ÖZEL HABER: ESRA SARI
Yazları sık görülen güneş çarpması ve sıvı kaybına bağlı rahatsızlıklardan korunmak için beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerekiyor. Diyetisyen Gözde Dinçel, "yaz beslenmesi" ile ilgili önerilerde bulundu.
anadolugazete.com.tr'nin sorularını cevaplayan Dinçel, "Sıcaklıkların artması vücudumuzun su kaybını artırırken, enerji seviyelerimizi de etkileyebilir. Bu nedenle, yazın beslenme düzenimizi hafif ve dengeli tutmak en doğru yaklaşımdır. Ağır ve yağlı yiyecekler sindirimi zorlaştırarak rahatsızlık verebilir. Bunun yerine, taze sebzeler, meyveler ve lif oranı yüksek besinleri tercih etmek sindirim sistemimizi rahatlatır." dedi.
Yaz mevsimi geldi. Hava sıcaklıklarının artması birçok kişiyi mağdur ediyor. Peki, yaz mevsiminde nasıl beslenmeliyiz?
Yaz mevsiminde beslenme alışkanlıklarımızı sıcak havaların getirdiği zorluklara uygun hale getirmek, sağlıklı ve enerjik kalmamız için oldukça önemlidir. Sıcaklıkların artması vücudumuzun su kaybını artırırken, enerji seviyelerimizi de etkileyebilir. Bu nedenle, yazın beslenme düzenimizi hafif ve dengeli tutmak en doğru yaklaşımdır. Ağır ve yağlı yiyecekler sindirimi zorlaştırarak rahatsızlık verebilir. Bunun yerine, taze sebzeler, meyveler ve lif oranı yüksek besinleri tercih etmek sindirim sistemimizi rahatlatır ve vücudumuzu serin tutar.
Öğünlerimizi sık ve küçük porsiyonlar halinde düzenlemek, uzun aralıklarla büyük porsiyonlar tüketmekten daha sağlıklıdır. Bu, kan şekerimizin dengede kalmasını sağlar. Ayrıca, yaz aylarında protein kaynakları olarak ızgara tavuk, balık ve baklagiller gibi besinleri tercih etmek, kas kütlemizi korumamıza yardımcı olur. Yanına salata ve ayran/yoğurt eklediğimizde hem hafif bir öğün olur hem de uzun süreli tokluk sağlar. Fermente gıdalar, özellikle yoğurt ve kefir gibi, bağırsak sağlığımızı destekler ve sindirimi kolaylaştırır.
Meyve çeşitliliği yaz döneminde artıyor, yazın meyve tüketimi nasıl olmalı?
Yaz aylarında meyve çeşitliliği artar ve bu durum, hem serinlemek hem de vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri almamızı sağlar. Ancak meyve tüketiminde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Çeşitli meyveler tüketmek, farklı besin öğelerinin alınmasını sağlar. Örneğin, karpuz ve çilek gibi meyveler bol su içerirken, şeftali ve kayısı gibi meyveler lif bakımından zengindir. Bu çeşitlilik, vücudun farklı ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.
Meyve tüketiminde ölçülü olmak da oldukça önemlidir. Meyveler doğal şeker içerir ve aşırı tüketildiğinde kan şekerinde dalgalanmalara neden olabilir. Bu yüzden sağlıklı bireylerde günlük olarak 2-3 porsiyon meyve tüketimi idealdir. Ayrıca, mevsiminde yetişen meyveleri tercih etmek hem daha lezzetli hem de besin değeri açısından daha zengin olmalarını sağlar. Yaz mevsiminde karpuz, kavun, çilek, kiraz ve şeftali gibi meyveler en iyi seçenekler arasında yer alır.
ASİTLİ VE GAZLI İÇECEKLERE DİKKAT!
Sıcaklıkların artmasıyla birçok kişi asitli ve gazlı içeceklere yöneliyor. Yaz döneminde hangi içecekler tüketilmeli?
Yaz aylarında sıcaklıkların artmasıyla birlikte asitli ve gazlı içeceklere yönelmek yaygın bir davranış olsa da bu tür içecekler yüksek şeker ve katkı maddeleri içermeleri nedeniyle sağlıklı bir seçenek değildir. Serinlemek ve vücudun su ihtiyacını karşılamak için daha sağlıklı içecek alternatiflerine yönelmek gerekir. En temel ve en önemli içeceğimiz sudur. Su, vücudun hidrasyonunu sağlar ve toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Günlük su tüketimi en az 2-2.5 litre olmalı, ancak sıcak havalarda bu miktar artırılmalıdır.
Maden suyu, mineral içeriği sayesinde elektrolit dengesini korur ve hidrasyonu destekler. Taze meyve suları, özellikle şeker eklenmemiş ev yapımı olanlar, sağlıklı bir alternatiftir. Ancak bu içeceklerde de porsiyon kontrolü önemlidir. Şekersiz olarak hazırlanan soğuk bitki çayları, örneğin nane veya papatya çayı, serinletici ve ferahlatıcı bir etki sağlar. Bu içecekler, hem vücudun ihtiyaç duyduğu sıvıyı sağlar hem de sağlıklı bir alternatif sunar.
KİLO VERMEK İÇİN BİTKİ ÇAYI FAYDALI MI?
Sıcak havalarda bitki çayı çok tercih edilmiyor. Kilo vermek isteyenler bitki çaylarını nasıl tüketmeli?
Bitki çayları, kilo verme sürecinde metabolizmayı hızlandırıcı ve ödem atıcı etkileri nedeniyle tercih edilen içeceklerdir. Ancak sıcak havalarda bu çayların sıcak olarak tüketilmesi zor olabilir. Bu durumda bitki çaylarını soğuk olarak tüketmek hem serinlemek hem de kilo verme sürecini desteklemek için etkili bir yöntemdir. Bitki çaylarını demledikten sonra buzdolabında soğutmak veya buz ekleyerek tüketmek, çayın ferahlatıcı etkisini artırır. Örneğin, soğuk yeşil çay veya beyaz çay, metabolizmayı hızlandırarak kilo verme sürecine katkıda bulunur.
Taze otlarla demleme yapmak, çayın lezzetini artırır ve daha doğal bir içecek sunar. Nane, limon veya zencefil gibi taze otlar, çaya hem lezzet katar hem de ferahlatıcı bir etki sağlar. Bitki çaylarını şekersiz tüketmek, gereksiz kalori alımını önler. Tatlandırmak için birkaç damla limon suyu, çubuk tarçın veya doğal tatlandırıcılar kullanılabilir. Bu yöntemler, yaz aylarında bitki çaylarını daha cazip hale getirebilir ve kilo verme sürecinde destekleyici olabilir.
Bir yetişkinin günde en az 2 litre su tüketmesi gerekiyor. Yaz mevsiminde bu tüketim oranı artabiliyor. Su tüketimi yazın nasıl olmalı?
Yaz mevsiminde artan sıcaklıklar ve terleme nedeniyle vücudun su ihtiyacı artar. Bu yüzden su tüketimine özellikle dikkat etmek gereklidir. Günde en az 2-2.5 litre su içmek önemlidir, ancak sıcak havalarda bu miktarın 3 litreye kadar çıkarılması gerekebilir. Vücudun susuz kalmaması için suyu gün içine yayarak düzenli tüketmek en sağlıklısıdır. Özellikle yoğun bir yaşam tarzı olanlar su içmeyi unutabilir, bu durumda su içmeyi hatırlamak için telefon alarmı kurmak veya su içmeyi hatırlatan uygulamalar kullanmak yardımcı olabilir.
Terleme ile kaybedilen elektrolitlerin yerine konması da önemlidir. Ara sıra maden suyu tüketimi, mineral ihtiyacını karşılamak için iyi bir seçenektir. Su tüketimi sadece miktar olarak değil, suyun kalitesi ve düzenli içilmesi açısından da dikkat gerektirir. Bu sayede, yaz mevsiminde vücudun ihtiyaç duyduğu hidrasyonu sağlayarak sağlıklı kalmak mümkündür.
Bitki çaylarına alternatif olarak ne tüketilmeli? Ayrıca poşetli bitki çaylarının insan sağlığına tehlikeli olduğu söyleniyor, demleme usulü bitki çayı mı tüketilmeli? Bu konuya ilişkin neler söylersiniz?
Bitki çayları dışında, sağlıklı ve serinletici birçok alternatif içecek bulunmaktadır. Ayran, doğal ve ferahlatıcı bir içecek olarak yaz aylarında su kaybını önlemeye yardımcı olur. Şekersiz olarak hazırlanan ev yapımı buzlu çay ve kahveler de sağlıklı ve serinletici alternatiflerdir. Taze meyve ve sebzelerle hazırlanan smoothie'ler, hem besleyici hem de serinleticidir. Bu içecekler, hem sağlıklı hem de yaz sıcaklarında serinletici özellikleriyle tercih edilebilir.
Poşetli bitki çayları konusunda ise dikkatli olmak gerekmektedir. Özellikle kalitesiz malzemeler kullanıldığında veya poşetlerin üretiminde zararlı maddeler kullanıldığında sağlık açısından risk taşıyabilirler. Bu nedenle bitki çaylarını taze bitkilerden veya kaliteli markaların ürünlerinden demleme usulü hazırlamak daha sağlıklı bir tercihtir. Demleme usulü hazırlanan bitki çayları, hem lezzet hem de sağlık açısından daha faydalıdır.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Yaz aylarında beslenme ve hidrasyon konusuna dikkat etmek, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için büyük önem taşır. Özellikle doğal ve taze besinleri tercih ederek, işlenmiş ve şekerli gıdalardan uzak durarak sağlığınızı koruyabilirsiniz. Ayrıca, fiziksel aktivitelerinizi sabah erken saatlerde veya akşam serinliğinde yaparak vücudunuzu zorlamadan sağlığınızı koruyabilirsiniz. Yeterli miktarda su tüketmek ve düzenli aralıklarla hafif öğünler yemek de enerji seviyenizi yüksek tutmaya yardımcı olacaktır. Yaz mevsiminde dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak, hem fiziksel hem de zihinsel olarak daha iyi hissetmenizi sağlar. Herkese sağlıklı ve mutlu bir yaz diliyorum.