4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında çeşitli unvanlarda istihdam edilebilir. Bu unvanlar, genel idare hizmetleri, teknik hizmetler, sağlık hizmetleri, eğitim ve öğretim hizmetleri, güvenlik hizmetleri, idari hizmetler, yardımcı hizmetler ve sözleşmeli subay ve astsubay unvanlarıdır.
4B sözleşmeli personel, her yıl yenilenen sözleşmeler ile çalıştırılır. Sözleşme, en az bir yıl için yapılır ve sözleşme süresi sonunda yenilenebilir.
4B sözleşmeli personelin özlük hakları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre belirlenir. Bu kapsamda, 4B sözleşmeli personel, asgari ücretin altında olmamak üzere belirlenen ücretle çalıştırılır. Ayrıca, 4B sözleşmeli personele, sosyal güvenlik primleri, yolluk, yemek yardımı ve diğer sosyal yardımlar da ödenir.
4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen işçilerden farklıdır. 4B sözleşmeli personel, işçi sayılmadığı için, işçilere tanınan bazı hak ve imkanlardan yararlanamaz. Örneğin, 4B sözleşmeli personel, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz.
4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında önemli bir istihdam kaynağı oluşturmaktadır. 2023 yılı itibarıyla, Türkiye'de yaklaşık 1 milyon 400 bin 4B sözleşmeli personel istihdam edilmektedir.
4B Sözleşmeli Personelin Avantajları ve Dezavantajları
4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen işçilere göre bazı avantajlara sahiptir. Bu avantajlar şunlardır:
- 4B sözleşmeli personel, asgari ücretin altında olmamak üzere belirlenen ücretle çalıştırılır.
- 4B sözleşmeli personele, sosyal güvenlik primleri, yolluk, yemek yardımı ve diğer sosyal yardımlar da ödenir.
- 4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında iş bulma şansı daha yüksektir.
4B sözleşmeli personel, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen işçilere göre bazı dezavantajlara da sahiptir. Bu dezavantajlar şunlardır:
- 4B sözleşmeli personel, işçi sayılmadığı için, işçilere tanınan bazı hak ve imkanlardan yararlanamaz. Örneğin, 4B sözleşmeli personel, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz.
- 4B sözleşmeli personel, her yıl yenilenen sözleşmeler ile çalıştırılır. Sözleşmenin yenilenmemesi halinde, 4B sözleşmeli personel işsiz kalabilir.
4B Sözleşmeli Personel Olma Şartları
4B sözleşmeli personel olmak için aşağıdaki şartlar aranır:
- Türk vatandaşı olmak
- Kamu haklarından mahrum bulunmamak
- Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak
- Askerlik hizmetini yapmış veya askerlik çağına gelmemiş olmak
- 65 yaşını doldurmamış olmak
- Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı veya bedensel engeli bulunmamak
4B sözleşmeli personel olmak için, ilgili kurum veya kuruluşun yapacağı sınava girmek ve başarılı olmak gerekir. Sınavda başarılı olan adaylar, kurumun ihtiyaçları doğrultusunda atanır.
4B Sözleşmeli Personelin Çalışma Süresi
4B sözleşmeli personel, her yıl yenilenen sözleşmeler ile çalıştırılır. Sözleşme, en az bir yıl için yapılır ve sözleşme süresi sonunda yenilenebilir.
4B sözleşmeli personel, sözleşme süresi sonunda, kurum veya kuruluşun ihtiyaç durumuna göre sözleşmesinin yenilenebileceği gibi, sözleşmesinin yenilenmemesi de mümkündür.
Kaynaklar