Resmi Gazete’de yer alan yönetmelik değişikliğine göre, TMMOB Ana Yönetmeliği'nin ilgili maddelerinde yapılan değişiklikle, daha önce oda merkezlerinin bulunduğu yerlerdeki gazetelerde yayınlanan ilanlar, artık yalnızca TMMOB’nin kurumsal internet sitesinde yayınlanacak. Resmi Gazete'de yayımlanan duyurunun ilgili maddesi şu şekilde:
"MADDE 1- 2/12/2002 tarihli ve 24954 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ana Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan ‘Oda merkezlerinin bulunduğu yerde bir gazetede’, (e) bendinde yer alan ‘Oda merkezlerinin bulunduğu yerlerde birer gazetede’ ve aynı bentte yer alan ‘Oda Merkezi bulunan yerlerde birer gazeteyle’ ibareleri ‘Birliğin ilan yeri ile Birlik kurumsal internet sitesinde’ şeklinde değiştirilmiştir.”
Bu değişiklikle, Türkiye genelinde faaliyet gösteren TMMOB şubeleri, kongre ve diğer ilanlarını yalnızca kurumsal internet siteleri üzerinden yayınlayabilecek.
ANADOLU BASININA BÜYÜK DARBE
Yerel gazeteler, özellikle Anadolu basını, bu kararı büyük bir darbe olarak değerlendirdi. Zor şartlar altında yayın hayatını sürdüren ve büyük ölçüde Basın İlan Kurumu aracılığıyla dağıtılan resmi ilanlardan elde ettikleri gelirle ayakta kalmaya çalışan Anadolu basını, bu kararın kendilerini ciddi şekilde etkileyeceğini belirtti.
Yerel gazete temsilcileri, 195 Sayılı Kanun'un 29. maddesini ihlal eden bu kararı "hukuk tanımazlık" olarak nitelendirirken, kararın bozulması için hukuki yollara başvuracaklarını açıkladı. Gazeteci örgütleri, TMMOB’nin bu kararını sert bir şekilde eleştirerek, “Kendisini emekçi olarak tanımlayan bir birliğin, Anadolu’da zor koşullar altında yaşam mücadelesi veren gazetelere vurduğu bu darbe büyük bir ayıptır” açıklamasında bulundu.
TEPKİLER VE HUKUKİ SÜREÇ
Karara tepki gösteren gazeteci örgütleri, TMMOB’nin bu kararının yerel basını hedef aldığını ve Anadolu basınının susturulması anlamına geldiğini savundu. Gazeteciler, bu kararın emekçilere ihanet olduğunu belirterek, TMMOB’yi bu yanlıştan dönmeye çağırdı.
Önümüzdeki günlerde ilgili yargı mercilerine başvurmayı planlayan gazeteci örgütleri, bu kararın iptal edilmesi için hukuk mücadelesi başlatacaklarını duyurdu. Kararın yürürlüğe girmesi halinde, yerel gazetelerin gelirlerinin ciddi oranda düşeceği ve birçok gazetenin kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.
GERİ ADIM ATILDI
Basında yer alan haberlerin ardından TMMOB'den yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, söz konusu değişikliğin yerel basına olumsuz etkilerinin gözden kaçırıldığı ifade edilerek, “Yerel gazetelere ilan verilmesinin takipçisi olacağız, gereken neyse yapacağız." denildi.
İşte o açıklama:
TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ ANA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA KAMUOYU DUYURUSU
15/8/2024 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ana Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile TMMOB ve Oda Genel Kurullarının duyurulmasına ilişkin değişiklik yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin yayımlanmasının akabinde birtakım haber mecralarında Birlik Yönetim Kurulumuzca TMMOB Ana Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak genel kurul duyurularının gazetelerde yayımlanmasının engellenerek bağımsız gazeteciliğin zarara uğratıldığına ilişkin haberler yayımlanmıştır.
Öncelikle, TMMOB mevzuatı uyarınca Ana Yönetmelikte değişiklik yapılması ancak TMMOB Genel Kuruluna ait olup, Yönetim Kurulunun bu yönde bir yetkisi bulunmamaktadır.
Nitekim, 15/8/2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklik de Birliğimizin 31 Mayıs - 2 Haziran 2024 tarihlerinde gerçekleştirilen 48. Olağan Genel Kurulunda karar altına alınmıştır.
Birlik Genel Kurulumuzda yapılan görüşmelerde; mevcut mevzuatın kuruluş Yasamızla uyumlulaştırılması amacıyla Yasa hükümlerine paralel olarak; iki yılda bir gerçekleşen Genel Kurul süreçlerinin merkezi olarak takibinin sağlanması ve farklı mecralarda yayımlanan genel kurul duyurularının Yasada belirtildiği biçimde Birlik ve Odaların ilan yeri şeklinde belirlenerek, hem üyelerin itirazını da ortadan kaldıracak biçimde kolaylıkla erişebilecekleri yaygın bir ortamda gerçekleştirilmesi hem de merkezi biçimde takibinin sağlanarak ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların engellenmesi amacıyla Ana Yönetmelik hükümlerinde değişiklik yapılması gündeme gelmiştir. Anılan yönetmelik değişikliği belirtilen hususlar değerlendirilerek Birlik Genel Kurul kararı ile oluşmuştur.
Şu hususu da ifade etmek isteriz ki; Ana Yönetmelik değişikliğine ilişkin Genel Kurulda yapılan değerlendirmelerde; iki yılda bir yapılan genel kurul duyurularının yerel basın kuruluşları üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceği, TMMOB Ana Yönetmeliğinde yapılacak değişikliğin diğer kuruluşların ilanlarına etki edebileceği ve benzeri hususların gözden kaçırıldığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte Birlik Yönetim Kurulumuz; artan basım maliyetlerinin ve ülke genelinde yaşatılan yoksullaştırmanın yarattığı etki ile basım ve yayım faaliyetlerinin gerek maliyet gerekse de ifa koşullarının zorluğunu, basın üzerindeki etkisiz kılma girişimlerini de gözetmekte olup; basın emekçilerinin ve bağımsız basın yayın kuruluşlarının konuya ilişkin hassasiyetlerini dikkatle izlemektedir.
TMMOB ve bağlı Odaları ile Şube ve Temsilciliklerinin bir sonraki Genel Kurulları Yasa uyarınca 2026 yılında yapılacak olup; bu kapsamda Birlik Yönetim Kurulumuz; konuyu yeniden TMMOB 49. Olağan Genel Kurulu gündemine taşıyacak; 2026 yılında gerçekleştirilecek genel kurul süreçlerinin duyurulmasında da Birliğimizin ve Odalarımızın kurumsal internet sitelerinde yapılacak duyuruların yanı sıra yerel gazetelerde ilan verilmesinin takipçisi olacaktır.