ÖZEL HABER: MUHAMMED AYBER
Evden para kazanın dolandırıcılık yöntemi ile birçok vatandaşımız mağduriyet yaşıyor. Ülkenin ekonomik koşulları nedeniyle birçok insan ek gelir elde etmek için çeşitli araştırmalar yapıyor. Bu araştırmaları sonucunda ise birçoğunun karşısına ‘evde paketleme yaparak para kazanın’ başlıklı reklamlar çıkıyor. Peki evde paketleme yaparak para kazanılıyor mu? İnsanları nasıl dolandırıyorlar? Av. Bahadır Paksoy ile ‘evden para kazanın dolandırıcılığı’ haberinin üçüncü bölümü…
AYLIK 3 MİLYON PARA KAZANIYORLAR
“Vatandaşın teknolojik alandaki bilgi yetersizliği ve cezalardaki değil de infaz rejimlerindeki caydırıcılığın azlığı bir yandan vatandaşın bu konuda bilgi eksikliği var kolay kanıyorlar. Öbür tarafta yakalandığında, somut cezada kendi aleyhine uygulanan yaptırımın az olacağını bildiği için bu işe giriyor. Çünkü benim görüştüğüm suçlular şüpheliler diyor ki; ‘Benim birkaç aylık dolandırıcılıktan elde ettiğim para iki üç milyon. Benim on senelik çalışmam iki üç milyon etmiyor. Asgari ücretle çalışsam, asgari ücretin bir buçuk katıyla çalışsam, bu kadar para etmiyor. Ama yakalandığımda alacağım ceza ve yatacağım ceza o kadar değil. Ben ortalama dört beş sene yatarım. Bu parayı da yakalatmazsam çıktığımda orta halli bir insan olurum.’
İNSANLARIN EKONOMİK DARLIKTAN KURTULMA ÇABASI KULLANILIYOR
Özellikle insanların ekonomik darlıktan kurtulma çabası kullanılıyor. Evden para kazanma ihtiyacı herkesin var. ‘İş yapıyorum ek işe ihtiyacım var. Çalışmıyorum ev hanımıyım eşime yardım etmem lazım çünkü onun ne kadar zorlandığını görüyorum.’ Bunları kullanıyorlar. Bunun altında yatan temel sosyolojik sebebi çok iyi keşfetmişler.
“INSTAGRAM REKLAMLARI ÜZERİNDEN İNSANLARA ULAŞIYORLAR”
Instagram reklamları üzerinden insanlara ulaşıyorlar. Şöyle reklamlar çıkıyor önünüze. ‘Evde para kazanmak ister misiniz? Evde sabun paketleyerek para kazanın. Evde süsleme yaparak para kazanın.’ Reklamın detayına girdiğinizde çok bir şey yok. Sizi bir telefon numarasına yönlendiriyorlar.
Sistem şu şekilde işliyor. ‘Size süs eşyaları yollayacağız, paketleme malzemeleri yollayacağız, sabun yollayacağız. Sizde evde bunları paketleyip geri bize kargolayacaksınız. Sisteme biz sizi kaydedeceğiz bizim uzaktan çalışanımız olacaksınız’ diyorlar. Sonra giriş aidatı altında genellikle beş yüz lirayla bin beş yüz lira arasında değişen ücretler istiyorlar. Ve diyorlar ki, ‘Biz size sabun göndereceğiz, paketleme malzemesi göndereceğiz. Biz bunun geri dönüp dönmeyeceğini bilmiyoruz. Dolayısıyla biz bunu bir kaparo gibi düşünün’ diyorlar. Bu, insanların hemen aklına yatıyor.
İNSANLARI DOLANDIRICI GİBİ İTHAM EDİYORLAR
Bir de kendileri dolandırıcı gibi itham edildikleri için ‘Aman yanlış anladınız Kusura bakmayın Tabii parayı gönderirim’ diyorlar. Vatandaşın hemen bu yumuşak yüzünü gördükleri zaman ‘Bir de ayrıca kargo ücreti var.’ Şu ücreti var, bu ücreti var gibi 5 bin, 15 bin liraya kadar vatandaşın durumuna göre paralar istiyorlar.
İnsanlar genellikle 5 bin ve 15 bin aşamasında işin farkına varıyorlar. Sonra diyorlar ki ‘Ben bu işe girmek istemiyorum.’ Karşı tarafta ‘Hayır, siz bize bilgilerinizi attınız. Biz sizi sisteme kaydettik. Aramızda bir iş ilişkisi kuruldu.’ İnsanları korkutuyorlar. İnsanlarda o korkuyu sezdikleri zaman hiç durmadan saldırmaya başlıyorlar. Hemen bir tane örnek dava dilekçesi yollayıp tazminat istiyorlar.
Vatandaş hukuki gözüken bu uzun metinleri anlayamıyor ve bir bocalama yaşıyor. Bocalama dönemi yaşadığında hemen devreye giriyorlar ve diyorlar ki, ‘Artık sizin cezanız 15 bin lira değil 80 bin lira, 90 bin lira uzlaşma istiyorsanız uzlaşmacıyla görüşebilirsiniz. İnternetten buldukları avukat bilgilerini kullanarak da insanları korkutuyorlar. Üstüne bir de avukat adıyla ‘icralık olacaksınız, hapis yatacaksınız’ tehdidiyle karşı karşıya kaldıklarında insanlar teslim olmak üzere oluyorlar.
“ELLERİNDE E-DEVLET KAYITLARI VAR”
Ellerinde e-devlet kayıtları var. Tam bu noktada vurucu şeyi yapıyorlar, ‘Biz avukata verdik avukat bize tüm bilgileri temin etti’ bakın bilgilerimiz temin ettik demiyorlar. ‘Avukat temin etti’ dediklerinde insanlar kamusal bir otoriteyle karşı karşıya kaldıklarını düşünüyorlar. Diyorlar ki ‘Annenizin, babanız, çocuğunuzun T.C numarası şu, okulu şurası.’ Adresler varsa adresini vermeye başlıyorlar. Ondan sonra insanlar teslim oluyorlar. Bunun sıralamasının çok güzel yapıyorlar. İnsanların kafalarında önce şüphe oluşturuyorlar. Sonra tedirginliğe sürüklüyorlar. Panik yapacaklarını sezdikleri anda da bilgileri sıralayıp insanların ellerinde avuçlarında ne varsa alıyorlar.
“ALAYLI SOSYOLOGLAR”
Kimi insanlar da bu iş işten az çok anlayan, kulaktan doğma bilgisi olan vatandaş hemen e- devletine girip bakıyor. E-devletinde bir kayıt yok. Sonra ismi kullanılan avukata ulaşmaya çalışıyorlar. Oradan bir teyit almaya çalışıyorlar. Bu evde paketleme dolandırıcılığında da özellikle kamu otoritesinin gücünü çok fazla hissettiriyorlar.
"YAKALANACAKLARINI BİLİYORLAR"
Nasıl bazı mesleklerin alaylıları varsa bunlarda toplumu analiz eden alaylı sosyologlar diye tanımlıyorum. Tabii bunlar nitelikli dolandırıcılık. Devlet fark ettiği zaman direkt işlem başlatıyor. Siz şikayetinizi geri çekseniz bile devlet şikâyetten vazgeçmez. Çünkü toplumsal bir sorundur ve kamu davasına döner. Genellikle mağdurların paraları kurtarılamıyor. Çünkü bu insanlar yakalanacaklarını biliyorlar. Çeşitli kripto varlıklarla dolandırdıkları parayı yurt dışına aktarılıyor.