İzmir’deki deprem gerçeği ve emlak

Nur ALTUN

Geçmişte ve günümüzde yıkıcı etkileriyle sarsıldığımız deprem gerçeği ülkemizde depreme dayanıklı evler konusundaki faaliyet ve bilincin artması gerektiğini ortaya koymaktadır.

İzmir'de 30 Ekim 2020'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde 116 kişi öldü, binin üzerinde kişi ise yaralanmıştı. Depremde 17 bina yıkılırken binin üzerinde binada hasar oluştu. İzmir, tarih boyunca birçok depremle sarsıldı, harap oldu ve birçok defa yeniden inşa edildi. 1688, 1739 ve 1778'de meydana gelen depremler, İzmir'de büyük hasarlara yol açmıştı.

Araştırmaya göre, gayrimenkullerin piyasa değeri ve kira değerlerini etkileyen başlıca sebepler, salgın süreci ve konut kredi faiz oranlarındaki indirim kampanyasıyken, İzmir'de yaşanan deprem sonrası ana faktör deprem oldu.

Şu an eski binalarda ikamet edenlerin yeni binalara geçme talebinin de fiyatların artışında etken olduğu belirlenen çalışmada, stokların erimesi, güvenli yapıların satılması için yeni konutlardaki kredi faiz oranlarının eski binalara göre daha düşük olması, alınan teşvik önlemleri gibi faktörlerin de talebi artırdığı ve değerlerin yüksek oranda artmasına kaynak teşkil ettiği vurgulandı.

İzmir Depremi sonrasında gayrimenkul satışlarından yeni binaların tercih edilme oranı arttı. Ev sahibi olma hayali kuran insanlar özellikle İstanbul’da Gölcük Depremi’ni gören, malzeme kalitesi düşük binalardan uzak duruyor.

Deprem korkusunu yaşayıp, panikle acele etmeden, ev satın almayı ya da kiralamayı düşünenlerin dikkat etmesi gerekenler.

İlan sitelerinde ya da afişlerde binanın yaşı yazıyor olsa da doğruluğundan emin olunması gerekiyor.

Zaten internet sitelerinde ya da satıcının yanlış beyan verebildiğini birçok insan tahmin edebiliyor. Bu nedenle DASK Poliçesi de sorulabiliyor. Ancak DASK Poliçesi’nde de mülk ile ilgili tüm bilgiler beyana dayanıyor. Bu nedenle binanın yaşı, büyüklüğü, katı gibi durumlarda hata söz konusu olabilir. Özellikle depremden sonra bazı fırsatçıların bu hataları kasıtlı olarak yaptıkları ve ev alacak veya kiralayacak kişileri kandırmak için binayı yeni gösterdikleri anlaşıldı.

Nasıl öğrenilir?

Eski binaların dış cephe ve iç bölümlerine yapılan tadilatla yeni gibi gösteriliyor. Bu nedenle evin dış cephesine veya iç bölümlerine bakarak binanın yaşı ile ilgili yorum yapılmamalı. Binanın yaşını öğrenmek isteyenler ise şu önerilerde bulunabiliriz. Binanın bulunduğu ilçe belediyesi veya tapu müdürlüğünden o binaya ait yapı ruhsatı veya yapı kullanım izin belgesi sorgulanabilir. Bunun dışında yine belediyeden emlak beyan değerini gösteren belge talep edilerek bu belge üzerinde inşaatın bitiş tarihi öğrenilebilir. Tabi bu belgeler KVKK kapsamı gereği mülk sahibi tarafından talep edilmelidir. Bu yüzden ev alacak veya kiralayacak kişilerin evin sahibinden bu belgelerinden birini istemesi ve orada yazan inşaat bitiş tarihini dikkat etmeniz gereklidir.

Siz de kendi evinizin depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek için  "Evinizin Deprem Riskini Sorgulayın".

Sağlıklı kalın, güvende kalın...