Cümlelerin, bilindiği üzere bir yargı bildirme görevi vardır ve bu bağlamda cümlelerin yargı bildirebilmesi için mutlaka çekimlenmiş olmaları gerekmektedir. Başka bir deyişle, bir cümlenin yargı bildirmesi için çekimli bir fiil içermesi kaçınılmazdır ve bu noktada çekimli fiiller büyük bir öneme sahip hale gelmektedir.
Çekimli fiiller, kip ve şahıs eki almış fiiller olarak tanımlanır. Daha detaylı bir açıklama yapmak gerekirse, bir fiilin dilek veya zaman kiplerinden birini alarak belirli bir amacı ifade eden fiil şeklinde ortaya çıkmasını sağlarlar. Yani, bu bağlamda fiilin kip+şahıs ekleri almış hali olarak düşünülebilirler. Kip ekleri arasında, '-yor, -du, -ecek, -miş, -ar' gibi ekler öne çıkarken, dilek ekleri ise, '-meli, -se, -e,' gibi ekler üzerinden ifade edilir ve kullanılır.
Eğer bir kelime, yukarıda belirtilen kip veya şahıs eklerinden birini alarak oluşturuluyorsa, bu durumda o kelime çekimli bir fiil olarak kabul edilir. Bu ekleri almayan ve kök haliyle duran kelimeler ise mastar olarak adlandırılır. Mastar örnekleri arasında, 'Yürümek, yatmak, çalışmak, sezmek, gelmek, yazmak, bakışmak' gibi kelimeler bulunabilir.
Çekimli fiil konseptini örneklerle anlatmak gerekirse; bir kelimenin mastar hali üzerine 'kip eki + şahıs eki' eklenmesiyle basit çekimli fiiller oluşur. Bu konsepti örneklerle açıklamak gerekirse:
- gör (fiil kökü) + dü (kip eki) + m (şahıs eki) = gördüm (çekimli fiil),
- yürü (fiil kökü) + yor (kip eki) + uz (şahıs eki) = yürüyoruz (çekimli fiil),
- çalış (fiil kökü) + mış (kip eki) + lar (şahıs eki) = çalışmışlar (çekimli fiil),
- sez (fiil kökü) + meli (kip eki) + sin (şahıs eki) = seçmelisin (çekimli fiil).
Bu örneklerle Türkçe'de çeşitli çekimli fiil gruplarına ait kelimeleri daha iyi anlamak mümkündür. Türkçe cümle kurma açısından çekimli fiiller vazgeçilmezdir, çünkü bir durumu ifade etmek ve cümleyi tamamlamak için gereklidir. Bu konsepti daha detaylı inceleyerek farklı kelimelere örnekler bulabilirsiniz.