İçinde bulunduğumuz alemin büyüklüğü hakkında bir fikir vermek için şunu belirtelim: En yakın yıldızın ışığı, dünyamıza 4,3 senede gelir. Işığın bir saniyede üç yüz bin kilometre hızla gittiğini düşünürsek, yaklaşık dört buçuk senede kaç kilometre gittiğini rakamla gösterebiliriz, fakat bu rakamı okuyamayız. Bu büyük rakamlara astronomik rakamlar denmiştir.
Evren hayal gücümüzü aşacak derecede büyük ve her megaparsec için saniyede 74,2 km hızla genişlemeye devam ediyor. Yani 10 megaparsec (yaklaşık 30 ışık yılı) ötedeki bir galaksi bizden saniyede 742 kilometre hızla uzaklaşıyor. Uzay boşluğunda en uzağa gidebilmiş insan yapımı alet Voyager -1 her gün 1 milyon 610 bin km hızla yol alıyor ama 40 yıl sonra ancak güneş sistemimizi geçebildi. Bu kadarı evrenin büyüklüğünü anlamak için yeterli olabilirdi ama 9 karşılaştırma ile durum daha net ortaya çıkıyor.
1. Everest gerçekten büyük ancak sadece Mars'ta Everest'ten 3 kat daha büyük bir dağ bulunuyor.
2. Her gün yaklaşık 500 bin insan doğuyor veya ölüyor buna karşın her gün 275 milyon yeni yıldız doğuyor veya yok oluyor.
3. Hiç yakıt ikmali yapmayacak tipik bir uçakla saatte 900 km hızla Dünya'nın çevresini dolaşmanız 2 günden az sürer. Aynı hızla Güneş'e ulaşmanız ise tam 19 yıl alır.
4. Dünya Güneş'in etrafında 1 yılda dönüyor. Güneş'in Samanyolu Galaksisi etrafında tam bir tur atması içinse tam 225 milyon yıl gerekiyor.
5. Açık havada gökyüzüne baktığınızda en fazla 2500 yıldız görebilirsiniz. Yalnızca Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız sayısı bundan 80 milyon kat fazladır.
6. Dünyada yaklaşık 7 milyar insan var. Galaksimizdeki yıldız sayısı ise bundan 28 kat fazla. Yani sırf bizim galaksimizde kişi başına 28 yıldız düşüyor.
7. Türkiye'de 81, bütün dünyada ise 2 milyon 469 bin 501 şehir var. Evrendeki galaksi sayısı ise bundan 80 bin 988 kat daha fazla. Yani her şehir başına 80 bin 988 galaksi düşüyor.
8. Güneş Dünya'nın kütlesinin 330 bin katı kadar bir kütleye sahip. Galaksimizin merkezindeki Sagittarus A isimli kara deliğin kütlesiyse bundan tam 4 milyon kat daha fazla.
9. Bizim için dünyamız biricik. Buna karşın sadece galaksimizde canlı yaşama olanak tanıyabilecek tam 40 milyar gezegen var. Kişi başına 5 tane.
Astronomideki rakamlar, matematiğin sınırları dışına çıkar, biz onları yazar, görürüz, fakat okuyamayız. Üslü değerlerle ifade etmeye çalışırız. Fakat bu üslü değerler, sonu sıfırla devam eden rakamlar için geçerlidir. Böyle olmayıp da üslü okunamayan, sıfırdan hariç 25 rakamı arka arkaya dizelim ve meydana gelen rakamı okumaya çalışalım. Okuyamayacağız. İşte insanın aklı ve bilgisinin ne kadar sınırlı olduğu buradan bile anlaşılabilir.
Henüz matematik rakamlarını okuyamayan insan, her şeye aklı ereceğini, söz gelimi aklının ermediği veya almadığı gayb alemini, hatta uzayla ilgili dünya semasının –ki ondan başka altı kat gök daha vardır- derinliklerini ve tüm sırlarını çözemez. Öyle ise, bir insanın aklının varacağı en son tekâmül çizgisi, kendi anlayışının sınırlarını tayin etmekten, acziyetini kabul etmekten ibarettir.
Demek ki insan, bazı şeyleri bilemeyecektir. Biz bilmiyorsak, her şeyi bilen vardır. Bizim okuyamadığımız rakamlarla astronomik cisimleri tertip eden ve tanzim eden vardır. Bilmediğimizi bileni, yapamadıklarımızı yapanı bilmek, insanca bir harekettir.
Kalın sağlıcakla…