Hıdırellez ya da Hıdrellez, Anadolu ve Balkanlar’da, Orta Asya ve Orta Doğu’da kışın bitiminin kutlandığı bayramlardan biri.
Türkiye’de Hıdrellez Bayramı, 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanıyor.
Hıdrellez, Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak da adlandırılıyor.
6 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturuyor. Bu yüzden 5 Mayıs akşamı kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına geliyor.
Romanlar 5-6 Mayıs’ı Kakava Bayramı adıyla kutlar ve Edirne gibi illerde Kakava Şenlikleri düzenleniyor.
Geçmişi oldukça eskiye dayanan Hıdırellez, kaynaklara göre Anadolu ya da Orta Asya geleneklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Hıdırellez hakkında birçok efsane olsa da en yaygın inanış darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ve denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas peygamberlerin her yıl 6 Mayıs’ta yeryüzünde bir araya gelmesi. Yılda bir kez karşılaştıklarına inanılan Hıdırellez gününde ise bu yüzden bol bol dua ediliyor ve dilekler tutuluyor.
Hıdırellez 5-6 Mayıs günü kutlanıyor çünkü gregoryen takvimi yani miladi takvime göre 6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini işaret ediyor. 8 Kasım ile 5 Mayıs arası ise kış mevsimini oluşturuyor. Bu yüzden 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece Hıdırellez kutlaması yapılıyor.
Hıdırellez 2024 yılında 5 Mayıs Pazar akşamı başlayacak, 6 Mayıs Pazartesi ikindi ezanında bitecek.
HIDIRELLEZ DİLEĞİ NASIL DİLENİR?
Hıdırellez dileği için birçok farklı gelenek bulunuyor. Aslında her şeyin özü niyet ve gönülden dua etmek olsa da elbette bugüne özel ritüellerin yapılması da insana kendini iyi hissettiriyor. Sen de Hıdırellez dileğini dilerken ne yapmalıyım diyorsan işte birkaç gelenek:
- Ateş yakıp üstünden atlamak: Anadolu inanışına göre ateş üzerinden atlamanın şifa verdiğine ve nazardan koruduğuna inanılıyordu. Bu yüzden her yıl Hıdırellez ateşi yakılır ve üstünden 3 kere atlanır. Elbette dikkatli olmak koşuluyla.
- Gül ağacına dilek asmak: Gül, Anadolu topraklarında bereket demek. Kırmızı rengin de şans getirdiğine inanılır. Bu yüzden kırmızı bir gül bulup toprağına dileğini bırakmak en güçlü Hıdırellez ritüellerinden biri.
- Dileği denize bırakmak: Dileğini sabah ezanından önce ektiğin yerden alıp denize atmalısın.
- Beyaz giymek: Hıdırellez günü beyaz kıyafetler giyerek doğayla iç içe olmanın da bolluk bereket verdiğine inanılıyor.