DEĞERLENDİRME: ADEM YAVUZ IRGATOĞLU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 24 Temmuz’da partisinin TBMM'deki grup toplantısında yaptığı konuşmada, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) yönetimindeki belediyelerin Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) olan borçlarının ödenmesi gerektiğini söyledi. Erdoğan'ın bu sözleri "normalleşme/yumuşama" kavramlarını unutturup yeni bir tartışmayı da beraberinde getirdi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın belediyelerin borçlarının tahsilatına yönelik açıklamasına ilişkin, "Bunlar ucuz oyunlar!" sözleriyle tepki verip, "Belediyeleri hizmet yapamaz hale getirip, 'Efendim işte CHP belediyesi bu.' diye göstermeye çalışıyor. Bunlar ucuz oyunlar." ifadelerini kullandı. Hatta Özel daha da ileri giderek, "Türkiye'ye dışardan bulduğumuz kaynağı bize kullandırtmıyor.'' iddiasında bulundu.
ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ZİRVEDE
Erdoğan'ın grup konuşmasının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan harekete geçerek Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) en fazla borcu olan belediyeleri açıkladı. 31 Mart seçimleri sonrası özellikle CHP'li belediyelerin çarşaf çarşaf açıkladığı borç listesi, iktidarı kızdırmışken; Erdoğan'dan gelen SGK prim borcu ise bu sefer muhalefeti gerdi.
Açıklanan borçlu belediyeler içerisinde özellikle Ankara Büyükşehir Belediyesinin borcu dikkat çekti. Ankara Büyükşehir Belediyesinin 5 milyar 751 milyon lira SGK prim borcuna sahip olduğunu belirten Bakan Işıkhan, bu borcun 2019 yılında devir aldıkları borcun 25,5 katına çıktığını kaydetti. Diğer en borçlu belediyeler ise İzmir Büyükşehir Belediyesi (5,3 milyar lira), İstanbul Büyükşehir Belediyesi (3,3 milyar lira), Adana Büyükşehir Belediyesi (3 milyar lira) ve Şişli Belediyesi (1,8 milyar lira) olarak açıklandı.
6 YILDA 25 BUÇUK KAT NEDEN ARTTI?
Mansur Yavaş, 2019’da 225 milyon lira SGK borcu devraldı ancak bu sayı 25 buçuk kat artarak 5 milyar 751 milyon liraya ulaştı. Nüfusu İstanbul'dan 4 kart düşük olan ama SGK borcu İstanbul’u ikiye katlayan ABB'nin durumu ne olacak? "Şeffaf belediyecilik ve AK Parti’nin yanlışlarını düzeltme iddiası"yla göreve talip olan Başkan Mansur Yavaş, ikinci döneminde rekor oy ile yeniden başkanlık koltuğuna oturdu. Borçların ödenme imkanı olmayan ABB, 6 yılda 25 buçuk kat SGK borcunu neden arttırdı? Ankara kamuoyu bu sorunun cevabını arıyor.
Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Meclisi, ABB ve bağlı kuruluşlarının 92 milyar liralık 2024 mali yılı bütçesini "oy çokluğuyla" ile kabul etmişti.
KARŞILIKLI SUÇLAMALAR
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve CHP Lideri Özgür Özel'in karşılıklı açıklamaları sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından paylaşılan verilerin ardından birçok belediye başkanından borç açıklaması gelirken; kimi belediye başkanı da devraldığı selefini suçladı.
CHP'nin kurumsal sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda Ankara Büyükşehir Belediyesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Adana Büyükşehir Belediyesine yer verilmezken; AK Parti'den devralınan Bursa Büyükşehir Belediyesi, Denizli Büyükşehir Belediyesi ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin borçları paylaşıldı.
CHP'Lİ BELEDİYELER UNUTULDU(!)
CHP İletişim hesabından yapılan paylaşımda "AKP'den devraldığımız sadece 3 büyükşehir belediyesinin SGK'ya toplam 789 milyon 835 bin 106 TL borcu bulunmaktadır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur." ifadelerine yer verilirken; AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank'tan manidar bir paylaşım geldi.
Varank, CHP'nin paylaşımını alıntılayarak, "İzmir gelsin!" yazıp altına şu belediyeleri sıraladı:
"İzmir gelsin…
25 yıldır kesintisiz CHP zihniyeti tarafında yönetilen İzmir BB’nin SGK borcu 5.3 Milyar TL 25 yıldır kesintisiz CHP zihniyeti tarafında yönetilen Şişli Belediyesi’nin SGK borcu 1.8 Milyar TL 10 yıldır CHP tarafından yönetilen Hatay BB’nin SGK borcu 1.6 Milyar TL. 35 yıldır kesintisiz CHP tarafından yönetilen Çankaya Belediyesi’nin SGK borcu 1.3 Milyar TL. 15 yıldır CHP tarafından yönetilen Ataşehir Belediyesi’nin SGK borcu 1 Milyar TL. 20 yıldır CHP tarafından yönetilen Beşiktaş Belediyesi’nin SGK borcu 1 Milyar TL."
Borç tartışmasına dahil olan isimlerde biri de AK Partili Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay oldu. Altay yaptığı paylaşımda, "Belediyelerin SGK borçları gündemdeyken küçük bir bilgilendirme yapmakta fayda var. Konya Büyükşehir Belediyemizin SGK borcu 0 (SIFIR) Türk Lirasıdır. Konya Modeli Belediyecilik tam da böyle bir şey." ifadelerine yer verdi.
Türkiye ekonomik olarak zor günler geçirirken, tasarruf tedbirleri ve bazı vergileri devreye sokarak bu durumu toparlamaya çalışıyor. SGK’nin yaklaşık 100 milyar lirayı bulan belediye alacaklarını kaynağından tahsil etme hakkı ve kararının her dönem için parti ayrımı gözetmeden geçerli olması gerekiyor.
BELEDİYE MECLİS ÜYELERİ NE İŞ YAPIYOR?
Yerel parlamenterler olarak belediye meclis üyelerine çok iş düşüyor. Şehrin sorunlarını tespit etmek, belediyelerin çalışmalarını takip etmek, komisyonlarda bu denetimleri yapmak ve sorunları gündeme taşıma görevi bulunan meclis üyeleri toplantılarda "el kaldırıp indirmekle" meşgul oluyor. Ankara başta olmak üzere Türkiye'nin genelinde her belediye başkanı samimiyet göstergesi olarak borçlarını açıklasın. Borç açıklama işi sadece farklı partilerden geçişlerde bir şova dönüşmesin!
BELEDİYELERİ BEKLEYEN TEHLİKE!
"Devlet alacağını bırakmaz!" sözü, belediyeleri bekleyen tehlikelere işaret ediyor. Belediye borçlarının ödenmemesi halinde devlet, elindeki "sopayı" kullanarak bu borçları belediyelere yaptığı ödeneklerden tahsil etmeye başladığında asıl tartışmalar o zaman alevlenecek.
Muhalefet, "İktidar kaybettiği belediyelerin acısını devlet gücünü kullanarak muhalefeti hizmet edemez duruma getirmek istiyor." savunmaları yapacak. İktidar da "Seçimlere girerken 'hatası ve sevabıyla' bütün belediyelere talip olup, 'Yetkiyi verin, kaynak üretelim!' dediniz." tezini öne sürecek. Bu tür çekişmelerde olan yine vatandaşa olacak.