Bolu, tarihi mekânlarıyla zengin bir Anadolu bölgesidir. Bolunun Seben ilçesinde M. Ö. 1200 yıllarında (başka kaynaklarda M.Ö. 3bin 200yıl önce denir) Frigler tarafından yapıldığı düşünülen kaya evleri bir mucizeyi hatırlatır. Kayanın içerisini oymuş Frigler burada 3, 4, 5 katlı evlerde yaşadıkları söylenir. Fakat bu evlerin tarihi çok kadimdir, 3 bin 200 yıllık tarihi kaya evleri şimdiye dek kapalı kavanoz içinde korunan çiçeğe benziyor. Bir başka Avrupa ülkelerinde olmuş olsaydı, örneğin İtalya’da, burayı dünya turizm cennetine çevirmiş olacaklardı. Bolunun Seben ilçesinin cesur Belediye başkanı kollarını sıvadı ve işe koyuldu, “bu cennet mekânını turizme kazandıracağım”, dedi ve kaynakça aramaya başladı. Doğru, İlçenin Solaklar köyü koynundaki kaya evlerinin turizme kazandırmak düşüncesi on yıl önce çalışmalar başlatılsa da ileriye bir adım atılamadı.
Seben Belediye Başkanı Süleyman Özbağ başkanlığında hazırladıkları proje Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) tarafından desteklenen 800 bin lira değerindeki proje tamamlandı. Sonunda tüm taraflar şunu anladılar; bölgeye gelen turist sayısının artması hem de gelenlerin daha güzel vakit geçirmeleri için hareket etmeliler. On yıl önceden tasarlanmış proje Başkan Süleyman Özbağ’ın iyi niyet sergilemesi, koşturmaları sayesinde sonunda gereken kaynakça bulundu. Projemiz onaylandı ve MARKA'dan 553 bin liralık hibe desteği kazandık, Özbağ ekledi. “Bu Seben’imize, Bolu’muza, ülkemize hayırlı olsun diyoruz. İnşallah bahar ile birlikte çalışmalarımız başlayacak. Ormandan kiraladığımız bir alana (bizlere gösteriyor) taş restoran yapacağız. Mevcut restoran alanı daha büyük bir hale gelecek. 100-150 kişinin aynı anda yemek yiyip toplantı yapabileceği bir alan olacak. Mevcut restoranımızın olduğu alanı özel konuk alanı gibi dizayn (tasarım) edeceğiz."
TÜRKSOY TARİHİ PROJEYE İMZA ATTI
Tam kaynakça bulunurken TÜRKSOY ile kardeşlik bağlarını pekiştirmeye can atan Bolu Büyükşehir Belediyesi ve Seben Belediyesi işbirliği yaptılar. Bölgenin ileride dünya turizmine açılacağını düşünürken tecrübeli, deneyimli ve ileriye dönük fikirleriyle aralıksız projeler zincirini gerçekleştiren TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ilginç bir teklifte bulundu. Seben’de dünya müzik literatürüne dâhil olmuş Türk devletleri bestecilerinin isimlerini ebedileştirmeyi amaçlıyordu. Ve dikilecek yeni turistik evlere dünya şöhretli bestecilerin soyadları verilsin, teklifini ileri sürdü. Böylece buraya gelecek yabancı turistler buralarda yaşayacaklar, bestecilerin müziklerini dinleyecekler ve ülkelerine döndüklerinde bu isimleri ve müzikleri kendileriyle götürecekler. Muhteşem idea, Bolu Belediyesi tarafından sıcak karşılandı, hemen işe koyuldular. İleriye dönük bakarsak proje sosyal yönden büyük ehemmiyete maliktir. Sadece bestecilerin isimleri yazılacak kütük evler inşa etmekle yetinmek olmaz; bölgenin güzelleştirilmesi, buraya gelecek turistlerin zevklerini okşayacak güzellikler yaratmak gerekiyor. Çevredeki dağların eteklerini süslemek, etrafın estetik görsel görünümünü de düşünmek gerekecektir. Seben Belediye Başkanı çalışkan, ileri görüşlü kardeşimiz bunları da düşünmüştür. Buna göre kütük evler yapılırken, kaya evlerinin restore edilmesi ve alanın peyzajı için proje hazırlanmıştır, diyor.
Nisan’ın 24-de Türk Devletlerinden gelmiş bayan bestecilerle birlikte TÜRKSOY ekibi olarak Bolu’ya gidiyoruz. Türk devletleri Bağımsızlıklarının 25. Yılını kutladığımız günlerde Prof. Düsen Kaseinov’un bu ilginç teklifi kardeş Türk devletlerin ortak kültüre sahip olmalarının da bir göstergesi olarak da büyük hadisedir. Sovyet döneminde bütün Respublikalarda devlet tarafından yaratıcı insanlar için özel yaratıcılık merkezleri inşa olunmuştu: besteciler, yazarlar, ressamlar, gazetecilerin yaratıcılık merkezlerinde her yıl bir ay oralarda bulunur, yeni eserler yazıyorlardı. Özellikle Moskova’daki besteciler mekânı daha çav çavlıydı, her türlü olanakları vardı.
TÜRKİYE’DE BİR İLKTİR
Bu ananeyi Türkiye’ye ilk getiren Sayın Kaseinov’dur ve şahsını bu başarısından dolayı da özel kutlamamız lazım. Seben Belediyesi’nde resmi açılış oldu. Meydanda bu bestecilerin resimleri ve isimleri yazılı tabelaya baktık. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Başkurdistan (R.F.), sonra bestecilerin isimlerini taşıyan kütüklere baktık; ahşaptan zevkle inşa olunmuş evleri inceledik. Çift yataklı tek odada televizyonu, banyosu ve balkonu da vardır. Daha güzeli olama, derim.
Tarih olarak Bolu zengin geçmişe sahiptir. Gelen yazımda Köroğlu’nun meskeni olan Nevruz Dağı ve Seben’in M. Ö. tarihini detaylı anlatacağım, ama şimdi sadece Türk dünyasının medarı iftiharı ve duayenleri sayılan ünlü bestecilerimizin adları verilmiş kasabayı anlatacağım. Bu evleri tek-tek dolaştık. İçimde kurur ve kıvanç hisleri yaşadım. İlk Garayev’in evine baktık. Onun müziği Nevruz Dağı’nın eteklerine yayılıyor, karşıda Frigiylerin oydukları kaya evlere akıyordu… Aslinde iki yüce dağların arasındaki meydanda dururken kendini tarihin ta kadimlerindeymiş gibi his ediyorsun. Büyülenmemek mümkün değil, eski tarih alıp seni geçmişin koynuna atıyor. Yanımda Süleyman Özbağ duruyordu. “Hocam, Özbağ dedi, Bolu kültür ve turizm kenti olurken Seben'in de turizme açılacağını, gölgenin gelişeceğini umut ediyorum. Bolu Belediye Başkanımız Sayın Alaaddin Yılmaz’ın önderliğinde yaptığımız buradaki evlerimize Türk bestecilerimizin isimlerini verdik. Bundan çok memnunuz. İleride Seben’imiz sanatsal yönden de Sayın Düsen beyin önderliğinde yurt dışında da tanıtılmasını gerçekleştireceğiz. Öten yıllarda kültürlerarası sanat festivalleri düzenledik, ressamlarımız gelip burada resimler yaptılar, önümüzdeki süreçte bestekârlarımızı da ilçemizde ağırlayacağız, onlar da güzel eserler yaratacaklar”. Azerbaycanlı Gara Garayev, Kazak-Erkegali Rahmadiyev, Kırgız - Kaliy Moldobasanov, Türkmen - Nuri Halmamedov, Başkurd - Zagir İsmagilov ve Tatar - Nazib Jinanov'un ve Türkiye’den Ulvi Rcep Erkin’in isimleri yazılmış, resimleri vardır.
Türksoy Genel Sekreteri, Prof. Düsen Kaseinov şöyle dedi: “Benim için bu tarihi mekanda, özellikle “Köroğlu’nun ayak bastığı tarihi topraklarda gerçekleştireceğimiz yeni projeler; Türk devletlerinden gelecek yıldız sanatçılar, besteciler, ressamlar, heykeltıraşlar sayesinde ortak kültür değerlerimize sahip olduğumuzu buradan bir daha dünyaya tanıtacağız. İftiharla diyorum ki, TÜRKSOY ile Bolu Belediyesi’nin ev sahipliğinde aynı dili konuşan Türk dünyasının sanat ustaları ile birlikte pek çok başarılı çalışmalar yaptık. Bu vesileyle Bolu Belediye Başkanımız Sayın Alaaddin Yılmaz’a da teşekkürü iletiyorum. Kaseinov, kültürel ve sanatsal faaliyetlerin arttırılması için umutlu olduğunu vurguladı. “Türk Dünyasına yapmış olduğu üstün hizmetler anısına TÜRKSOY onur madalyası takdim ettiğimiz “Hocaların Hocası” Prof. Dr. Halil İnalcık’ın adını taşıyan bu mekânın hayat bulması sayesinde Köroğlu’nun topraklarındaki ortak kültür ve sanatsal etkileşimimiz yeni bir ivme kazanacaktır”.
Devamı var…