ÖZEL HABER: GÜNSU ÖZMEN
Yüksek enflasyon nedeniyle kiralardaki anormal artışı önlemek için hükümetin 2023 yıllında uygulamaya koyduğu yüzde 25 sınırı, 1 Temmuz itibariyle yürürlükten kalktı. Konuyla ilgili olarak farklı görüşler ortaya atıldı. Emlakçılar ev sahiplerinin en az yüzde 60 oranında zam yapacağını belirtirken, kiracılar ise kara kara düşünmeye başladı.
Ankara Üniversitesi, Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, sorunun çözümü ve önerilerini içeren bir basın toplantısı yaptı.
Prof. Tanrıvermiş, 2020 yılında COVID-19 pandemisi başlayınca 2021-2022 yeni konut projeleri sayısının azaldığını belirterek, "Yeni gayrimenkul, yeni konut projelerinin sayısında çok ciddi bir azalma oldu. Bu da fiyatları yükseltti. Yüksek enflasyon, finansal problemler ve fiyat artışları da başka bir neden olarak ortaya çıktı." dedi.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Türkiye'de 2017 yılından itibaren yılda ortalama 1.3 -1.5 milyon konut satılıyordu. Tahminlere göre bu yıl 1.2 milyon ev satılacak.
COVID-19 salgını olana kadar 161 bin olan ruhsat sayısının 2017 yılında 106 bine, sonra 70 binlere ve bu yıl 55 bine kadar düştüğünü belirten Tanrıvermiş, "Satılan toplam konutların yüzde 40-50 oranında birinci el olması gerekirken yüzde 30 olmuş. Takdir edersiniz ki böyle bir ortamda satışa sunulan konut az ise fiyatı yüksek olur. Talep yüksek çünkü ülke dinamik nüfus artıyor demografi değişiyor. Tek kişilik hanelerinin oranı yüzde 5'lerden yüzde 20’ye ulaşmış durumda. Ülkedeki yurt yetersizliği ve kısa süreli kiralamalar da buna eklenebilir. Yeni konut üretimi olmazsa mevcut durumda konut fiyatları da kiralarda artar." diye konuştu.
Konut fiyatlarındaki artış hızının azaldığına dikkat çeken Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, şöyle devam etti:
"Şunu görüyoruz ki şubat ayından itibaren konut fiyatlarındaki artış enflasyon oranının altına düşmüş. Bu böyle devam ederse konut fiyatlarındaki artış yıl sonuna doğru hemen hemen enflasyonun altında kalacak.
Ev sahibi ve kiracı arasında bir denge vardı. Konut sahibi olmak bir güven, bir statü meselesiydi. Bu hâlâ devam ediyor. Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmalarda ilk 5 yılına kadar olan sözleşmelerde yüzde 25 sınırı büyük çoğunlukla uygulanmadı. Ortada kayıt dışı bir çalışma pazarı ortaya çıktı. Yüzde 25 aşan kısmı elden veya tamamı elden dolayısıyla beyan edilmeyen vergilendirilmeyen bir kira gelir ortaya çıkmaya başladı."
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
"Konut yapımı artırmak çok önemli. Boş tutulan konutlar kiraya verileceği için zaten kiralık konutlar artacaktır. Çünkü otomatik olarak kira parası yavaş yavaş gerilemeye başlayacak. Ocak ayından itibaren sonuç fiyatlarında biraz gerilemeye başladı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanı, yıl sonuna kadar 200 bin civarındaki depremzede ailelere konutlarının teslim edeceğini açıkladı. Şu anda Ankara'da Anadolu'nun birçok illerinde depremden etkilenmiş insanlar kiralık konutta oturuyor. Dolayısıyla yeni teslim edilen konutlara taşınırsa, 200 bin küsur konut açılacak ve kira parası otomatik olarak kiralama da gerileme olmasını bekliyoruz."