Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) tarafından Avrupa Birliği'nin Medya İçin Demokrasi/Media for Democracy Projesi'nin mali desteğiyle gerçekleştirilen 2022 Yılı Medya İzleme Raporu ve 2022 Yılı Gazetecilerin Mesleki Memnuniyet Araştırması, Türkiye'de gazetecilerin karşı karşıya olduğu zor koşulları gözler önüne seriyor. Türkiye'de gazetecilerin mesleki memnuniyet düzeylerini belirlemeye yönelik en kapsamlı basın araştırması olma özelliğini taşıyan araştırmada, maaşlardan çalışma saatlerine, basın kartına sahip olup olmadıklarından gençlere mesleği tavsiye edip etmeyeceklerine kadar pek çok konuda sorular yer aldı.
Kasım-Aralık 2022'de gerçekleştirilen ve 331 kişinin katıldığı araştırma şu bulguları ortaya çıkardı: Gazetecilerin sadece üçte biri Basın İş Kanunu kapsamında istihdam ediliyor. Gazeteciler, üçte birinden fazlası asgari ücret veya daha az maaş alırken, yoksulluk düzeyindeki ücretlerle çalışmak için mücadele ediyor. Sıklıkla işsizlik ve yargılanma korkusu taşırlar. Gazeteciler şiddet, sansür ve otosansür ortamında yasal çalışma saatlerinden, bazen günde 13 saatten fazla çalışmaya zorlanıyor.
Gazetecilerin yalnızca %46,8'i sekiz saat veya daha az olan yasal çalışma saatlerinde çalışıyor. Gazetecilerin %82,2'si ayda 10.000 Türk Lirasından az kazanıyor.
İşten çıkarılan gazetecilerin önemli bir kısmı günde 13 saatten fazla çalışmıştı. Bu gazetecilerin işverenleri 212 olarak da bilinen Basın İş Kanunu'na uyuyor mu? Medya kuruluşlarında çalışanların beşte biri 212'ye kayıtlı olmadığını belirtmiştir.
Gazetecilerin basın kartları ne olacak? Gazeteciler Cemiyeti'nin yıllık medya raporuna göre şu anda 17.760 aktif basın kartı var.
Ancak gazetecilerin %53,6'sı turkuaz (sarı) basın kartına sahip değilken, %7,6'sı başvurusunun sonucunu bekliyor.
Araştırma, her beş gazeteciden üçünün (%61,5) gazetecilik faaliyetlerinden dolayı tehditlerle karşılaştığını bildirdi. Kadın gazeteciler ayrımcılığa karşı özellikle savunmasızdır.
Yoksulluk seviyesindeki ücretlere, zorlu çalışma koşullarına ve yüksek tehdit seviyelerine rağmen gazeteciler işlerinden memnun mu? Şaşırtıcı bir şekilde, cevap evet.