Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Gazi Gülbaş, 20 Kasım Dünya KOAH Günü kapsamında hastalığın sebepleri ve risk faktörlerine dikkat çekerek, özellikle sigara içenler ve kış aylarında öksürük ile balgam şikayetleri yaşayan kişilerin erken teşhis için bir uzmana başvurması gerektiğini belirtti.
KOAH, DÜNYA GENELİNDE ÖNEMLİ BİR SAĞLIK SORUNU
KOAH, akciğerlerde kalıcı hasara ve hava yollarında tıkanıklığa yol açarak nefes darlığı, öksürük ve balgam üretimi gibi şikayetlere neden olan bir hastalık. Prof. Dr. Gülbaş, "Dünya genelinde 400 milyon civarında KOAH hastası bulunuyor ve bu hastalık her yıl 3 milyon insanın ölümüne yol açıyor. DSÖ verilerine göre KOAH, tüm ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer alıyor" diyerek, hastalığın küresel çapta ne denli büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekti.
KOAH, erkek ve kadınlarda eşit oranlarda görülürken, özellikle 1980'li yıllardan itibaren kadınlardaki sigara içme oranlarının artmasıyla hastalığın görülme sıklığı kadınlarda da belirgin şekilde artmış durumda. 40 yaşından sonra ortaya çıkmaya başlayan KOAH, tedavi edilmediği takdirde erken ölüm ve maluliyetlere yol açabiliyor.
ERKEN TANI ÖNEMLİ!
Prof. Dr. Gülbaş, KOAH’ın teşhisinin zorluklarına dikkat çekerek, "Gelişmiş ülkelerde dahi her 4 KOAH hastasından 3'ü hastalıklarının farkında değil. Ülkemizde yapılan araştırmalar, KOAH hastalarının yüzde 90’ının teşhis almadığını ve tedavi edilmeden hayatlarına devam ettiklerini gösteriyor" dedi. Hastalığın yavaş gelişen bir süreç olması nedeniyle, şikayetlerin çoğu zaman yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak algılanabiliyor. Bu nedenle hastalar, öksürük ve balgam gibi belirtileri genellikle önemsemiyorlar.
SİGARA, KOAH’IN EN ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ
Sigara içmenin, KOAH’ın en önemli çevresel risk faktörü olduğunu vurgulayan Gülbaş, "KOAH hastalarının yüzde 85 ila yüzde 90’ı sigara içicilerinden oluşuyor. Sigara içen hastalarda, şikayetler daha erken başlar, solunum kapasiteleri daha hızlı düşer ve ölüm riski artar" dedi. Gülbaş, 10 yıldan uzun süre sigara içenlerin ve özellikle kış aylarında 3 ay veya daha uzun süre öksürük ve balgam şikayetleri yaşayanların, mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmaları gerektiğini belirtti.
GENETİK VE ÇEVRESEL FAKTÖRLER ETKİLİ
KOAH’ın ortaya çıkmasında sadece sigara değil, genetik ve çevresel faktörler de önemli bir rol oynuyor. Prof. Dr. Gülbaş, "Yakın akrabalarında KOAH hastalığı olan kişilerde genetik risk faktörlerinin etkisi yüzde 50 oranında olabilir. Ayrıca astım, tozlu ve dumanlı iş ortamları, hava kirliliği gibi faktörler de KOAH gelişimine zemin hazırlayabilir" dedi.
Prof. Dr. Gülbaş, KOAH tanısı alan hastalar için bir dizi öneri de sıraladı:
"Sigara, biyoyakıt ve mesleksel maruziyet gibi risk faktörlerinden uzak durulmalı. Her yıl kış mevsimi öncesinde grip ve zatürre aşısı yaptırılmalı. Haftada en az 5 gün, 45 dakika yürüyüş yapılarak aktif bir yaşam sürülmeli. Dengeli ve düzenli beslenmeye özen gösterilmeli. Pulmoner rehabilitasyon tedavisi için uzman bir doktora başvurulmalı. İlaç tedavileri düzenli olarak alınmalı ve yılda en az bir kez doktor kontrolünden geçilmelidir."
Prof. Dr. Gülbaş, KOAH hastalarının yaşam kalitesini artırmak ve hastalığın ilerlemesini engellemek için bu önerilerin dikkate alınması gerektiğini söyledi.