Ekonomiyi yönetmek için dört temel politika vardır litaretürde: maliye politikası, para politikası, kalkınma politikası ve dış ticaret politikası. Esas itibariyle siyasi yönetimin sorumlu olduğu alanlar da bu başlıklardır aslında. Ama nedense para politikası hükümetlerden bağımsız olmalı denir hep uygulamada.
Merkez bankalarının sorumluluklarına bakıldığında ise paranın basılması, faiz oranlarının belirlenmesi, fiyat istikrarının sağlanması gibi siyasi sorumluluk gerektiren alanlarının tam da göbeğindeki konular olduğu görülmektedir. Daha ilginç olanı ise adı banka olmasına rağmen bildiğimiz anlamda bankacılık yapmayıp devlet içinde ikinci bir hükümet gibi davranan kuruluşlarıdır çağımızın merkez bankaları.
Nedense para denilen şey için hükümetlere dahi güvenilmemektedir demokratik sistemlerde. Mademki bu kadar güven gerektiren bir şey bu para konusu, öyleyse hiçbir şekilde güvensizlikle imtihan edilmemelidir merkez bankaları. Şeffaf, rasyonel, tutarlı, sağlam, hesap verebilir ve öngörülebilir olmalıdır kendileri.
Bildiğiniz gibi para konusu, bu yazımızdan çok daha geniş ve karmaşıktır. Bilgi edinmeye çalışsanız dahi tek bir kaynaktan öğrenmeniz imkansız gibi bir şeydir bu para denilen şey. Bana kalırsa çok da anlaşılsın istenmez bu para denen meret.
Bizim ülkemizde durum daha da bilinmez haldedir. Ömrü bürokraside geçen ünlü bir devlet adamımız, bankanın rezerv hesaplarında sorun olduğu haberini basına duyurarak, paraya olan güvenin ciddi oranda sarsılmasına neden olmuştur. Yani öncelikli görevinin güveni sağlamak olduğunu bilememiş ve büyük bir hata yapmıştır. Sonunda da guvernörümüz işini layıkıyla yapmaya çalışırken azledilen kahraman bir devlet adamı edasıyla ayrılmıştır görevinden.
Ne yazık ki gerçek ekonomiler, yanlış para politikaların sonucunda hiç yaşanmamış, adeta bir yalan durumuna düşebilmektedir. Bunu görmek için kur korumalı mevduat hesaplarına ayrılan kamu kaynağı ile tarım desteği için ayrılan kamu kaynağını karşılaştırmamız yeterlidir. Yani, para politikaları sonucunda çiftçimizin çocuğunu evlendirebilmesi hayal olmuş, ucuz mazot alabilmesi yalan olmuştur.
Merkez Bankamıza yeni başkan ataması hayırlara vesile olur, halkımızın alın terinin hakkı korunur ve hepimizin gündemi gerçek politikalar olur inşallah.