Tarımda kamudan ve çiftçiden kaynaklanan birçok yapısal sorun bulunmaktadır. Bu sorunların, taraflardan birinin gayreti ile çözülmesi mümkün olmayıp her iki tarafın aynı niyeti taşımak üzere sorunlara el atması gerekmektedir.
Her biri bir kitapta bahsi konusu olabilecek kadar derin detayları olan bu sorunları ana başlıkları ile özetleyecek olursak, aşağıdaki şekilde izah edebiliriz.
A. KURUMSAL GÜVEN VE İŞ İLİŞKİSİ
1. Bütün çiftçiler, tarıma hizmet eden kamu kurumlarına güvenmeli ve itibar etmelidir.
2. Bütün çiftçiler, bir sonraki ayın planlamasını yapmak üzere, ayda bir defa ilçe/il tarım müdürlüklerine gitmelidir.
B. ÖRGÜTLENME
1. Kurum ve yetki kargaşası giderilmeli; bütün örgütler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulmalıdır.
2. Örgüt kargaşası giderilmeli; ekonomik amaçlı örgüt, tek bir tip örgüt olmalıdır.
C. VERASET
1. Veraset işlemleri cebren yapılmalıdır.
2. Yasal ve carî masraflar; cebren, gayrimenkul satışı, ürün satışı ya da desteklemelerden kesmek suretiyle alınmalıdır.
Ç. SİGORTA
1. Çiftçi, hayvan ve ürün sigortası cebren yapılmalıdır.
2. Yasal ve carî masraflar; cebren, gayrimenkul satışı, ürün satışı ya da desteklemelerden kesmek suretiyle alınmalıdır.
D. DESTEKLEME
1. ÇKS kaydı yapıldığı/Üretim kararı bildirildiği an işlemler başlamalıdır.
2. Üretim dönemi başında avans olarak ödenmeli ve hasat sonunda mahsuplaşılmalıdır.
3. Desteklemeler, veraset ilâmına bakılmaksızın, araziyi işleyene verilmelidir.
E. ÜRÜN KONTROLLERİ
1. Parseldeki ürün tespitinde, “harita veri tabanı ile entegre olmuş” dronlarla video ve fotoğraflamalar yapılmalı, daha önceki bütün kırtasiye işlemleri kaldırılmalıdır.
2. Özellikle yem bitkilerindeki tam kontrol başta olmak üzere, arazi kontrolleri bu şekilde yapılmalıdır.
F. DEPOLAMA
1. Normal ya da soğuk hava depolamalarına hibe ve faizsiz kredi verme politikalarına ağırlık verilmelidir.
2. Her ürün için belirlenen bir program dahilinde, Ocak ayından itibaren stokların kademeli olarak boşaltılması zorunlu olmalıdır. Müşteri bulamadığını belirtenlerin malı, TMO ve tarım kredi tarafından alınmalıdır.
G. KREDİ VE HİBE
1. Kooperatif bölge birlikleri, “üretim havuzu / Ocak” niteliğinde öncül hâle getirilmelidir.
2. Faizsiz ve uzun vadeli kredi ile daha yüksek oranda hibe verilmelidir.
3. Zorunlu teknik danışman istihdamı, çalışan ve üretim faktörlerine sigorta zorunluluğu, bir devlet temsilcisinin bulunduğu şeffaf personel istihdamı ve yönetimi gibi hususlara yer verilmelidir.
Ğ. İÇ VE DIŞ PAZAR YÖNETİMİ
1. Depolama hizmeti; ürünlerin değerinin korunması, zayiatın azalması, daha uzun sürede piyasa kalması ve bulunur olması için piyasanın vazgeçilmez bir unsurudur.
Devletin hem çelik silo hem de soğukhava depolarını hibe, teşvik ve sübvansiyonlu kredi verip hem de Stok yerlerini basması bir çelişkidir.
Bu nedenle stokçuluk, suç olmaktan çıkartılmalıdır.
Ama; Üreticiler dâhil depolama yapanların kayıt altına alınması, kayıtdışı depolama yapanların mallarına el konulması, depodaki ürünlerin kademeli olarak zorunlu çıkış yapılması gibi stokçuluğu önleyici tedbirler alınmalıdır.
2. Yurtdışından hayvan ve et alım talebi geldiği hâlde, ihracat izni verilmemesi nedeniyle bu talepler karşılanamamaktadır.
Hayvan ithalatı ve ihracatı denetimli olarak serbest bırakılmalı, bu konudaki sansasyonlar önlenmelidir.
Hayvan ve et ihraç edecek olanlara; “dâhilî işleme rejimi” kapsamında yurtdışından damızlık ve besilik hayvan takviye etmek, en az %40 yerli hayvanlardan yetiştirmek şartıyla hayvan ve et ihracat izni verilmelidir.
Bu uygulamanın bir örneği, un ve unlu mamullerde başarılı şekilde uygulanmaktadır. Yeterli miktarda buğday yetiştirmeyen ülkemiz, un ve unlu mamuller ihracatında dünyada ilk 3 içinde yer almaktadır.