DEĞERLENDİRME: ADEM YAVZU IRGATOĞLU
ABD'nin Türkiye'ye F-16 satışına ilişkin önemli aşaması dün itibarıyla tamamlanırken, ABD Kongresindeki inceleme ve itiraz süreci sorunsuz aşılmış oldu.
Yıllardır Türkiye'nin haklı talebi olan F-16'lar konusunda direten ABD, sonunda sözünde durma aşamasına geldi. Trump ile başlayan ve Biden ile devam eden ABD'nin iki yüzlü politikası Türkiye'nin f-16 alma sürecini zora soktu. Özellikle Rusya ile yapılan S400 anlaşmalarından sonra Türkiye'ye karşı sürekli zorluk çıkaran ABD yönetimi, her fırsatta topu Senato'ya attı. Gelinen son noktada İsveç'in NATO'ya üyelik talebinin Türkiye'den vize alması ile iki ülke arasındaki F-16 süreci yeniden hızlandı.
KONGRE SÜRECİ TAMAMLANDI
ABD Dışişleri Bakanlığının 26 Ocak'ta Kongreye gönderdiği resmi bildirimin ardından başlayan 15 günlük inceleme ve itiraz sürecinde önemli itirazlar yaşanmadı. Kentucky Senatörü Rand Paul'ün Senatoya sunduğu itiraz dışında başka bir karşı duruş yaşanmazken, Paul'ün sunduğu tasarıya ilişkin herhangi bir işlem yapılmadı.
BİR ENGEL KALAMDI
15 günlük yasal sürenin ardından ABD Silah İhracat Kontrol Yasası (AECA) uyarınca satışa ilişkin sürecin ilgili kurumlar arasında başlamasının önünde herhangi bir engel kalmadı.
ABD yasalarına göre, Yabancı ülkelere silah satışı konusunda Senato Dış İlişkiler Komitesi ile Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinin değerlendirme ve varsa itiraz hakkı bulunuyor. Daha önce de hem Senato hem de Temsilciler Meclisinin dış ilişkiler komiteleri, Türkiye'ye F-16 satışına onay verdiklerini duyurmuştu.
TÜRKİYE NE TALEP ETTİ?
Türkiye, ABD'den 40 adet yeni F-16 Blok 70 savaş uçağı ve envanterindeki 79 uçak için ise modernizasyon kiti talep etmişti.
Geçen yıl bazı Kongre üyelerinin F-16'ların satılmasını şarta bağlayan ek maddeleri ABD Savunma Bakanlığı Bütçe tasarısından çıkarılmıştı.
Türkiye-ABD arasında yaşana gerginlikler F-16 satışının askıya alınmasına neden olmuştu. Özellikle NATO konusunda İsveç'in üyeliğine Türkiye Büyük Millet Meclisinden onay verilmesiyle ABD ile olan F-16 süreci hız kazandı.
ERDOĞAN "SIRA ONLARDA" DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç'in NATO'ya üyeliği konusunda TBMM'de onay verilmesinin ardından önemli açıklamalarda bulunarak "Sıra ABD'de" demişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 26 Ocak'ta yaptığı açıklamada İsveç'in NATO üyeliğinin Türkiye tarafından onaylanmasıyla ilgili şunları söylemişti:
"Parlamentomuz verilen söz üzerine yaptığı oylamalarla hamdolsun kahir ekseriyetle Meclis'imizden geçti. Dün itibarıyla da bana geldi. Ben de imzaladım ve akşam da Resmi Gazete'de yayımlandı. Şu anda bir gün önce Biden o da yazılı bir adeta talimatla tüm gerek Temsilciler Meclis'ine gerek diğer Meclis'e hepsine gönderdi. Onların da bir an önce bunu Meclislerinden çıkarması talebini onlara ifade etti, söyledi. Orayı da bekliyoruz. Bir an önce oradan gelecek olan netice bizler için F-16'ların Türkiye'ye gönderilmesi sürecini ve bunun yanında tüm tamir, bakım, bunlarla ilgili sürecin başlamasını inşallah sağlayacaktır. Bunu bekliyoruz."