ÖZEL HABER: SAMET EKER
Medeniyetimizin mayasını oluşturan Ahilik yıllar içerisinde değişime uğrasa da özünden bir şey kaybetmemiştir. Dünyaya örnek olan Ahilik kültürüyle ilgili sorularımızı Kazım Ceylan, anadolugazete.com.tr’ye açıkladı.
*Ahilik ve Ahilik kültürü nedir? Geçmişten günümüze Ahilik kültürü nasıl devam etti?
Ahiliğin tabii farklı tanımları olabilir ama benim Ahilik tanım şu: İmanın amele dönüştüğü, Anadolu’nun vatanlaşmasını, Osmanlı’nın cihan devleti olmasını sağlayan dünyevi ve uhrevi sistemdir. Ve ahiliğin özünde iki temel olgu vardır: Birincisi İslam inancını yansıtan fütüvvetnameler. Fütüvvetnameler, dini tasavvufi eserlerdir. Peygamber sünnetini, peygamber ahlakını esas almışlardır ve ana damar oradan gelmektedir. İkinci Orta Asya Türk kültüründen gelen Alplik Teşkilatı, Ahilik Teşkilatı, Ak Sakallı Teşkilatı, Anadolu’da Ahi Evran-ı Veli’nin şahsında toplanarak bir medeniyet hareketine dönüşmüştür. Ahilik sadece diye bir esnaf teşkilatlanması değildir; medeniyet hareketidir, bir devlet felsefesidir, bir eğitim modelidir, bir iktisadi ve ticari modeldir. Ahilik Anadolu’daki Müslüman Türk’ün bu coğrafyaya bizim medeniyetimizi hâkim kılma hareketidir. Müslüman Türk'ün Anadolu'da yaşama üslubudur. Böyle sadece bir meslek teşkilatı olarak görürsek eksik görmüş oluruz.
Ahiler için de sultanlar yani hükümdarlar, vezirler, mutasavvıflar, müderrisler, kadılar, Mal mülk sahipleri askeri şahsiyetler ve el emeği ile geçinen esnaflar, zanaatkârlar yer almıştır. Yani medeniyetimizin ve birliğimizin mayası Ahilik Sistemidir.
“ÖZ DE AHİLİK VAR”
*Geçmişten günümüzde Ahiliğe baktığımızda neler değişti? Ahilik Kültürüne geri dönüş sağlayabilir miyiz?
Bu kültürü yeniden ayaklandırabilir. Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar Ahilik bu saydığın bütün alanlarda faaliyet göstermiştir. Osmanlı'yı kuran irade Ahilerin iradesidir. Fatih'ten sonra bu bir müddet böyle devam etmiştir ama orada Enderun sisteminin kurulmasından sonra o insan yetiştiren Ahilik sistemi yerine Enderun sistemi hâkim olmuştur. Ama son dönemlerde Ahiliğin ilmi olarak araştırılması sonrasında Ahilik öğretileri hayatımızda daha çok yer edinmeye başlamıştır. Bugün TOBB’un, TESK’in, KESK’in ve bütün meslek kuruluşlarının özünde Ahilik vardır. Aslında Ticaret Bakanlığının gümrük ve birtakım işlevleri de Ahiler tarafından yürütülüyordu.
TEPKİ ÇEKEN FRAGMAN TÜRKİYE MESELESİDİR…
*Son dönemde bir dizinin fragmanın da Ahiliğe, ahilere büyük bir hakaret ve saldırı oldu. Bunun sonucunda neler olduğunu anlatabilir misiniz?
Öyle bir Ahilik yok, öyle bir Ahilik anlayışı da yok. Öyle bir Ahilik anlayışı bizim yıllardır ömrümüzü verdiğimiz, mücadelesini ettiğimiz Ahilik sisteminin temellerine dinamit koymayla eş değerdeydi. Büyük bir yangının habercisiydi. Bunun üzerine ben çözüm odaklı hareket edelim diye Kırşehirli Dernekler Federasyonu Genel Başkanı Hilmi Gökçınar Bey'i aradım dedim ki ‘Başkan çok büyük bir felaket var. Çok büyük bir sıkıntı Ahilik üzerine geliyor. Bunu anında önlememiz lazım’ dedim. O da bana ‘Hocam haberim yok. Nedir?’ diye sordu. Hilmi Bey bana ‘Fragmanı gönderir misin?’ dedi. Fragmanı gönderdim. O akşam İstanbul'da bir tanıdığı vasıtasıyla filmin yapımcısına ulaştı. Bana akşam mesaj attılar ve yarın yapımcı ile görüşelim dediler. Bu sadece bir Kırşehir meselesi değil, bir Türkiye meselesidir. Ticaret Bakanlığı, esnaf odaları müdahil olur. Meselenin Cumhurbaşkanı’na, RTÜK’e kadar gideceği söylendi. Ahiliğin doğru anlatıldığı program kayıtlarını gönderme teklifinde bulundum. Yapımcılar, senarist kurbanı olduklarını söylediler. En kısa zamanda özür dileyip, o fragmanı yayından çekeceklerini ve Ahiliğe bundan sonra hiçbir saldırının olmayacağına, Ahilik adının geçmeyeceğini söylediler.