emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş gibi temel şartların yerine getirilmesi gerekiyor (EYT kapsamındakiler hariç). Ancak kadınlar, iş ve ev hayatını bir arada yürütmeye çalışırken zaman zaman iş hayatına ara verebiliyor. Bu ara verme durumu genellikle doğum sebebiyle yaşanıyor ve bu durum, sigorta süresi ile yaş koşulları tamamlanmış olsa bile prim gün sayısında eksiklik oluşmasına neden olabiliyor. İşte bu noktada, annelere çocukları üzerinden eksik prim günlerini tamamlama imkanı sunuluyor.
DOĞUM SİGORTASI İLE ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN
Posta'da yer alan bir habere göre, sigortalı kadınlar doğum borçlanması yaparak emeklilik için prim günlerini tamamlayabiliyor ve emeklilik tarihlerini öne çekebiliyor. Ancak doğum borçlanmasından faydalanabilmek için doğumun, sigorta başlangıç tarihinden sonra gerçekleşmiş olması gerekiyor. Bununla birlikte, burada bir istisna da bulunuyor: staj sigortası.
Genel olarak, staj sigortası emeklilik hesabına dahil edilmiyor ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılmıyor. Ancak, doğum borçlanmasında staj başlangıcı dikkate alınıyor. Bu nedenle, stajın başladığı tarihten sonra doğum yapmış olan kadınlar, doğum borçlanması yoluyla 3 çocuğa kadar borçlanma yapabiliyor. Bu borçlanma sayesinde sigorta başlangıç tarihi geriye çekilebilir ve böylece kadınlar daha erken emekli olma fırsatı elde edebilir.
BORÇLANMA ÜÇ ÇOCUĞA KADAR YAPILABİLİR
3 çocuğa kadar yapılabilecek borçlanma ile toplamda 2.160 gün (her çocuk için 720 gün) prim kazanma imkanı bulunuyor. Ayrıca, sigortalı kadının doğumdan sonraki 8 haftalık, çoğul gebeliklerde ise 10 haftalık süreleri, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası izin dönemleri ile birlikte toplamda 2 yıllık bir süreyi borçlanma hakkı doğuyor.
HER ÇOCUĞA 720 GÜN
Bir kadın sigortalı, doğum sebebiyle iş hayatına ara verdiği dönemleri en fazla 3 defa olmak üzere 2’şer yıllık süreler için (toplamda 6 yıl) borçlanabilir. 2024 yılı itibarıyla en düşük doğum borçlanması bedeli günlük 213,36 TL olarak belirlenmiştir. Buna göre, 1 çocuk için (720 gün) 153.619 TL, 2 çocuk için (1.440 gün) 307.238 TL ve 3 çocuk için (2.160 gün) 460.857 TL ödeme yapılarak doğum borçlanması yapılabiliyor.
Eskiden yalnızca SSK'lı kadınlar doğum borçlanmasından faydalanabilirken, artık bu hak memur ve esnaf annelere de tanındı. Ayrıca evlat edinen anneler ile çocuklarını evlatlık veren anneler de bu borçlanma hakkından yararlanabiliyor. Kadın sigortalıların, 2 yaşını geçmeyen evlat edindikleri çocuklar için doğum borçlanması yapma hakkı bulunuyor ve borçlanma, çocuğun evlat edinildiği tarihten itibaren başlıyor. Aynı şekilde, doğum yapıp çocuğunu evlatlık veren anneler de doğum borçlanmasından faydalanabiliyor.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN KADINLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK İMKANI
Ağır engelli ve sürekli bakımına ihtiyaç duyan çocuğu olan anneler için de erken emeklilik imkanı mevcut. Bu durumda olan kadınlar, 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün için 1.25 gün prim kazanıyor. Böylece çocuğun bakımını üstlenen annenin prim gün sayısı artarken, emeklilik yaşı da erkene çekiliyor. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ödenen prim günlerinin dörtte biri, emeklilik yaşı sınırından düşürülüyor. Bu düzenleme sayesinde anneler daha erken emekli olabiliyor.
3600 GÜN ŞARTIYLA EMEKLİLİK
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan ve EYT kapsamına giren fakat yeterli primi olmayan kadınlar, 3600 gün prim ve 15 yıl sigortalılık süresi şartıyla emekli olabiliyor. Bu durumda sigorta başlangıç tarihine göre 50-58 yaş arasında emeklilik şartı aranıyor. Bu yaş aralığı, kadınların erkeklerden daha erken emekli olabilmesini sağlıyor. Ayrıca, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar, 58 yaş ve 4500 gün prim şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresine tabi olarak daha az primle emekli olma hakkına sahip.