COVID-19 pandemisine kadar, enfeksiyon sonrası kronik hastalıklardan mustarip olanların çoğu tıp uzmanları tarafından ciddiye alınmıyordu. Beyin sisi, baş dönmesi ve yorgunluk gibi uzun COVID-19 ile ilişkili tipik semptomlar, otonom sinir sisteminin düzensizliği ile tutarlıdır. Bu durum diğer enfeksiyonlarda da görülmektedir - bunlardan biri de Lyme hastalığıdır. COVID-19'dan etkilenen çok sayıda insan, doktorların ve araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Lyme hastalığı, hem akut hem de "kronik" formda, incelikli bir konudur. Tüm bunları anlamanıza yardımcı olmak için detayları sizler için hazırladık.
LYME HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Akut evrede bazı hastalarda kene ısırığı bölgesinde yuvarlak kırmızı bir döküntü (Eritema Migrans veya "Boğa Gözü Döküntüsü") veya ateş, titreme, halsizlik ve yorgunluk gibi enfeksiyon belirtileri görülebilir. "Döküntü ayırt edici bir özelliktir, ancak geri kalan semptomlar Lyme hastalığını diğer enfeksiyonlardan ayırmaz.
LYME HASTALIĞI İÇİN HİÇ TEDAVİ GÖRMEZSENİZ NE OLUR?
Lyme hastalığı için tedavi görmezseniz, enfeksiyon vücudunuzda hala mevcut olabilir. "Hiç tedavi edilmemiş Lyme hastalığınız varsa, uzun süredir devam eden Lyme hastalığının klasik formu olan Lyme artritini gösteren insanların yaklaşık yarısında enfeksiyon hala mevcuttur. Tedavi edilmeyen Lyme hastalığı, bakterinin kalbin herhangi bir bölümünü enfekte ettiği ve ciddi komplikasyonlara yol açabilen "Lyme karditi" adı verilen bir duruma da yol açabilir. Ek olarak, tedavi edilmemiş bir Lyme enfeksiyonunun bazı nörolojik komplikasyonları arasında aseptik menenjit (meninkslerin iltihaplanması veya beyninizi ve omuriliğinizi koruyan astar) ve uyuşma, ağrı, halsizlik ve yüz felci/droop (yüz kaslarının felci) gibi diğer nöropati semptomları yer alır.
KRONİK LYME HASTALIĞI NASIL HİSSETTİRİR?
Tedavi Sonrası Lyme Hastalığı Sendromu (PTLDS) veya "kronik" Lyme hastalığı, tedavi edilmemiş Lyme hastalığından farklı görünür. Baltimore'daki Johns Hopkins Medicine'da romatolog ve araştırmacı olan ve Lyme hastalığıyla ilişkili kronik semptomlar hakkında yakın zamanda yayınlanan bir inceleme makalesinin yazarı olan Dr. Brit Adler, "Çoğu hasta enfeksiyondan sonra iyileşir, ancak bazı hastalarda (yaklaşık %10-20) yorgunluk, vücut ağrıları ve düşünme güçlüğü gibi genellikle zayıflatıcı ve yaşamı değiştiren uzun vadeli semptomlar gelişir." diyor.
Adler, bu semptomların otonom sinir sistemiyle ilgili bir sorundan kaynaklanabileceğini söylüyor: "Uzun süreli semptomları olan bazı hastalarda, sinir sisteminin kalp atış hızı ve kan basıncını, sindirimi, terlemeyi, sıcaklığı ve göz bebeği boyutunu kontrol eden kısmı olan otonom sinir sistemi düzensizdir. Çoğu insan bu hayati fonksiyonlar hakkında bilinçli olarak düşünmez, ancak sinir sisteminin bu kısmı düzgün çalışmadığında, ayakta dururken baş dönmesi, halsizlik, beyin sisi ve gastrointestinal semptomlar gibi birçok semptomla sonuçlanır."
Lyme hastalığı bir kene tarafından ısırılmak suretiyle bulaşır. Lyme hastalığını herhangi bir şekilde önlemenin en iyi yolu, uzun kollu ve pantolon giyerek, böcek kovucu kullanarak, cildinizi düzenli olarak kontrol ederek ve dışarıda kaldıktan sonra duş alarak kendinizi kenelerden ve diğer böceklerden korumaktır.