Son makalesinde savunma sanayinde ortak proje geliştirmenin avantajlarını anlatan Prof. Dr. Fahrettin Öztürk, özetle şu bilgileri paylaştı:
“Ortak proje geliştirmek bütün proje ortakları için hem finansal hem de bilgi ve tecrübe gücünün birleştirilmesi açısından oldukça faydalı bir faaliyettir. Duruma göre bir tarafın finansal desteği diğer tarafın da kabiliyet ve tecrübesiyle gerçekleştirilebilir. Bazen de her iki taraf yükü eşit veya oransal paylaşır. Finansal yük beraberce paylaşılır, bilgiye ulaşım kolaylaşır. Ayrıca, insan kaynağı gücü de birleştirilerek sinerji oluşturulur.
Ülkemizde ortak proje geliştirmek kısmi olarak yapılsa da Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’ne göre çok düşük seviyededir. Önümüzde AIRBUS gibi çok devasa bir konsorsiyum ve Eurofighter Typhoon gibi örnekler mevcuttur. Bilindiği üzere AIRBUS, Hollanda’nın Leiden şehrinde kayıtlı bir şirkettir. Ağırlıkça sırasıyla Fransa, Almanya, İspanya, İngiltere ve Hollanda ortaklığında işler yürütülmektedir. Toulouse, Hamburg ve Sevilla önemli havacılık merkezleridir. Firmanın Çin, İngiltere ve ABD’de üretim tesisleri bulunmaktadır. Son montaj işlemleri Fransa’nın Toulouse, Almanya’nın Hamburg, İspanya’nın Sevilla, Çin’in Tianjin ve ABD’nin Mobile ve Alabama şehirlerinde yapılmaktadır. Şirketin hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya’da işlem görmektedir. Eurofighter Typhoon ise Avrupa’nın önde gelen dört ülkesi İngiltere, İtalya, İspanya ve Almanya tarafından geliştirilmiş ve seri üretilmekte olan bir savaş uçağıdır. Uçağın farklı aksamları farklı ülkelerde üretilmekte ve güçlü iş birlikleri yapılmaktadır. Bir ülkenin izni olmadan diğer ülke savaş uçağı satamamaktadır. Yani ortak akıl ve menfaat ön plandadır.
Dünyada son yıllarda ciddi ekonomik krizler yaşanmaktadır. Kaynakları etkin ve verimli kullanmak, projeleri kâr merkezli hâle getirmek, finansal ve insan kaynağı yükünü paylaşmak çok önemlidir. Çünkü bir ülkede hem mali kaynak hem de yetkin insan kaynağı bulunamayabilir. Bulunsa bile ülkeye ciddi bir yük getirebilir, bu durumda mantıklı olan ihtiyaçları belirleyerek ortak temin yoluna gitmektir.
Sonuç olarak, ortak proje geliştirebilmenin yolu ülkeler arası iş birliği için azami gayret göstererek birlikte çalışma zeminini tesis etmektir. Bu tür iş birliklerinin başlaması içinde ülke yöneticilerinin sıklıkla bir araya gelerek konuyu gündemde tutması elzemdir.”