Yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısının olduğu ülkede, dijitalleşmenin ve yüksek enflasyonun etkisiyle vatandaşlar nakit yerine kredi kartı ve banka kartlarına yöneliyor.
ENFLASYON VE DİJİTALLEŞME KART KULLANIMINI HIZLANDIRDI
TCMB’nin yayımladığı "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı analize göre, yüksek enflasyon nedeniyle nakit taşıma maliyetlerinin artması, bireyleri kredi kartı kullanmaya teşvik eden en önemli faktörlerden biri oldu. Aynı zamanda dijital kanalların yaygınlaşması ve temassız ödeme yöntemlerinin salgın döneminde hız kazanması, kart kullanımındaki bu büyük artışın diğer önemli sebepleri arasında yer alıyor. Kredi kartlarının sağladığı taksitlendirme ve borçlanma imkanları, nakit akışını yönetmekte zorlanan birçok vatandaş için cazip bir seçenek haline geliyor.
KARTLI HARCAMALAR 12,8 TRİLYON TL’Yİ AŞTI
Türkiye'deki kartlı harcamaların hacmi 2023 itibarıyla 12,8 trilyon TL'ye ulaşarak rekor seviyelere çıktı. Özellikle 2021’den bu yana faiz oranlarının enflasyonun gerisinde kalması, kredi kartı bakiyelerinde hızlı bir artışı beraberinde getirdi. 125 milyon kredi kartı ve 191 milyon banka kartının bulunduğu Türkiye’de, vatandaşlar giderek daha fazla kartlı ödeme sistemlerini tercih ediyor. 2015’ten bu yana kredi kartı harcamaları reel olarak iki kat artarken, banka kartlarıyla yapılan harcamalar ise üç katına çıktı.
TEMASSIZ ÖDEMELER BÜYÜK İVME KAZANDI
Kovid-19 salgını ile birlikte temassız ödeme yöntemleri de hızla yaygınlaştı. 2015 yılında ayda sadece 2 milyon temassız işlem gerçekleştirilirken, 2024 yılı itibarıyla bu rakam aylık 1 milyar adetin üzerine çıktı. Temassız ödemelerin sağladığı güvenlik ve hız avantajı, vatandaşların alışverişlerinde bu yöntemi daha sık tercih etmelerine yol açtı. Özellikle büyük şehirlerde nakit kullanımı giderek azalırken, kartla yapılan işlemler artık tüketici alışkanlıklarının önemli bir parçası haline geldi.
KART KULLANIMI TÜKETİM HARCAMALARINA YANSIYOR
Kredi kartı ve banka kartı kullanımının artması, Türkiye’de hane halkı tüketim harcamalarına da önemli ölçüde etki etti. Kartlı harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) içindeki payı giderek artarken, banka kartı ile yapılan işlemlerin hane halkı tüketimindeki payı yüzde 10’un üzerine çıktı. Kredi kartıyla yapılan taksitsiz harcamaların payı ise yüzde 34’e ulaştı. Bu artış, kredi kartlarının sadece borçlanma aracı olarak değil, günlük ödemelerde de tercih edildiğini gösteriyor.
UZMANLAR UYARIYOR: HARCAMA ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞİYOR
TCMB'nin analizine göre, kredi kartı ile yapılan harcamalar artarken, bu artışın yalnızca borçlanma ihtiyacından değil, ödeme alışkanlıklarındaki değişimden kaynaklandığı vurgulanıyor. Nakit taşımak yerine kartlı ödeme yapmanın kolaylığı, özellikle enflasyonist baskılar altında olan tüketiciler için daha cazip hale geliyor. Uzmanlar, bu davranış değişikliğinin kalıcı olabileceğini ve politika yapıcıların ekonomideki talep koşullarını değerlendirirken bu durumu dikkate almaları gerektiğini belirtiyor.