Adı üzerinde, Toplu Konut İdaresi (TOKİ); planlı konut, denetimli konut, fakiri, orta gelirliyi konut sahibi eden bir kuruluş olarak biliniyor. Ancak gelin görün ki hiç adı gibi değil.
Çünkü anapara ödemesi yıllar sonra başlıyor. 15 yıl taksitle alınan konutun anapara ödemesi tam 10 yıl sonra başlıyor. Yani 10 yıl faizinde faizini ödeyerek, tam bir tefeci faizi uygulanıyor. TOKİ ödemelerinde tamtamına izahı budur başka tarifi olamaz.
TOKİ projeleri istisnalar hariç hazine arazilerine, meralara, yaylaklara yapılıyor. Arsa maliyeti sıfır ancak konut fiyatı tam bir sistematik soygun düzeni, hazine arazileri üzerine inşa edilen bu konutların yapımı da en ucuz fiyatı veren müteahhide veriliyor. Müteahhit de en ucuz fiyatı veren taşerona veriyor işleri.
Soruyoruz şimdi: Niçin en iyi yapacak olana değil de en ucuz teklif verene veriliyor? Birincisi, izaha muhtaç bir durum. İkincisi ise en ucuz fiyatı veren müteahhit haklı olarak yüksek kırımla aldığı işi en ucuz işçilikle, en ucuz malzemeyle inşa ediyor konutları. Buradan kalite standardına uygun değil, uydurulmuş olan konut çıkıyor ortaya...
TOKİ’den konut alan vatandaş kullanılan malzeme 3. sınıf olduğu için taksit ödeme süresince hem yüksek faiz eklenmiş taksit ödüyor hem de parkesinden, mutfağına, banyosundan, ıslak zeminine, lavabosundan, kapısına hepsini sırayla değiştirmek zorunda kalıyor, buda ikinci bir maliyet daha getiriyor. Dolayısıyla TOKİ’den konut alan vatandaş, yüksek faizli taksit ödemesi, konutta kullanılan ucuz malzemelerin değişimi olmak üzere katmerli bir bedel daha ödüyor, ödemek zorunda kalıyor. İkinci defa mağdur oluyor TOKİ’den ucuz konut aldığını düşünen vatandaşlar.
O zaman bunun adı ucuz konut mu oluyor? Bunun adı bizce vatandaşı borç batağına yuvarlama projesi olmalı TOKİ’nin adı.
Bir anket yapılsın, ödemelerin yüksekliğinden ve orantısızlığından kullanılan malzemelerin kalitesizliğinden şikayeti olmayan tek kişiye rastlayamazsınız. TOKİ’nin yüksek ödemeleri dar gelirli vatandaşın kanayan önemli yaralarından birisidir ve en az 5 milyon insanı yakından ilgilendiren bir sorundur. Sorumlu ve yetkili olanları bu konuya çözüm bulmalarını bekliyor TOKİ’den konut sahibi olan vatandaşlar.
Yılda iki defa taksit ödemesi artan bir düzen kurulmuş vaziyette. Efendim memur maaşına göre artış, peki memur olmayan birçok kişi neden aynı kategoride değerlendiriliyor Titan Sistemi gibi her yıl iki defa artan ödeme düzeni doğru bir yöntem değildir. Vatandaş 500 TL taksitle başlıyor, 5.000 TL taksitlere çıkıyor, bu yöntemle herkes duvara tosluyor vatandaş. TOKİ’den ucuz konut sahibi oluyor, sadece iddia olarak kalıyor. Gerçeklerle uzaktan bile alakası yok. TOKİ’den ucuz konut sahibi olduğunu kabul eden tek kişi bulamazsınız. Taksitini gününde ödeyeni de mumla ancak bulursunuz. Üzerine basarak ve altını kalın çizgilerle çizerek belirtiyorum ki, TOKİ ödemeleri acil çözüm üretilmesi gereken bir sorundur. Önlem alınmazsa TOKİ vatandaştan bu konutları iade almak zorunda kalır, olan yine tabii ki katmerli ödeme yapan vatandaşa olur.
TOKİ Konutları ve ödemeleri nasıl olmalı derseniz.
İşte çözüm önerilerim;
1- Kaliteli malzeme kullanılarak yapılan konutların maliyetinin üzerine %25 kar konarak,
2- Taksit ödemeleri 1.000-1.500 TL arası bir rakama sabitlenerek program yapılırsa vatandaş ucuz konut sahibi olur.
Şu haliyle içi hep yenilenen, ucuza mal edilmiş ve pahalı satılan fiyattan ve tefeci faizinden acilen vazgeçilmelidir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine ve TOKİ İdarecilerine ve konuyla ilgili en üst düzeydeki önerimdir, TOKİ’den konut alanların ortak talebidir, ortak sesidir.