Türkiye NATO zirvesiyle beraber, AB üyeliği süreci için önemli adımlar attı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları İsveç'in NATO üyeliği için Türkiye'nin onayını beklemesi, Erdoğan'ın onay şartı için AB üyeliğini gündeme getirmesi, tüm Avrupa'da yankı uyandırdı. İşte yoğun geçen bu sürecin tüm detayları...
''ÖNCE GELİN, TÜRKİYE'NİN AVRUPA BİRLİĞİ'NDE ÖNÜNÜ AÇIN''
11-12 Temmuz tarihlerinde Litvanya'da düzenlenecek NATO Zirvesi için liderler Vilnius kentine gitti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da kente gittikten hemen sonra sosyal medya hesabından bir paylaşımda bulundu. Türkiye'nin AB'de önünün açılması gerektiğini belirten Erdoğan, "Türkiye'yi 50 yılı aşkın bir zamandır AB kapısında bekleten ülkelere sesleniyorum: Önce gelin, Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde önünü açın; biz de Finlandiya'nın önünü nasıl açtıysak İsveç'in de önünü açalım. Litvanya ziyaretimizin ülkemiz, ittifakımız ve bölgemiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum." açıklamasında bulundu.
Bu açıklamanın sonrasında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg destek verdi:
"50 YILDIR AB KAPISINDA BEKLETİLEN BİR TÜRKİYE VAR"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vilnius'a doğru yola çıkmadan havalimanında yaptığı açıklamada, "Bize verilen sözlerin tutulmasını istiyoruz. Önce Avrupa Birliği'nde Türkiye'nin önünü açın biz de İsveç'in önünü açalım. 50 yıldır AB kapısında bekletilen bir Türkiye var." diye belirtti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Stoltenberg, "Türkiye'nin AB'ye üyelik isteğini destekliyorum." dedi.
“İKİ SÜREÇ BİRBİRİNE BAĞLANMAMALI''
Almanya Başbakanı Scholz “İsveç, NATO üyeliğinin tüm şartlarını yerine getiriyor. Türkiye’nin AB üyeliği onunla bağlantılı değil” dedi.
TÜRKİYE'NİN TALEBİNE SICAK BAKMIYORLAR
NATO zirvesi öncesi gazetecilerin sorularını yanıt veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Önce gelin Türkiye’nin Avrupa Birliği’nde önünü açın, ondan sonra biz de Finlandiya’yla ilgili nasıl onun önünü açtıysak, İsveç’in de önünü açalım” ifadelerini kullandı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise Erdoğan'ın açıklamasına yönelik, Türkiye’nin AB üyeliğiyle İsveç’in NATO üyeliğinin bağlantılı olmadığını söyledi. Deutsche Welle’nin aktardığına göre Scholz şunları söyledi: “İsveç, NATO üyeliğinin tüm şartlarını yerine getiriyor. Diğer konuysa (Türkiye’nin AB üyeliği) onunla bağlantılı değil. Bu yüzden, ikisi bağlantılı olarak görülmeli diye düşünmüyorum.”
Avrupa Komisyonu da iki üyelik arasında bağlantı kurulmasına karşı çıktı. Reuters’ın aktardığına göre komisyonun sözcüsü “İki süreç birbirine bağlanmamalı. Her aday ülkenin katılım süreci, o ülkenin yeterliliklerine bağlı” dedi.
TÜRKİYE'DEN NATO İÇİN İSVEÇ'E ONAY...
NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson bir araya geldi. Kritik toplantının ardından açıklama yapan Stoltenberg, İsveç'in NATO üyeliğinde mutabakata varıldığını belirterek, "Cumhurbaşkanı Erdoğan, kararı Meclis'e götürecek." ifadelerini kullandı.
Stoltenberg'in açıklamaları şu şekilde:
"Sayın Erdoğan, İsveç'in üyeliği konusunda kararını verdi. Bu bizim ortak açıklamamızda var. Bu aslında bir müzakere değil. İsveç'in yapmış olduğu kanun değişikliklerinin hayata geçirilmesi, Madrid'deki taahhütlerin hayata geçirilmesi ile alakalı. Türkiye İsveç'in katılım protokolünü TBMM'ye sunmaya karar vermiştir deniliyor. Neticede baktığımız zaman, daha önce mutabık kaldığımız farklı unsurların hayata geçirilmesi söz konusu. Türkiye ve İsveç'in endişelerini göz önüne alarak ortak bir yol bulduk.''
İSVEÇ, TERÖR ÖRGÜTLERİNE DESTEK VERMEYECEK
Türkiye, İsveç ve NATO'nun Vilnius'taki üçlü görüşmesinde, İsveç'in terör örgütü YPG/PYD ve FETÖ'ye destek vermeyeceğini yinelediği bildirildi.
Türkiye, İsveç ve NATO görüşmesinde, müttefikler arasında savunma ticaret ve yatırımlarında yaptırım olmaması ve engellerin kaldırılmasına yönelik çalışmakta mutabık kalındı.
AB ÜYELİK SÜRECİNE AKTİF DESTEK!
Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine onay vermesinin ardından üçlü zirvede çıkan bir diğer karar ise İsveç'in Türkiye'yi AB sürecinde aktif destekleyeceğinin bildirilmesi oldu. Türkiye, İsveç ve NATO görüşmesinde İsveç'in, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye ile İsveç arasında ikili güvenlik mekanizması kurulacağını bildirirken, NATO tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atanacağını açıkladı.
AB üyesi olarak İsveç, Türkiye'nin AB sürecini, vize serbestisini ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi çabalarını destekleyecek. İlk kez Terörle Mücadeleden Sorumlu Özel Koordinatör atayacağız. İsveç'in NATO üyeliği tarihi bir adım olacaktır. Terörizme karşı nasıl birlikte çalışılacağı konusunda uzlaşıldı. Bu hem Türkiye, hem de tüm NATO ittifakı için önemli. Türkiye'nin onay işlemi hakkında ayrıntıları ben veremem. Şunu kesin olarak söyleyebilirim ki Cumhurbaşkanı Erdoğan en yakın zamanda onay işlemini gerçekleştirecektir. Macaristan, İsveç'in üyeliğini son onaylayan ülke olmayacaklarını vurguladı. NATO, terörizme karşı farklı şekillerde, farklı yöntemlerle birlikte çalışmaktadır."
YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI VE VİZE SERBESTİSİ
Türkiye, İsveç ve NATO görüşmesinde İsveç'in, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi.
Üst düzey Türk yetkili ise Vilnius'taki üçlü toplantıda Türkiye'nin, yaptırımların kaldırılması ve vize serbestisi dahil AB sürecine ilişkin tam destek aldığını söyledi.