Çetinkaya, haziran ayı itibarıyla enflasyonda düşüş gözlemlediklerini ve enflasyon hesaplamalarına ilişkin tartışmaların süreceğini öngördüklerini belirtti. Bu sebeple doğru bilgiyi aktarmak amacıyla toplantıyı düzenlediklerini ifade etti.
TÜFE'nin tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi ölçtüğünü, yaşam maliyeti endeksi ile karıştırılmaması gerektiğini vurguladı. TÜFE’nin sabit bir mal ve hizmet sepeti üzerinden hesaplandığını belirten Çetinkaya, yaşam maliyeti endeksinin sabit bir refah düzeyinin maliyetindeki değişiklikleri yansıttığını söyledi.
"TÜFE'Yİ 600 BİN FİYAT VERİSİYLE HESAPLIYORUZ"
Çetinkaya, TÜFE hesaplamalarının 600 binin üzerinde fiyat verisiyle yapıldığını ve bunların 300 bininin marketlerden alındığını belirtti. Madde fiyatlarının yayımlanmasını durdurmalarına ilişkin eleştirileri yanıtlayarak, bu fiyatların gösterge niteliği taşımadığını ve açıklamanın ekstra çalışma gerektirdiğini söyledi. Avrupa Birliği ve diğer ülkelerin istatistik ofislerinin de madde düzeyinde tüm fiyatları yayımlamadığını belirtti.
ENAG VE İTO FARKLILIKLARI
ENAG’ın yayımladığı enflasyon rakamlarına değinen Çetinkaya, ENAG’ın yöntemlerinin şeffaf olmadığını ve gerçekçi sonuçlar vermediğini ifade etti. Ayrıca, kira fiyatları konusunda TÜİK’in sabit tanımlı ve kaliteli 5 binin üzerinde konutun kira değerini izlediğini, ENAG’ın ise emlak sitelerinden alınan verilerle hatalı hesaplamalar yaptığını vurguladı.
Çetinkaya, İTO’nun metodolojisinin eskidiğini ve kapsamının TÜFE’ye göre dar olduğunu belirterek, yöntem farklılıklarının endeksler arasındaki farklara neden olduğunu söyledi.
ŞİRKET KARLARI VE ENFLASYON
Akademik çalışmalara göre, Türkiye’deki şirket karlarının enflasyonu artırdığını belirten Çetinkaya, şirketlerin enflasyonist ortamı kullanarak yüksek karlar elde ettiğini ve bunun pandemi sonrasından itibaren gözlemlendiğini söyledi.
ENFLASYONUN HESAPLANMASI
Çetinkaya, enflasyonun Türkiye'de dünyada nasıl hesaplanıyorsa öyle hesaplandığını belirtti. TÜFE ve ÜFE arasındaki farkın sadece Türkiye'ye özgü olmadığını ve 2021'den itibaren tüm dünyada gözlemlendiğini ifade etti. Ayrıca, TÜİK’in IMF ve derecelendirme kuruluşları tarafından denetlendiğini ve hesaplamaların doğruluğunun teyit edildiğini belirtti.
TEMMUZ AYI ENFLASYON BEKLENTİLERİ
Haziran ayında açıklanan zamların temmuz ayı enflasyon rakamlarını etkileyeceğini belirten Çetinkaya, tarla ürünlerinin çıkmasıyla haziran ayının genellikle düşük enflasyon ayı olduğunu ifade etti. Kurun enflasyon üzerindeki etkisine de değinen Çetinkaya, kurdaki stabilitenin enflasyonun artışını baskıladığını söyledi.