Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Adalet Bakanlığının 2025 yılı bütçesini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'na sundu. Bakan Tunç, sunumunda, Türkiye'nin gelişmişlik düzeyine ve genç nüfus yapısına uygun bir Anayasa'ya olan ihtiyacı vurgulayarak, mevcut Anayasa'nın artık toplumsal ihtiyaçları karşılamadığını belirtti.
Tunç, "Ülkemizin gelişmişlik düzeyine, genç ve dinamik toplum yapımıza dar gelen mevcut Anayasa yerine, milletimizin üzerinde mutabakata vardığı, daha kapsayıcı ve kucaklayıcı sivil bir Anayasa'ya ihtiyacımız olduğu açıktır" dedi. Yeni Anayasa'nın, hak ve özgürlükleri daha da güçlendirecek, barış ve huzur ortamını inşa edecek bir toplum sözleşmesi olarak tasarlandığını ifade etti.
YARGI REFORMLARI VE CEZA SİSTEMİ
Bakan Tunç, yargı sisteminde yapılan önemli reformları da sıraladı. 2004 yılında Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle toplumun huzurunun sağlanmasına yönelik cezaların artırıldığını belirten Tunç, kadına karşı şiddet, cinsel saldırı ve uyuşturucu suçlarında da yeni düzenlemeler getirildiğini söyledi. Ayrıca, ısrarlı takip suçunun ayrı bir suç olarak düzenlendiğini ve vatandaşların "soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar (SYOK)" alabilme hakkına sahip olduklarını vurguladı. 2017 yılından itibaren 1 milyon 191 bin SYOK verildiği bilgisini paylaşan Tunç, bu sayede vatandaşların lekelenmeme hakkının korunduğunu ifade etti.
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ
Bakan Tunç, yargı süreçlerinin hızlandırılması için alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine de değindi. 1 Ocak 2017’den itibaren 1 milyon 784 bin 858 dosyada uzlaşma sağlandığını belirten Tunç, kira uyuşmazlıklarının yarısında anlaşma sağlanmasının, 230 bin vatandaşın mahkemeye başvurmak zorunda kalmaması anlamına geldiğini belirtti. arabulucu sayısının 45 bin 126'ya çıktığını belirten Tunç, bu sistemin etkinliğini artıracaklarını ifade etti.
YENİ CEZA VE TUTUKLAMA DÜZENLEMELERİ
Ceza adaleti sisteminde yapılacak yeni düzenlemelere de değinen Bakan Tunç, tutuklama tedbirlerinin yeniden ele alınacağını, suçun işleniş şekli ve suçlunun eğilimleri göz önünde bulundurularak, tutuklamanın etkinliğinin artırılacağı bilgisini verdi. Ayrıca, cezaların caydırıcılığını artırmak amacıyla bazı suçların cezalarının artırılmasını gündeme getirdi.
YARGININ FİZİKİ ALTYAPISI VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER
Tunç, yargı sisteminin fiziki altyapısını güçlendirmeye de devam ettiklerini belirtti. 2002 yılında 78 olan müstakil adalet sarayı sayısının 379’a çıkarıldığını ifade eden Tunç, 2024 yılı yatırım programında 76 inşaat projesinin yer aldığını, 2025 için ise 68 adliye, 20 ceza infaz kurumu ve 30 mahalleye 896 dairelik adliye konutları yapılması için teklif sunduklarını söyledi. Ayrıca, yargının teknolojik altyapısını güçlendirmek için UYAP entegrasyonunu tamamladıklarını ve duruşmalara elektronik ortamda katılmayı sağlayan SEGBİS ve e-Duruşma sistemlerinin büyük başarıyla kullanıldığını kaydetti.
YENİ ANAYASA İÇİN DESTEK
Son olarak, Adalet Bakanı Tunç, "Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi"nin hazırlandığını ve bu belgenin, toplumsal huzuru ve hak ve özgürlükleri güçlendirecek birçok hedefi içerdiğini söyledi. Tunç, Cumhurbaşkanının bu belgeyi kamuoyuyla kısa sürede paylaşacağını belirtti. Yeni Anayasa ile Türkiye’nin gelişen toplumsal yapısına uygun bir sistemin inşa edileceğine dikkat çekerken, Anayasa'nın milletin ihtiyaçlarına tam anlamıyla cevap vermediğini yineleyerek, sivil bir Anayasa'nın hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Bakan Tunç, 2025 yılı bütçesinin hayırlara vesile olmasını temenni ederek, Sayıştay raporunda kamu zararına sebebiyet veren bir durum tespit edilmediğini de belirtti.
E-TEBLİGAT VE ÇEVRE DOSTU UYGULAMALAR
Bakan Tunç, 2019 yılında zorunlu hale getirilen e-Tebligat sisteminin başarılarını da açıkladı. 2019'dan bu yana toplam 247 milyon 589 bin 460 elektronik tebligat gönderildiğini belirten Tunç, bu sistemin sağladığı ekonomik ve çevresel faydaları şu şekilde sıraladı: "13 milyar 424 milyon 684 bin 406 lira tasarruf sağladık, 147 bin 316 ağaç kesilmekten kurtarıldı ve 8 bin 666 ton kâğıt tasarrufu sağlandı." 2024 yılı itibarıyla yapılan e-Tebligat sayısının 59 milyon 559 bin 380’e ulaştığını da sözlerine ekledi.
YARGI REFORMLARI VE GELECEK HEDEFLERİ
Tunç, Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi çerçevesinde 2028 yılına kadar birçok önemli düzenleme ve hedefin uygulanacağını belirtti. Bu reformların başında ceza adaleti sisteminin iyileştirilmesi ve hukuk alanında daha geniş kapsamlı değişiklikler yer alıyor.
YARGI İŞ YÜKÜ VE VERİMLİLİK
Adalet Bakanı Tunç, yargı teşkilatının iş yüküne ilişkin de bilgiler vererek, şu an itibarıyla toplamda 11 milyon 845 bin derdest dosya bulunduğunu açıkladı. Ancak, bu ağır iş yüküne rağmen yıl içinde yargı teşkilatının 12 milyon 113 bin dosyada karar verdiği ifade edildi.
HÂKİM VE SAVCI SAYISI ARTIŞI
2002 yılında 9 bin 349 olan hâkim ve savcı sayısının 24 bin 691'e çıktığını belirten Tunç, bu yıl 1.195 yeni hâkim ve savcının göreve başladığını söyledi. Ayrıca, bu yıl sonu itibarıyla bin hâkim ve savcı yardımcısı alımının yapılacağı bilgisini de paylaştı.
YARGI BİLİŞİMİ VE DİJİTALLEŞME
Yargı sisteminin dijital altyapısını güçlendirmek için büyük adımlar atıldığını belirten Tunç, modern bilişim imkanlarının yargı sistemiyle entegrasyonunu sağladıklarını ifade etti. UYAP entegrasyonu ile 57 kurumla 185 entegrasyon sağlandığını, SEGBİS ve e-Duruşma uygulamalarıyla ise duruşmaların elektronik ortamda yapılmasının önünü açtıklarını belirtti. 5 milyonun üzerinde SEGBİS görüşmesi yapıldığını, 2 milyon 244 bin 725 e-Duruşma görüşmesinin gerçekleştirildiğini açıkladı.
Bakan Tunç, yargıdaki dijital dönüşümün hızla devam edeceğini ve Türkiye'nin hukuki süreçlerinin daha hızlı, verimli ve adil bir şekilde işlemesi için tüm imkanların seferber edileceğini söyledi.