ÖZEL HABER: AYBALA ALMİNA MELEK
Son zamanlarda, meteotsunamiler ve deniz kabarmaları, atmosferik koşulların birleşimiyle ortaya çıkan doğa olayları, kıyı bölgelerinde ciddi riskler oluşturuyor.
20 yılda bir gözlemlenen meteotsunamiler, iklim değişikliğinin etkisiyle artık 5 yılda bir görülüyor. Özellikle Akdeniz ve Karadeniz, meteotsunami sıklığının en çok arttığı bölgeler olarak ön plana çıkıyor.
METEOTSUNAMİLER: GÖRÜNMEYEN TEHLİKE
Meteotsunamiler, atmosferik basınç değişikliklerinin yol açtığı tsunami türlerinden biri. Fırtınalar, tropikal siklonlar ve soğuk hava cepheleri gibi hava olayları, atmosferdeki basınç değişikliklerini tetikleyerek deniz seviyesinde ani yükselmelere neden olur. Kıyı bölgelerinde ve dar deniz geçitlerinde sıklıkla meydana gelen bu olaylar, açık denizde başlayan birkaç santimlik dalgaların, kıyıya ulaştığında 4-5 metreye varan yükselmelere dönüşmesiyle kendini gösterir.
Meteotsunamilerin yıkıcı etkisi, normal dalgalardan daha fazla enerji taşımalarından kaynaklanır. İklim değişikliği, rüzgarların şiddetini artırarak deniz suyu sıcaklıklarını etkileyip atmosfer ve deniz ilişkisini değiştirdiği için meteotsunamilerin daha sık ve şiddetli olmasına neden olmaktadır.
DENİZ KABARMALARINDA RÜZGARIN GÜCÜ
Deniz kabarmaları, genellikle rüzgarın deniz suyunu bir bölgeye yığmasının ardından atmosfer basıncındaki düşüşle ortaya çıkar. Her bir milibarlık basınç düşüşü, deniz seviyesini 1 santimetre yükseltir. Rüzgarın etkisiyle yığılan deniz suyu, atmosfer basıncındaki düşüşle birleşerek deniz seviyesinin daha da yükselmesine neden olur. Bu olaylar genellikle kıyı bölgelerinde ve rüzgarın kuvvetli olduğu durumlarda meydana gelir. Deniz kabarmaları, birkaç dakika içinde denizin birkaç metre yüksekliğe ulaşmasına neden olabilir.
İklim değişikliği, deniz seviyesinin yükselmesine bağlı olarak deniz kabarmalarının daha sık ve şiddetli olmasına neden oluyor.
TÜRKİYE'DEKİ KIYI YERLEŞKELERİNE DİKKAT!
Uzmanlar, Türkiye'deki kıyı yerleşkelerini özellikle uyarıyor. İklim değişikliğinin daha da ciddiye alınması gereken bu günlerde Türkiye'nin kıyı kesimleri meteotsunami ve deniz kabarması tehdidiyle karşı karşıya...
NE YAPILMALI?
Kıyı bölgelerindeki toplumlar, erken uyarı sistemlerini izlemeli, acil durum planları oluşturmalı ve iklim değişikliğiyle mücadele için sürdürülebilir önlemlerin benimsenmesi gerekiyor.