İnternet bağımlılığı nasıl gelişiyor?

Musa Altunsaray

Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi internet bağımlılığı da insana sinsice yaklaşır. Pek çok insanda her seferinde “ben bağımlı olmam” düşüncesi yaygındır. Bilişsel davranışçı model, sorunlu internet kullanımının, sorunlu düşüncelerden ve bilişlerle ilişkili uyumsuz yanıtı pekiştiren davranışlardan kaynaklandığını ileri sürer.(Davis,2001) Birçok çalışma da, aşırı internet kullanım bağımlılığının gelişmesinde depresyon, sosyal anksiyete ve madde bağımlılığı gibi, psikopatolojik vakaların etkili ve ilişkili olduğu ileri sürülmüştür. Psikopatolojik yatkınlık, kişinin sorunlu internet kullanımı alışkanlığının gelişmesine katkı sağlamanın yanında, eğilimini de artırmaktadır. (Ögel. 2017)

Kişinin internette sörf yaparken yeni bir teknoloji ile ya da ilgisini çeken bir durumla karşılaşması, onun internette daha uzun süre takılmasına yol açabilir. Bu bir pekiştirme sürecidir. Yeni denemeler olumlu sonuçlar verirse (ödüllendirici) pekiştirme süreci daha da artar. Bu durum bağımlılığı artırıcı bir nedene dönüşür. Örneğin; internette dolaşırken pornografiyi ilk kez keşfetmesi, şans oyunlarının oynanabileceğini ve hisse alım satımı yapabileceğini öğrenmesi, internet kullanımının gelişimsel boyutunda önemli bir etki oluşturabilmektedir.

İnternet bağımlılığı olan kişiler, çoğunlukla çarpıtılmış düşüncelere sahiptir. Bu tür düşünme biçimleri sorunlu internet kullanımının gelişmesine daha çok katkı sağlayabilmektedir. Kişinin kendisine güvenmemesi, kendinden emin olamaması nedeniyle; internet ortamında daha olumlu tepkiler aldığına inanması ve bu yüzden sanal alanda daha çok zaman geçirmesine yol açabilmektedir. Kişinin kendisi ile ilgili düşünceleri  “ben sadece internette iyiyim, internet dışında başarısızım, internet benim tek arkadaşım, internet bana saygı duyulan ve değer verilen tek yer gibi…” internet dünyasında daha çok kalmasına yol açabilmektedir.(Ögel,2012)

Yine bahis siteleri, bilgisayar oyunları, açık artırma siteleri, pornografi, borsa işlemleri ve çevrimiçi hisse servisleri gibi özellikli sitelerin kullanılması, internet bağımlığının gelişmesine etki edebilmektedirler. Çünkü buralarda geçirilen zaman aralıkları artmakla birlikte, pek çok ödülün elde edilmesi kullanımda sürekliliği artırmaktadır.

Bazen de interneti genel işlevleri ile birlikte, sosyal bağlamda kullanan bireyler vardır. Kişinin ailesi ve arkadaşları için çok kullanması, alış veriş bağımlılığının olması, sosyal yoksunluk içinde olması gibi durumlar, internet kullanımını artırmakla birlikte bağımlılığı geliştirebilmektedir. Bu tip kullanıcılara genel tip, sorunlu internet kullanıcısı olarak adlandırılmaktadır. Genel tip sorunlu internet kullanımı bağımlılığı olan bireyler bazen amaçsız bir şekilde internette sörf yaparak vakitlerini geçirirler. (sohbet odaları, sosyal medya hesaplarını sık sık kontrol etme gibi..)

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.