2022 yılında yalnızca Sinop ve Zonguldak’ta emekli sayısı sigortalı çalışanları aşmışken, 2023 yılında bu listeye Balıkesir, Bartın ve Giresun da eklendi. Özellikle Zonguldak’ta bir emekliye düşen aktif çalışan sayısı, 0,98’den 0,84’e düştü; yani 100 emekliye karşılık sadece 84 çalışan sigortalı bulunuyor. Bu oran, sosyal güvenlik sistemine olan yükü her geçen gün artırıyor.
EMEKLİLİK YAŞINDA DÜŞÜŞ: EYT’NİN ETKİSİ
EYT düzenlemesiyle birlikte emekli olanların sayısındaki artış, emeklilik yaşını da aşağı çekti. 2022 yılında ortalama emeklilik yaşı 53 iken, 2023’te bu rakam 49’a geriledi. Özellikle SSK (4/1-a) kapsamında emekli olanlar arasında bu düşüş daha belirgin hale geldi. SSK’dan emekli olanların ortalama yaşı, bir yıl içerisinde 53’ten 49’a düştü.
AKTİF/PASİF ORANINDA TEHLİKELİ DÜŞÜŞ
Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından kritik olan aktif/pasif oranı, yani çalışan başına düşen emekli sayısı, ülke genelinde 2022’de 2,01 iken, 2023’te 1,66’ya geriledi. Bu durum, özellikle Zonguldak, Sinop, Balıkesir, Bartın ve Giresun gibi illerde daha da belirginleşti. Çalışanların azalması ve emekli sayısının artması, sosyal güvenlik sisteminin dengesini tehlikeye atıyor.
SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE CİDDİ RİSKLER
Uzmanlar, emeklilik yaşının düşmesi ve sigortalı çalışan sayısının azalmasının, Türkiye’nin sosyal güvenlik sistemini sürdürülemez bir noktaya taşıyabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Amasya, Artvin, Aydın, Burdur ve Çanakkale gibi illerde de benzer bir durumun yakın gelecekte yaşanması bekleniyor. Habertürk’e göre, bu illerde de emekli sayısının çalışanlardan fazla olma riski mevcut.
SİSTEM YENİDEN YAPILANDIRILMALI
EYT düzenlemesi sonrası hızla artan emekli sayısı, hükümetin sosyal güvenlik politikalarını yeniden değerlendirme zorunluluğunu ortaya koydu. Uzmanlar, emeklilik yaşının yeniden düzenlenmesi ve aktif sigortalı sayısının artırılmasına yönelik adımların atılması gerektiğini vurguluyor. Aksi halde, sosyal güvenlik sisteminin mali yükü ve sürdürülebilirliği konusunda daha büyük sorunlar yaşanabileceği öngörülüyor.