Türk gelenek ve göreneklerinde önemli bir yere sahip olan lokma tatlısı kültürel değerlerdendir. Hikayesi çok eski olan bu tatlı neredeyse 7-8 yüzyıldır yayılarak bugünlere ulaştı. Geçmişte imkanların daha kısıtlı olması ve şartların daha zor olduğunu tahmin edebiliyoruz. Özellikle şerbetinde kullanılan şekere ulaşmanın ve kullanmanın ne kadar zor olduğu söylenir. Bundan dolayı yapım aşamasında pekmez ve bal kullanılarak şeker oranı dengeleniyor.
Un ve maya da bu tatlının temel malzemeleri arasında yer alıyor. Ancak eski toplumlarda bu iki malzemeye ulaşmak çok zor oluyordu. Özellikle ekmek yapımında kullanılan unun tatlı yapmak için de harcanması israf olarak kabul ediliyordu. Bundan dolayı yoksul kişiler tatlı için bu tür malzemeleri harcayamıyordu. Zengin aileler tarafından yapılan lokma tatlısı zamanla bunu hayır işinde kullanmaya başlıyor. Bu sayede durumu iyi olmayan yoksul ailelere dağıtılarak hayır olarak dağıtılıyor. Hem onların ağzı tatlansın hem de beraber yenerek lokma döktürme kültürü başlıyor.
Özellikle Osmanlı ve eski Türk mutfağında sıkça yapılan bu kültür hayır lokması olarak adlandırılıyordu. Saray sakinler ve rütbeli askerler nişan, evlilik veya doğum gibi özel günlerde hayır olarak döktürerek sevinçlerini paylaşırlardı.