Bundan tam 31 yıl önce bugün, tarihin kara lekelerinden biri olarak anılan Sivas Katliamı yaşandı. 2 Temmuz 1993'te Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas'ta bulunan 33 yazar, şair, düşünür ve sanatçı, Madımak Oteli'nde çıkarılan yangın neticesinde hayatını kaybetti.
Olayda, 33 sanatçı, şair, düşünür ve aydın gazdan etkilenerek ve yanarak can verdi.
Muhlis Akarsu 45 yaşında (Sanatçı), Muhibe Akarsu 45 yaşında (Muhlis Akarsu’nun eşi), Gülender Akça 25 yaşında, Metin Altıok 53 yaşında (şair, yazar, felsefeci), Mehmet Atay 25 yaşında (Gazeteci-fotoğraf sanatçısı), Sehergül Ateş 30 yaşında, Behçet Sefa Aysan 44 yaşında (Şair), Erdal Ayrancı – 35 yaşında, Asım Bezirci 66 yaşında (Araştırmacı-yazar), Belkıs Çakır 18 yaşında, Serpil Canik 19 yaşında, Muammer Çiçek 26 yaşında (Aktör), Nesimi Çimen 62 yaşında (Şair-sanatçı), Carina Cuanna Thuijs 23 yaşında (Hollandalı akademisyen), Serkan Doğan 19 yaşında, Hasret Gültekin 22 yaşında (Şair-sanatçı), Murat Gündüz 22 yaşında, Gülsüm Karababa 22 yaşında, Uğur Kaynar 37 yaşında (Şair), Asaf Koçak 35 yaşında (Karikatürist), Koray Kaya 12 yaşında, Menekşe Kaya 15 yaşında, Handan Metin 20 yaşında, Sait Metin 23 yaşında, Huriye Özkan 22 yaşında, Yeşim Özkan 20 yaşında, Ahmet Özyurt 21 yaşında, Nurcan Şahin 18 yaşında, Özlem Şahin 17 yaşında, Asuman Sivri 16 yaşında, Yasemin Sivri 19 yaşında, Edibe Sulari 40 yaşında (Sanatçı), İnci Türk 22 yaşında.
OLAY NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas'ta bulunan çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü 51 kişilik grup, etkinliklerin ikinci günü olan 2 Temmuz'da büyük bir trajediyle karşılaştı. Etkinliklerden önce, Aziz Nesin hakkında gazetelerde çıkan yazılar da aşırı dinci grupları tetikledi.
Cuma namazı çıkışı toplanan radikal İslamcı bir grup, 'Sivas laiklere mezar olacak', 'Şeytan Aziz' sloganları eşliğinde Madımak Oteli'nin bulunduğu yere geldi. Grup, önce oteli taşladı, camları kırdı ve en sonunda perdeyi tutuşturarak oteli ateşe verdi.
Yangın sırasında içeride mahsur kalanlar, dışarı çıkmaları halinde linç edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldıkları için otelde sıkıştı. Yangının söndürülmesi için itfaiyenin zamanında müdahale etmemesi, can kayıplarını arttırdı. Olay sonucunda 33 sanatçı ve yazarın yanı sıra 2 otel görevlisi ve 2 protestocu hayatını kaybetti.
Dönemin belediye başkanı da Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu idi.
ADALET ARAYIŞI VE YARGI SÜRECİ
Olayın hemen ardından 35 kişi gözaltına alındı ve daha sonra bu sayı 190'a yükseldi. "Laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışmak" suçlamasıyla yargılanan sanıkların bir kısmı hapis cezasına çarptırıldı. Ancak, Yargıtay'ın kararı bozması ve yeniden yargılama süreciyle bazı sanıklar beraat etti, bazıları ise uzun yıllar hapis cezası aldı. Sonuç olarak, 33 sanık idam cezasına çarptırıldı ancak idam cezasının kaldırılmasıyla müebbet hapse çevrildi.
KAÇAK SANIKLAR VE ERÇAKMAK'IN ÖLÜMÜ
Davanın kilit isimlerinden 8 sanık, 1997'deki bozma kararı sonrasında firar etti. Bunlar arasında yer alan Sivas Belediye Meclisi Üyesi Cafer Erçakmak, 2011 yılında kalp krizi sonucu öldü ve gizlice Sivas Yukarı Tekke Mezarlığı'na gömüldü. DNA testi ile kimliği doğrulanan Erçakmak hakkındaki dava, ölümünden dolayı düşürüldü.
MADIMAK OTELİ'NİN AKIBETİ
Katliamın ardından Madımak Oteli'nin alt katına kebapçı açılması büyük tepki topladı. 2010 yılında kebapçı kapatıldı ve otel kamuya ait bir tesis haline getirildi. 2011 yılında 'Sivas Bilim ve Kültür Merkezi'ne dönüştürüldü. Olayın anısına bina önünde bir anma köşesi oluşturuldu.
DAVA SÜRECİNDE NELER OLDU?
Sivas Davası, 2014 yılında zaman aşımına uğradı ve dava kapatıldı. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, sadece 5 kişinin zaman aşımına uğradığını belirterek, hala müebbet hapis cezası ile cezaevinde olan kişiler bulunduğunu vurguladı.
Bugün, 31 yıl sonra, Türkiye'nin dört bir yanından gelen insanlar, Sivas'ta hayatını kaybeden aydın ve sanatçıları anmak için bir araya geliyor. Madımak Katliamı, Türk tarihinin unutulmaz ve kara bir sayfası olarak hafızalardaki yerini koruyor.