Bilindiği üzere, enflasyona karşı değer kaybetmeyen kalemlerin başında araçlar geliyor. Ancak, araçların işletmeler tarafından satın alındığı tarih ile içinde bulunduğumuz dönemdeki fiyatları karşılaştırıldığında, enflasyonunda etkisiyle fiyatları oldukça yükseldi. Araçların satışından kaynaklanan kazanç ise işletmelere kar olarak yansıtılmakta ve vergilendirilmektedir. Beklenmedik fiktif karlar ve buna paralel olarak ortaya çıkan yüksek tutarlı vergi işletmeleri başka arayışlara itmektedir.
Aslında bunun kestirme kesin bir çözümü var, YENİLEME FONU!
Yenileme Fonu Nedir?
Yenileme fonu, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (ATİK’ler) satılması sonucunda oluşan karın alınan aynı cins niteliğinde iktisadi kıymetin amortismanından düşülmek suretiyle vergi avantajı sağlayan bir uygulamadır.
İşletmeler bir yandan yenileme fonu aracılığıyla sattıkları iktisadi kıymetlere ilişkin kârın tamamından dolayı oluşacak vergi yüküne satılan dönemde katlanmamakta, diğer yandan ise vergi ertelemesi yapılarak ihtiyaç duydukları modernizasyon çalışmaları teşvik edilmektedir.
Ancak, yenileme fonu düzenlemesinden yararlanmak için bazı şartların sağlanması gerekiyor.
Fonun yasal dayanağı var mı?
Olmaz olur mu, tabi ki var. Yenileme fonu Vergi Usul Kanununun 328. Maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddede,
“Satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı, işin niteliğine göre zorunlu bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan doğan kâr, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte geçici bir hesapta tutulabilir. Bu süre içinde, satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı gerçekleşmezse, geçici hesapta tutulan kâr, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir.”
hükmü yer almaktadır.
Yenileme Fonu için hangi şartlar aranılıyor?
Yenileme fonundan faydalanılabilmesi için;
- Bilanço esasına tabi olunması,
- Yenileme fonuna konu olan (satılan) iktisadi kıymetin amortismana tabi olması,
- Alınacak olan iktisadi kıymetin, yenileme fonu ayrılan (satılan) iktisadi kıymetle aynı veya benzer nitelikte olması,
- Yenileme fonunun üç yıl içerisinde kullanılması,
- Şirket Yönetim Kurulu tarafından araç/araçların satılmasına, satılan araçların aynı veya benzer nitelikte nitelikte yeni araç alınmasına, araç satışından doğan karın pasifte yenileme fonu hesabına alınmasına yönelik karar alınması
gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen şartları sağlıyorsanız, araç satışından kaynaklı oluşan karı Özel Fonlar hesabına alarak, ödeyeceğiniz vergiyi erteleyebilir ve şirketinizde kayıtlı araçlarınızı yenileyebilirsiniz!
Özel Fonlarda Yer Alan Tutar Sermayeye İlave Edilebilir Mi?
Gelir İdaresi Başkanlığı, konu ile ilgili görüşünü verdiği bir özelgede şu şekilde açıklamıştır:
“Aktifinize kayıtlı araçların satışından elde edilen ve yenileme fonuna alınan satış karının, satışın yapıldığı takvim yılı dahil olmak üzere üç yıl içerisinde iktisap edilen araçların amortismanından mahsup edilmek suretiyle kullanılması icap etmektedir. Yenileme fonuna aktarılan satış karının, üç yıl içerisinde yeni bir iktisadi kıymet iktisabında kullanılmaması, bu süre içerisinde işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde veya yeni iktisadi kıymetin itfasının tamamlanması neticesinde fonda bir tutar kalması halinde söz konu tutarın kurumlar vergisi matrahına ilave edilmesi icap etmekte olup, kurumlar vergisinin ödenmesinden sonra ise söz konusu karın sermayeye ilave edilmesi mümkün bulunmaktadır.” (GİB. İstanbul VDB’nin 25.05.2016 tarihli ve 11395140-105-66620 sayılı özelgesi).
Özellikle son dönemde, işletmelerin aktifinde kayıtlı araçların piyasa değerleri enflasyonunda etkisiyle yükseldi.
Araç satışından kaynaklı beklemediğiniz vergi yükü ile karşılaşmak istemiyorsanız, yenileme fonu uygulaması tam size göre.