Ne kadar çok kullanıyoruz günlük hayatımızda “şey” kelimesini kendisi küçücük ama kullanıldığı alan o kadar geniş ve büyük ki…
Hiç düşündünüz mü? Bir cümlede hem ismin, hem nesnenin, cansız varlıkların, maddenin, eşyanın birçok şeyin (burada bile kullandım)yerini tutabilen kaç kelime var ki dilimizde. Sıkıştığımızda hemen sarılırız ŞEY diye
İşte bu açıdan baktığımızda “Şey” öyle bir şeydir ki ;her şeyin yerini tutabilen, kendi başına bir anlamı olmasa da cümle içinde her anlama gelebilen bir ŞEY’dir. Aslında hepsini düşündüğümüzde ŞEY felsefi bir kavramdır. Hiçbir zaman tam olarak çözülemeyecek olan bir kelimedir. Sırdır. Zira ŞEY; bir anlatıya göre, hiçbir şeydir, hiçbir şey olduğu için de her şeydir.
Başına getirdiğiniz bir kelimenin anlamında ne kadar büyük değişiklikler yaratabilirsiniz tek bir “ŞEY”le. Örneğin "her" kelimesi getirildiğinde şey in başına kapsama alanı çok genişleyen her şey oluveren bir şeydir. Oysa başına ”hiçbir” kelimesini getirdiğinizde hiç olan Yok olan bir ŞEY...
ŞEY in sözlük tanımına baktığımızda ise;
Elle tutulabilen cansız varlık, nesne, madde, eşya.
Genellikle o anda anımsanamayan ad ya da sözcük yerine kullanılan sözcük
Madde, eşya, söz, olay, iş, durum vb.nin yerine kullanılan, genellikle belirsiz anlamda söylenen bir söz. Kararsızlık ifade biçimi “Bana sen pek çok şey öğrettin”
Sözlükte yerini almış tek başına bir kelimedir ve kelimelerle birleşmeden ayrı yazılır. Tanımı ne olursa olsun hayatımızın içinde çok kullandığımız bir kelime olan bu “ŞEY” i sürekli kullanır Ve alışkanlık haline getirirsek o zaman kendimizi geliştirmek yerine geriletme eğilimine gireriz ki. Bu da ileriye dönük hiç güzel bir sonuç vermez diye düşünüyorum.
Şeyle ilgili anılardan hafızamda kalan ŞEY’E dair ŞEY Ortaokuldayken Türkçe öğretmenimin “çocuklar şey kelimesini mümkün olduğunca kullanmamaya çalışın çünkü şey kelimesini kullananlar az okuyanlar, dili çok gelişmemiş olanlar, kendisini tam ifade etme yeteneği olmayanlardır.” diyen tembih sözleri olmuştur. Ve ilerleyen yıllarda şey kelimesini çok kullanan insanları görünce az okuyorlar kendilerini ifade edemiyorlar algısıyla birlikte, onlara karşı güvenimin azaldığını görmüşümdür. Az kelimeyle kendini ifade etmeye çalışan yabancıların Türkçe konuşma gayretlerindeki kurtarıcı gibi gelmiştir hep bana ŞEY kelimesi.
Bir anımda üniversite yıllarımdan var ŞEY’e dair aklımda kalan. Doçent bir hocamız derste sürekli ŞEY kelimesini kullanıyordu. Bu durum her geçen gün bizim daha bir dikkatimizi çekmeye başlamıştı. Yine bir dersimizde o günkü konuyu anlatırken bir arkadaşımız ders başından sonuna kadar hocamız her ŞEY dediğinde not etmiş 40 dakikalık bir derste 56 kez ŞEY kullanan sevgili hocamız “ŞEY”ci hoca olarak hafızalarımızda bu şekilde yer etmişti. Demek ki o günkü dersteki bu anımız zaman su gibi akıp geçecek ve bugünlere gelip bu yazıda yer almak içinmiş.
Kullanılmasına kesinlikle karşı çıkan Türkçe öğretmenine bile “şey diye bir şey yoktur saçmalamayın ”derken dahi ŞEY kelimesini kullandıracak kadar günlük hayatın içine girmiş söz olan bu “ŞEY”, biz kullanmamak için gayreti elden bırakmasak ta tek başına bir kelime olduğunu da kabul etmemiz gereken bir ŞEY’dir unutmamanız temennisiyle.