Doğal hayatta, geri dönüşümün vazgeçilmez canlılarından biriside solucanlardır. Bu canlılar doğal ayrıştırıcılar ve iyileştiricilerdir. Solucanların bu özelliklerinden yararlanılarak dünya genelinde yaklaşık 70 yıldan beri, Ülkemizde ise 20 yıldır ticari gübre üretilmektedir.
Solucan gübresi üretiminde en çok tercih edilen solucan türü Kırmızı Kaliforniya Solucanı olarak kabul edilir. Hızlı üreyen, yaşam alanını terk etmeyen ve yüksek miktarlarda gübre üretebilen bu solucan türü ülkemizdeki solucan üretim tesislerinin neredeyse tamamında kullanılır. Solucanlar, organik atıklar ve hayvan dışkılarını sindirirken bu ürünlerin içerisinde bulunan zararlı bileşenleri de temizlerler. Bununla birlikte solucan dışkısının pH değeri bitkiler için mükemmel olarak tanımlanır.
Solucanların sindirim sisteminde bulunan Sölom Sıvısı, doğal atıkları bitkilerin kullanabileceği forma dönüştürebilme özelliğine sahiptir. İlaveten sölom sıvısı içeren solucan gübresi içerisinde oldukça fazla olan besin yapıları daha uzun sürede toprağa salgılanmakta ve böylece bitkiler daha uzun süre beslenebilmektedir. Elde edilen solucan gübresinin içeriğine işleyen sölom sıvısı kullanıldığı yer olan topraktaki patojenleri baskılayarak bitkileri korumakta ve bitki direncini artırmaktadır. İnsan sağlığı açısından da ilgi çeken bu sıvı hücre yenileyici ve onarıcı özelliği sayesinde tıbbi ve kozmetik sanayisinde kullanılmaktadır.
Toprağın iyileşmesine yardımcı olan solucan gübresi üzerinde yetişen bitkilere de oldukça değerli özellikler kazandırmasından dolayı organik tarımın temel gübre ihtiyacını karşılayabilecek durumdadır.
Solucan gübresinin düzenli kullanımında topraktaki organik madde miktarını arttıracağından toprakta daha önce kullanılmış kimyasal gübre atıklarının oranı zamanla düşeceğinden hem toprak temizlenmiş olur hem de özelliği gereği su tutma kapasitesi yüksek olan solucan gübresi daha az sulamayı gerektirmekte ve böylece daha az sulama maliyeti oluşturmaktadır.
Sıvı solucan gübresi veya çayı; bu katı gübrenin en az 24 saat bekletilmesi ile elde edilen bir sıvıdır. Sıvı gübre elde ederken faydalı olan mikro mantarların ve faydalı bakterilerin gelişmesini sağlayacak şekilde sıvı elde edilmesi oldukça önemlidir. Elde edilen sıvı gübre bitkilere püskürtme ile yapraklara ve damlama ile toprağa verilebilir.
Birde solucan gübresi elde etmek maksadıyla özel yerlerde belli yiyeceklerle beslenen solucanlar yanında birde tarım topraklarda yaşayan solucanlar vardır. Toprak solucanları faaliyetlerini gece yerine getirirler. Toprağa atılan ve çürümeye başlayan bitki artıklarını, gece açtıkları kanallara taşıyarak beslenirler. Beslenmeleri sonucunda dışkılarından humus oluşur ve oluşan bu humus toprak verimliliğinin artmasında önemli rol oynamaktadır.
Bahçe topraklarının bir metrekaresinde ortalama 400 adet civarında solucan bulunur ve bu solucanlar bir yılda 2,5 kg humus yaparlar. Bunun yanında solucanlar, toprakta daima yeni kanallar açarak toprağı havalandırır ve yağmur sularının birikmesini sağlarlar. Toprak canlılarının etkileyen faktörlerden biri de kullanılan tarım ilaçlarıdır. Doğrudan toprağa uygulanan tarım ilaçlarının yanında, direkt bitkilerin yeşil aksamına püskürtülenlerin yaklaşık %50’si toprağa ulaşmaktadır. Bu durum toprak solucanları açısından değerlendirilecek olursa; ilaç toprak üzerinde kaldığı sürece pek zararlı olmamakta, uygulama sonrasında yağan yağmur veya yapılan sulamalarla gözeneklerde bulunan ilaç kalıntıları solucanlara ulaştığında zarar vermektedir.