El Nino - Güney Salınımı, 2-5 yıl veya bazı çalışmalara göre 2-7 yılda bir tekrarlayan bir okyanus-atmosfer olayı. Ekvatoral orta ve doğu Pasifik Okyanusu’nda gözlemlenmesine rağmen, Güney Yarımküre başta olmak üzere tüm dünyayı etkiliyor. Rekor sıcaklıklarla anılan El Nino, 2023 yılının Haziran ayında başlamış ve Nisan ayı ortalarında etkisini kaybetmeye başlamıştı.
Peki, bundan sonra bizi hangi hava koşulları bekliyor? Yaz mevsimi nasıl geçecek? Bu soruları Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş bu soruların cevabını verdi.
EL NİNO’NUN ETKİSİ HEMEN BİTMİYOR
TRT'nin haberine göre, Prof. Dr. Türkeş, El Nino’nun 3 fazı olduğunu belirterek, bu fazların El Nino sıcak olayları, La Nina soğuk olayları ve normal atmosfer okyanus olayları olduğunu ifade etti. El Nino, ekvatoral orta ve doğu Pasifik’te başlayıp, Güney Yarımküre, Tropikal ve Subtropikal Kuşaklarda ana etkilerini gösteriyor.
Türkeş, “El Nino şu anda zayıflıyor. Ekvatoral orta ve doğu Pasifik'te deniz yüzeyi sıcaklıkları normale dönme eğiliminde. Ancak bu geniş ölçekli olay bir günde sona ermez. Geçiş dönemi vardır ve normal ya da La Nina yılları da bu geçişten sonra gelişir.” dedi.
GELECEKTE NE BEKLİYOR?
El Nino’nun etkisini ne kadar sürede yitireceği konusunda Türkeş, “Haziran büyük olasılıkla El Nino olayının nötr geçiş dönemi olacak. Yüzey sıcaklıkları giderek normallerine yaklaşacak,” dedi. Ancak El Nino’nun yaz ortasına kadar yüksek sıcaklıkları sürdürebileceğini ve Türkiye ile dünyanın birçok bölgesinde yüksek sıcaklıkların devam edebileceğini de ekledi.
EL NİNO SONRASI DÜNYAYI NE BEKLİYOR?
Prof. Dr. Türkeş, El Nino sonrası olası senaryoları değerlendirerek, “Geçiş döneminin ardından yüzde 50-60 olasılıkla sonbaharda La Nina olayının gelişmesi bekleniyor. Ancak bu kesin değil. El Nino nötr dönemde de etkisini sürdürebilir.'' ifadelerini kullandı.
Son haftalarda Meksika ve Hindistan’da rekor sıcaklıkların yaşandığını ve bu durumun küresel ısınma ve sonlanmakta olan El Nino’nun etkisiyle bağlantılı olduğunu belirten Türkeş, geçiş döneminde de aşırı sıcaklıkların görülebileceğini ifade etti.
TÜRKİYE VE YÜKSEK SICAKLIKLAR
Türkiye’de sıcaklıkların normalden yüksek olma eğiliminin devam edeceğini belirten Türkeş, “Türkiye’de sıcaklık ve sıcaklıkla ilişkili göstergeler, 30-40 yıl öncesine göre çok daha yüksek. Bu yıl da farklı olacağını düşünmüyoruz.” şeklinde konuştu.
İklim modellerine göre, Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu dışındaki bölgelerde belirgin şekilde daha kurak ve sıcak bir geleceğin bizi beklediğini belirtti.
YAZ AYLARINDA ORMAN YANGINI RİSKİ
Sıcak ve kuru koşulların orman yangınlarını tetiklediğine dikkat çeken Türkeş, “Artık yüksek sıcaklıklar, yaz kuraklıkları ve devam eden kuraklık olayları üst üste geldiğinde, orman yangınlarının büyük yangınlara dönüşme olasılığı var. Bu aydan itibaren alarm durumunda olunması gerekiyor.” uyarısında bulundu.
LA NİNA SOĞUK VE KURAKLIK GETİREBİLİR
El Nino’dan sonra La Nina’nın etkili olması durumunda, ortalama yüzey sıcaklıklarının normallerin altında veya civarında olabileceğini belirten Türkeş, Türkiye’de sonbahar sonu ve kış aylarında normalden daha kurak koşullar beklenebileceğini ifade etti. Ancak henüz kuvvetli bir La Nina oluşumunun net şekilde beklenmediğini ve El Nino etkisinin sürdüğünü belirterek, önümüzdeki birkaç ay içinde önemli bir değişiklik beklenmediğini söyledi.